De snorharen van een zeehond zijn uniek. Ze zijn namelijk niet cilindervormig, zoals bij katten en honden, maar golvend van vorm. Hierdoor kunnen ze over grote afstanden 'zien'. Deze kennis heeft bijgedragen aan de ontwikkeling van de levensreddende sensoren.
De sensoren zijn geschikt voor onderwaterrobots en in de infrastructuur, maar ook voor de zorg van kritieke patiënten, zoals couveusebaby's. Nu worden ze gebruikt om de infuustoevoer nauwkeuriger te meten.
Lees ook: Je baby in de couveuse: wat moet je weten?
Verstopping opsporen in infuus
Robert Flint, ziekenhuisapotheker bij het Erasmus MC en gespecialiseerd in neonatologie, legt uit welke narigheden het kan voorkomen: 'Soms ontstaan verstoppingen aan het einde van het infuus, waardoor de aanvoer van medicijnen wordt geblokkeerd. Nu duurt het door de langzame toevoer bij baby's, soms 0,05 milliliter per uur, mogelijk wel drie uur voordat een alarm afgaat'.
Met deze sensoren kunnen we misschien met dezelfde bezetting verpleegkundigen meer patiënten helpen
Robert Flint Ziekenhuisapotheker bij het Erasmus MC gespecialiseerd in neonatologie
Baby's die ongemerkt niet de juiste hoeveelheid medicijnen krijgen, kunnen hier zelfs aan overlijden. Wanneer de sensor een verstopping sneller opspoort, is de kans bovendien veel kleiner dat de patiënt een nieuw infuus nodig heeft. Dat is goed nieuws, want dit verkleint het risico op infecties en bespaart verpleegkundigen veel tijd.
'Met deze sensoren kunnen we misschien met hetzelfde aantal verpleegkundigen meer patiënten helpen, omdat ze minder tijd kwijt zijn aan alarmen en het herplaatsen van verstopte infuuslijnen', aldus Flint.
Lees ook: Alles over vroeggeboorte en een (extreem) premature baby
Unieke snorharen
Professor Ajay Kottapalli, nanowetenschapper aan de Rijksuniversiteit Groningen, doet onderzoek naar de unieke snorharen. Door dit onderzoek, en zijn research naar blinde vissen, zijn de supersensitieve sensoren ontwikkeld. Dit heeft hij samen met zijn team, Sencilia, gedaan.
Uit het onderzoek blijkt dat de snorharen van zeehonden uniek zijn: hiermee kunnen ze hun prooi tot op wel 150 meter afstand signaleren. Alles is te danken aan de unieke vorm van de haren.
Kottapalli legt het uit: 'Katten en honden hebben rechte snorharen die met hen meebewegen. Zeehondensnorharen hebben daarentegen een golvend patroon. Stel je voor dat je een rechte tak beweegt in het water, die gaat heen en weer. Als je een gekrulde tak in het water beweegt, blijft die stil'.
Lees ook: Prematuurkleding: dit heb je nodig voor een vroeggeboren baby
Door die bijzondere vorm kunnen zeehonden bewegen zonder dat hun snorharen meebewegen. Hierdoor kunnen ze prooien zelfs om de hoek 'zien'. Deze waardevolle informatie verzamelden de onderzoekers door de snorharen van overleden zeehonden uit het Zeehondencentrum Pieterburen te onderzoeken.
Zeehonden kunnen tot wel 150 meter ver ‘zien’
Ajay Kottapalli Professor nanowetenschappen aan de Rijksuniversiteit Groningen
Testen in volle gang
De sensoren, gestoeld op de bijzondere snorharen, worden nog niet bij couveusebaby's gebruikt. Eerst moeten ze grondig worden getest. Nu zijn de onderzoekers bezig met testen op nieren die buiten het lichaam in leven worden gehouden.
Voordat er getest kan worden op de patiënten zelf, moeten eerst alle risico's worden uitgesloten. 'Het prototype moet strenge tests ondergaan om te garanderen dat het veilig kan worden gebruikt aangezien er bij patiënten op de neonatale intensive care heel weinig ruimte voor fouten is', aldus Flint.
Als de resultaten goed zijn, kunnen de sensoren door het hele land worden verspreid. Kottapalli en zijn team hopen dat de technologie binnen vijf jaar de standaard kan worden in Nederlandse ziekenhuizen.
