In Nederland kijkt één op de vijf vrouwen met een negatief gevoel terug op haar bevalling, en voor één op de tien was het zelfs ronduit traumatisch, aldus een persbericht van Gelre Ziekenhuizen.
Traumatische bevallingservaring
Dit soort ervaringen kunnen heftige impact hebben en leiden tot klachten zoals flashbacks van de bevalling, prikkelbaarheid, vermijding van alles wat met zwangerschap of bevalling te maken heeft, slaapproblemen, een kort lontje, constante alertheid, angst voor een volgende zwangerschap of bevalling, schuldgevoelens of moeite met concentreren.
Lees ook: Zo verwerk je een bevallingstrauma
Focus vooral op lichamelijk herstel
Maartje-Marijke legt uit dat vrouwen die tijdens de nacontrole aangeven nog klachten te ervaren als prikkelbaarheid, herbelevingen of een kort lontje, snel kunnen worden doorverwezen naar haar. ,,Heb ik het idee dat de klachten té ernstig zijn, of is er sprake van een belaste psychische voorgeschiedenis dan kan ik, door de korte lijntjes met de psycholoog, zorgen dat deze vrouw (of haar man) ook bij de psycholoog terecht kan komen."
Soms geven vrouwen tijdens de nacontrole (nog) niet aan dat ze zich mentaal niet goed voelen, omdat de focus vaak op lichamelijk herstel ligt. Maartje-Marijke: ,,Vragen over het mentale welzijn, komen minder aan bod. Met dit spreekuur richten we ons daarom ook op vrouwen die toen hun klachten niet hebben benoemd (of ze er nog niet waren), of bij wie weinig aandacht was voor hun mentale toestand en het dus niet de aandacht heeft gekregen die het wellicht verdient."
Het effect van goede communicatie
Vijf jaar geleden heeft Maartje-Marijke haar master in verloskunde afgerond. ,,Tijdens die studie begon ik al een beetje getriggerd te raken door de impact van een negatieve/traumatische baring op de mentale gezondheid.
Mijn masterthesis ging dan ook over welke rol communicatie van verloskundig zorgverleners heeft op de ervaring van patiënten. Ook ben ik toen al begonnen met aanvullende opleidingen specifiek gericht op geboortetrauma's."
Nieuwe zorgcode
Menkveld: ,,In maart van dit jaar had ik ineens een helder moment: dit is wat ik wil doen. Ik besloot dat het tijd was om mijn cv in te dienen bij het Gelre, waar ik al 10 jaar werkzaam was. Ik wilde duidelijk laten zien waar mijn specialisatie ligt en wat ik allemaal kan en wil bereiken."
Toevallig viel dit samen met een verandering in de zorgsector. De DBC (diagnose behandel code) werd in 2022 geïntroduceerd. De introductie van deze code is gekomen voor de gevallen waarin reguliere nacontrole binnen zes weken niet voldoende blijkt te zijn of als er vervolgafspraken nodig zijn in verband met bevalling gerelateerde (mentale) klachten.
De code wordt te weinig ingezet
Hoewel de code al een tijdje actief is, wordt deze volgens Maartje-Marijke nog maar weinig gebruikt en deze zorg ook nog maar weinig actief aangeboden. ,,Ik denk dat veel ziekenhuizen nog niet weten dat deze code bestaat of ingezet kan worden voor deze groep vrouwen."
Gelukkig zal een groep vrouwen zich alsnog melden bij de huisarts als zij klachten ervaart en de zorg rondom de zwangerschap en baring al is afgesloten. De huisarts kan haar dan zo nodig doorverwijzen naar een POH, mij, een psycholoog of een andere specialist.
Maar de groep vrouwen die zich niet meldt bij de huisarts, omdat zij denken dat het allemaal wel meevalt, zij zich afvraagt of het wel erg genoeg is om voor naar de huisarts te gaan of niet weet dat er iets gedaan kan worden met deze klachten, die melden zich niet, terwijl voor deze groep vrouwen het heel fijn kan zijn dat deze zorg actief wordt aangeboden en ook meer onder de aandacht komt.
Volledig vergoed door verzekering
Wat veel vrouwen niet weten volgens Maartje-Marijke, is dat deze zorg eigenlijk valt onder 'verlengde nazorg' in de verloskunde. ,,Het valt nog steeds onder verloskundige zorg en wordt daardoor volledig vergoed, zonder dat het eigen risico wordt aangesproken.
Dat vind ik juist zo mooi aan deze regeling: ,,De zorg en begeleiding van vrouwen met klachten na een negatieve of traumatische bevallingservaring is zo voor elke vrouw toegankelijk."
Eerste ervaringen
Maartje-Marijke heeft inmiddels al wat vrouwen mogen begeleiden op haar spreekuur en de reacties zijn ontzettend fijn. ,,Soms is een luisterend oor bieden al voldoende of vinden de vrouwen het erg fijn dat ik tekst en uitleg kan geven bij dat stukje in de bevalling wat voor hun tot de dag van vandaag onduidelijk is gebleven.
Doordat ze meer context krijgen worden gaten in de film gevuld of wordt begrepen waarom bepaalde dingen nodig (of niet nodig) waren. Ook begeleiding en aandacht voor de emoties die zij voelden of nog voelen en de uiting hiervan wordt als erg fijn ervaren.
Meer weten over het bevalverwerkingsspreekuur? Neem dan een kijkje op dit Instagram-account: bevalverwerkingsspreekuur
