Of je nou gaat voor een populaire naam als Emma of Noah, voor een klassieker als Maria of Pieter of een zeldzame naam als Saint of Rumi: de naam van je kind komt nadat hij is aangegeven bij de gemeente in de Nederlandse Voornamenbank van het Meertens Instituut terecht.
Lijstje! Babynamen 2025: dit worden de populairste namen
Ouders worden creatiever
In die database staan inmiddels zo'n 443.801 verschillende namen, en daarmee is de diversiteit van voornamen in Nederland tegenwoordig behoorlijk groot. Dat is volgens naamdeskundige Gerrit Bloothooft, verbonden aan de Universiteit van Utrecht en het Meertens Instituut, weleens anders geweest.
De wetenschapper doet al zo'n twintig jaar onderzoek naar het hoe en waarom rond naamgeving en ziet dat de creativiteit van ouders de laatste jaren behoorlijk in de lift zit.
'In het zogenaamde vernoemingstijdperk tot de jaren zeventig van de vorige eeuw kozen mensen veel vaker dezelfde naam. Wel 10 procent van de geboren baby's werd toen Maria of Johannes genoemd.' Tegenwoordig gebeurt dat steeds minder vaak: nog slechts 1 procent van de baby's draagt de populairste naam.
Onderscheiden van de vorige generatie
Bloothooft ziet de veranderende tijdsgeest, waarin mensen meer als individu dan als groep in de samenleving staan, als een belangrijke verklaring voor die trend. 'Ouders drukken zich, bewust of onbewust, uit in de naamkeuze van hun kind. Ze leggen er iets van zichzelf in en onderscheiden zich van de vorige generatie.'
Als gevolg daarvan kiezen ze steeds vaker een modenaam. Soms is dat een heel opvallende voornaam, meestal is het een variatie op een bestaande naam waarin voor een andere spelling wordt gekozen. In weer een ander geval komen 'nieuwe namen' uit een andere cultuur.
Lees ook: Babynamen van influencers steeds populairder: 'Die namen zijn bijzonder met een reden'
Het jaarlijkse lijstje
Toch krijgen vooral de populairste namen veel aandacht. Dat komt mede door de lijst met meest gekozen babynamen die de Sociale Verzekeringsbank jaarlijks naar buiten brengt en waar kranten en nieuwssites traditiegetrouw over schrijven in januari.
In 2024 was Noah voor het zesde jaar op rij de populairste jongensnaam. Bij de meisjes voert Emma de lijst aan. Ook kregen relatief veel kinderen de namen Olivia, Nora, Luca en Lucas.
Dit is echt een Emma
Sommige (aanstaande) ouders blijven bewust uit de buurt van die lijst, omdat ze bang zijn dat hun kind straks omringd wordt door naamgenoten. Anderen, zoals Esther (37) en haar vriend Jeroen uit Deventer, kiezen 'gewoon' de naam diezij het mooist vinden. Ze hebben twee dochters; de oudste is 3 jaar en heet Emma.
'Al aan het begin van mijn zwangerschap voelde ik: dit is echt een Emma. We hebben nooit gediscussieerd over andere voornamen, dit klopte gewoon.' Esther vindt de naam chic en typisch Nederlands. Dat het een veelvoorkomende naam is, daar staat ze niet bij stil. 'Onze dochter is de enige Emma op de opvang en in onze wijk, hier in Deventer hoor je de naam zelden.'
Bloothooft geeft ouders die voor een modenaam kiezen groot gelijk. 'De lijstjes met topnamen geven een behoorlijk vertekend beeld. Slechts een op de honderd kinderen heet Emma of Noah, dat is echt een kleine groep. Als je je kind zo noemt, is het écht niet gegarandeerd zo dat er straks zes naamgenoten bij hem of haar in de klas zitten.'
In welke bubbel leef jij
Toch kun je het gevoel hebben dat je ontzettend veel kinderen kent met dezelfde naam. Dat zegt volgens Bloothooft iets over de bubbel waarin je je bevindt. Hij ziet een link tussen veel gegeven namen en de grootste sociale klasse, die uiteindelijk het topklassement van 'populaire namen' bepaalt.
Uit onderzoek van SCP (maart 2023) blijkt dat 'de werkende bovenlaag' met een aandeel van 20 procent op dit moment de grootste groep in de maatschappij is. Nederlanders in die sociale klasse zijn gemiddeld het hoogst opgeleid en zowel fysiek als mentaal het gezondst. Bloothooft: 'Als je je in die kringen bevindt, lijkt het misschien alsof iedereen dezelfde namen kiest, maar het zijn 'slechts' de mensen in jouw woonwijk, op jouw kinderopvang en op je sportclub.'
Het leven in zo'n bubbel geeft volgens de onderzoeker al snel een heel ander beeld van voornamen. 'In kleinere sociale kringen zijn heel andere namen geliefd.' Een voorbeeld is de populaire Arabische naam Mohammed, die sinds de jaren zeventig steeds vaker gegeven wordt in Nederland. Tot de top 20 zal de naam het nooit schoppen, omdat de sociale klasse waarbinnen hij veel voorkomt relatief klein is.
Waar je vandaan komt
Dat het type naam iets zegt over je plek op de sociale ladder, is een ontwikkeling van de laatste vijftig jaar. Daarvoor was naamkeuze vooral gekoppeld aan de regio waarin je woonde en waren sociale verschillen minder zichtbaar in voornamen. Onder invloed van het geloof werden er in het katholieke zuiden heel andere namen gegeven dan in het protestantse noorden.
Alleen de Biblebelt en Friesland onderscheiden zich tegenwoordig nog in traditionele voornamen, maar zelfs daar worden ze steeds vaker losgelaten. Nu zijn het vooral sociaal onderscheiden regio's, tot zelfs wijken in steden, die eigen naamvoorkeuren hebben.
Lees ook: Trend: baby's krijgen minder vaak een regionale naam
We worden bewust of onbewust beïnvloed
Namen zijn onderhevig aan trends. Voordat een naam het schopt tot 'populair', heeft het een hele reis afgelegd. 'De eerste Noahs werden zo'n dertig jaar geleden geboren,' zegt Bloothooft. Door mond-tot-mondreclame bereikt zo'n naam een steeds groter publiek en daarnaast zijn sociale media tegenwoordig belangrijke kanalen die een naam laten 'vliegen'.
Waarom een bepaalde naam ineens 'in' is en een andere niet, daar is volgens Bloothooft geen peil op te trekken. 'De meeste ouders kiezen een naam die ze 'gewoon mooi' vinden.' Wel is de naamexpert ervan overtuigd dat ze bewust of onbewust worden beïnvloed.
Ze lazen er bijvoorbeeld over in een boek, hoorden de naam op school of in hun kennissenkring, in een film of tv-uitzending. 'Nadat er een Bram werd geboren in GTST, piekte de naam een jaartje. Toen Max Verstappen net succesvol was, werd die naam, die al op z'n retour was, weer even flink populair.'
Namen met een verleden
Namentrends zijn gekoppeld aan generaties. De populariteit van namen is altijd in ontwikkeling en verschuift met de jaren. Gemiddeld gezien maakt elk jaar een top 20-naam plaats voor een nieuwkomer, na twintig jaar staat er een compleet nieuwe lijst. Volgens Bloothooft komt dat doordat elke generatie zich wil onderscheiden van die ervoor.
'Er zijn veel Ingrids van 50-plus, maar 'nieuwe' worden amper geboren.' Zodra een naam een paar generaties is verdwenen uit de registers, kan hij weer een comeback maken. Het zijn doorgaans oude roepnamen die op een gegeven moment terugkomen, zoals Cato, Teun, Jet en Gijs. 'Echt nieuwe, verzonnen namen worden zelden populair, het zijn de namen met een verleden die aanspreken en vanzelf weer interessant worden.'
9 procent heeft een unieke naam
Volgens cijfers van de SVB, die zijn gebaseerd op de aanvraag van kinderbijslag die wordt gedaan na de geboorte van een baby, zijn er in 2023 in Nederland (tot en met november) 164.269 baby's geboren: 84.195 jongens en 80.074 meisjes.
9 procent van de geboren kinderen krijgt een naam die nog nooit eerder is gegeven, nieuw bedacht, maar vaak ook uit andere talen en culturen. Dat waren 7453 jongens- en 8280 meisjesnamen in 2023. Om privacyredenen wordt er door het Meertens Instituut geen aanvullende informatie gegeven over namen die minder dan vijf keer voorkomen.
Lees ook: Nieuw record: nooit eerder werden in Nederland zo weinig baby's geboren als in 2023
Trots op hun naam
De Friese Anke (37) en haar inmiddels ex-man kozen bewust aparte namen voor hun zoons Izay (6) en Khayri (3). 'Ik vind het maar saai dat veel mensen dezelfde naam hebben. Met Izay (verbastering van Isaiah) en Khayri (Arabische naam) zochten we iets unieks uit. Al is dat niet helemaal gelukt, want zelfs op de kleine basisschool van onze oudste zit een naamgenoot.'
De kinderen van Anke zijn half Surinaams, half Fries. Hun Friese roots verwerkte ze in de tweede namen Sytze en Seye. Ook dat is een bewuste keuze. 'Stel, ze vinden hun naam te apart, dan kunnen ze hun tweede naam gebruiken, of voor een vaker voorkomende variatie op hun voornaam gaan.' Tot nu toe is dat niet aan de orde. 'Als ik de jongste 'Kay' noem, verbetert hij me. Hij is, net als zijn broer, trots op zijn naam.'
Twee of drie voornamen
Wat mag wel en niet? De ambtenaar van de burgerlijke stand bepaalt of de door jou gekozen naam gepast is. Vrijwel alles is geoorloofd. Toch kan een naam afgekeurd worden wanneer deze een kind zou schaden, of als het een bestaande achternaam is (namen als Roos, die al lang zowel achter- als voornaam zijn, uitgesloten).
Aan het aantal voornamen dat je kiest, zit wettelijk geen limiet, wel kan de medewerker van de gemeente beslissen dat het er te veel zijn. Tegenwoordig geeft 40 procent van de ouders hun kind twee of drie voornamen, en 40 procent kiest er één. Vooral in het zuiden van het land is het geven van meerdere voornamen, een restant van het katholieke geloof, nog gebruikelijk.
Lees ook: Dit zijn de regels voor naamgeving
Typisch Nederlands
Verder kiezen ouders de laatste jaren opvallend vaak voor korte namen. Vaak zijn het afkortingen van traditionele, lange namen zoals Isa (Isabelle), Liv (Olivia) of Benja (Benjamin). Bloothooft denkt dat mensen zich vooral laten leiden door de klank.
Ook ziet hij de afgelopen jaren een interessante verschuiving: de populairste jongensnaam eindigt op een a-klank en dat was tot voor kort ongebruikelijk. 'Jongensnamen eindigden meestal op een medeklinker (Piet, Daan, Dirk), meisjesnamen op een klinker (Anna, Maria). Vroeger moest een jongensnaam stoer zijn en een meisjesnaam zacht.
Ouders hechten daar tegenwoordig minder waarde aan, ook een meisjesnaam kan stoer zijn.' En in tegenstelling tot wat veel mensen denken, laten we ons niet alleen beïnvloeden door Amerikaanse namen. Namen zoals Emma en Lucas werden eerst in Europa weer populair, met Luuk als typisch Nederlandse roepnaam.
De mooiste geboortekaartjes: