Waarom zijn kinderen zo dol op het doen-alsof-spel?

Leestijd 3 minuten • 27 december 2021, 15:43

Vadertje-en-moedertje. Politie-en-boef. Juf-en-leerling. Kinderen zijn dol op het doen-alsof-spel. Waarom is dat? En leren ze er ook iets van?

(Medisch) beoordeeld door:

Steven Pont

Opvoedcoach

Lees verder onder de advertentie

Steven Pont is ontwikkelingspsycholoog, gezinstherapeut en oprichter van opvoedplatform nul18.nl. Hij geeft een kijkje in de psyche van het kind.

Veilig

Ik was deze week op een kinderdagverblijf, waar een jongetje naar me toe kwam dat riep: 'Ik was een politie en jij was een boef!' Niet lang daarna werd ik neergeschoten. Lang duurde de kennismaking dus niet, intens was deze wel. Dit zogenaamde doen-alsof-spel is een van de mooiste vormen van spel bij kinderen. De ontwikkeling daarvan begint al vroeg, als je als ouder doet of je een voetje van je kind opeet. Je laat daarmee symbolisch zien hoe veilig je voor je kind bent. De boodschap is immers: ik kan je voet opeten, maar ik doe het niet.

Tip: Dit speelgoed kan fantasie- en rollenspellen stimuleren

Lees verder onder de advertentie

Sociale rollen

Pas later leert een kind zelf ook het doen-alsof-spel. Een van de belangrijkste vormen daarvan is het spel waarin sociale rollen worden nagespeeld. Vaak gaat het om beroepen. Het ene kind is de dokter, het andere de patiënt. De juf en de leerling. Of de politieagent en de boef. Kinderen kunnen zich helemaal in dat soort spellen verliezen. Maar in een kinderleven gebeurt zelden iets zomaar. Dus wat is het nut van al die doen-alsof-spelletjes die ze spelen?

Experiment

Allereerst: het is eigenlijk heel slim van die kinderen. Wat ze namelijk doen is een aparte, veilige werkelijkheid creëren waarin met allerlei spannende dingen kan worden geëxperimenteerd. Zo kun je bijvoorbeeld veel beter in een spel agressie uitproberen dan in de echte wereld. Ook rekening leren houden met elkaar, hoe je een ruzie oplost of hoe je iemand kunt overhalen: het is allemaal veel veiliger om in een spel te leren dan in het echt. Want het is maar een spelletje.

Naspelen

Daarnaast kun je je door al dat doen-alsof allerlei sociale rollen eigen maken. Het beroemdste voorbeeld is vadertje-en-moedertje. Opvallend is dat kinderen zulke spelvoorstellen vaak in de verleden tijd plaatsen. Dus niet: 'Ik ben de vader en jij bent de moeder', maar: 'Ik was de vader en jij was de moeder'. Ten eerste zijn de vader- en moederrol in het echte leven natuurlijk al bezet, maar het spel speelt zich ook in het verleden af om nog eens te benadrukken dat het allemaal niet echt is. We spelen het maar na, dat is de boodschap.

Lees verder onder de advertentie

Verwerkingsspel

Het kunnen oefenen met allerlei sociale rollen en vaardigheden is niet het enige pluspunt van het doen-alsof-spel. Het naspelen kan kinderen ook helpen nare gebeurtenissen te verwerken. Als je als kind bijvoorbeeld een auto-ongeluk hebt gezien, kan het helend zijn om dat met je eigen autootjes nog eens na te spelen. Zo 'verwatert' de ervaring: het kind verdunt de ervaring als het ware er kan er een beetje grip op krijgen. Sommige vormen van speltherapie zijn daar dan ook op gebaseerd.

In het echte leven

Na mijn politie-boef-spel stond ik op en klopte wat stof van mijn broek. Ik leefde gelukkig weer. Maar net zo snel als ik boef was geworden, was ik het nu niet meer. Het jongetje was namelijk alweer vertrokken, op weg naar een volgende net-alsof-rol, allemaal ter voorbereiding op die paar rollen die hij later in het echte leven zal moeten spelen.

Dit artikel is eerder verschenen in Ouders van Nu Magazine – Tekst: Steven Pont, Beeld: Getty Images

Lees verder onder de advertentie

Artikelen van Ouders van Nu ontvangen in je mailbox?
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief.