'Ik was twee weken geleden bij dit gezin op intake geweest, rond de 30 weken zwangerschap. En nu kreeg ik een bericht van de verloskundige: de baby is in de baarmoeder overleden. De verloskundige liet weten wanneer ze zou worden ingeleid. Mijn hart brak.
In principe hebben alle ouders vanaf 24 weken zwangerschap recht op kraamzorg. Om hoeveel uren dat gaat, verschilt per zorgverzekering. En de behoefte van elk gezin is anders na een verlies, maar het is wel heel belangrijk dat deze optie er is.
Vrouwen die dit meemaken zijn net zo goed kraamvrouwen, ze zijn bevallen en hebben zorg en aandacht nodig. Daarnaast kunnen wij als kraamverzorgende allerlei taken in dit gezin uit handen nemen, het huishouden draaiende houden, maar bovenal een luisterend oor bieden en de ouders emotioneel ondersteunen.
Lees ook: Bevallen van een stilgeboren baby, dit kun je verwachten
Met lood in de schoenen
Dit gezin was voor mij het eerste gezin waarbij ik de kraamweek zou doorbrengen met ouders van een stilgeboren baby. Dat gaf spanning, want hier op de juiste manier mee omgaan, is niet iets dat ik tijdens mijn opleiding heb geleerd. Gelukkig kon ik collega's, die dit wel hadden meegemaakt, om advies vragen.
Het was prettig dat de verloskundige al eerder bij het gezin had benoemd dat dit voor mij ook de eerste keer was. En het hielp ook dat ik het stel net daarvoor had ontmoet bij de intake. We hadden een fijne klik samen. Toch stapte ik 's avonds met lood in mijn schoenen in de auto.
Toch moeder
Het gezin was net met hun overleden baby thuisgekomen. Ik had geen idee wat ik zou aantreffen, hoe de ouders zich zouden voelen. Maar ik wist ook: het belangrijkste is om er gewoon te zijn.
De moeder sloeg meteen haar armen om me heen toen ik binnenkwam. Ze huilde en dat brak voor mij het ijs. Ik feliciteerde en condoleerde haar, want ondanks het verdriet is ze toch moeder geworden.
Lees ook: Je baby verliezen tijdens de geboorte: hoe ga je om met dit verdriet?
Rust bewaken
Een kraamweek na verlies vraagt om een andere aanpak. Ik ben niet alleen bezig met controles van de moeder en de hygiëne in huis, maar ook met de emoties en de rouw van de ouders. Ik vroeg steeds: wat kan ik voor jullie betekenen?
Ik zorgde voor voldoende te eten, deed af en toe een boodschap, maar praatte ook veel met de ouders samen en ook apart van elkaar. Dit gezin had het best lastig met hun emoties en had veel behoefte aan psychische ondersteuning. Ik probeerde rust te brengen in een wereld die voor hen op z'n kop stond.
Het kind erkennen
De baby lag in een kistje, gekoeld op koelelementen. Iedere ochtend ging ik (uiteraard in overleg met de ouders) de baby gedag zeggen. Ik deed dat bewust hardop. Voor de ouders is het heel belangrijk dat hun kind wordt erkend.
Er zijn ook kleine rituelen die helpen bij de verwerking, zoals een voetafdruk maken of een plukje haar bewaren. Ik maakte een vlinder van gipskruid en hing die aan de deur van de babykamer. Een klein gebaar, maar voor de ouders heel waardevol.
Het was heel belangrijk om te blijven communiceren met het gezin over hun behoeftes. Er zijn voor ouders die dit meemaken mooie initiatieven en stichtingen die gezinnen na verlies kunnen helpen.
Lees ook: Doodgeboren kind inschrijven in persoonsregister: zo werkt het
Eigen emoties
Het was een heel intensieve week. Je zit zo in je rol, maar je bent ook een mens met je eigen emoties. Dankzij de goede klik met het gezin kon ik het gelukkig ook eerlijk zeggen dat ik het lastig vond om ze zo vol verdriet te zien.
Daar open over zijn zorgde voor begrip en ruimte om te praten over dat gevoel. Je mag een mens zijn, ook als kraamverzorgende. En het was daarom ook belangrijk om thuis goed te ventileren over wat ik had meegemaakt met dit gezin.
De uitvaart
Gedurende de week kwam de uitvaartverzorger iedere dag langs om alles te regelen voor de uitvaart. Aan het einde van de kraamweek vond de uitvaart plaats.
Samen met de verloskundige ben ik erheen gegaan. Dit is zeker niet standaard in zo'n week, maar ik had een bijzondere klik met het gezin en ik vond het fijn dat ik erbij mocht zijn. Het gaf me de ruimte om het ook voor mezelf af te sluiten. Dit is zo'n gezin dat je nooit meer vergeet.'
Liefhebber van onze rubriek Kraamwerk? We publiceren iedere zaterdagochtend een nieuwe aflevering, eerder gepubliceerde Kraamwerken vind je ons dossier. Liever op papier? Dat kan! De bijzonderste afleveringen zijn gebundeld in een boek.
