Slapen op vakantie
Voor kinderen is vakantie meestal een extra actieve periode, met veel zwemmen, spelen, rennen en buiten zijn. Al die beweging, de prikkels van nieuwe ervaringen en het warme weer: daar krijgt je kind slaap van. Niet gek dus als hij midden op de dag instort. Dat geeft helemaal niks. Laat hem lekker een dutje doen op een rustige plek, ook als hij dat thuis niet meer doet.
Ook is het fijn als je kind 's nachts lang genoeg kan slapen. Dat kan een uitdaging zijn, bijvoorbeeld door de warmte, de andere omgeving, geluid van buiten of omdat je kind niet in zijn eigen vertrouwde bed ligt. Gelukkig is er van alles wat je kunt proberen voor een goede nachtrust, ook op vakantie.
Baby op vakantie: maak het slapen vertrouwd
Een baby slaapt het lekkerst in een vertrouwde omgeving. Als je de mogelijkheid hebt, kun je het beste je eigen campingbedje meenemen. Voor dutjes gebruik je de kinderwagenbak of een stevige buggy met slaapstand. Gaat dat niet? Neem dan in elk geval wat vertrouwde spullen mee, zoals een knuffel, doekje, speeldoosje en speeltje.
Het slapen in het campingbedje kun je vooraf thuis al een paar keer oefenen, zodat je baby hier al aan kan wennen. Ook het slapen in een tent of caravan kun je een paar keer op proef doen. In de tuin bijvoorbeeld, voor een middagslaapje. Lees hier alles over het creëren van een vertrouwd slaapritueel.
Lees ook: Hier let je op bij het kopen van een campingbedje (plus een handige top 5!)
Moeite met slapen op vakantie
Heeft je baby moeite met slapen op vakantie? Zet het campingbedje dan – als dat past – naast je eigen bed. Overdag kun je hem bij je dragen in een draagdoek of draagzak. Als je baby veel dicht bij jou kan zijn, raakt hij sneller vertrouwd en ontspannen.
Huilt je baby de hele camping wakker? Dan is een eindje rijden in de buggy of de auto vaak een oplossing. Maak je geen zorgen als je baby wat minder (of meer) slaapt, het loopt zoals het loopt. Probeer je daar tijdens de vakantie niet te druk om te maken, zeker als je baby verder vrolijk is. Merk je dat hij oververmoeid raakt, help hem dan om in slaap te komen. Zeker bij kleine kinderen is het goed om erop te letten dat ze alles bij elkaar evenveel uren slapen als thuis. Anders is de kans op oververmoeide, jengelende kinderen groot.
Tip: Vanaf deze leeftijd mag je baby in een buggy
Middagslaapje in de schaduw
De slaapjes overdag kun je tijdens de vakantie zoveel mogelijk aanhouden. Zie ze als een siësta, ook voor jezelf. Blijf op het warmste deel van de dag in de schaduw en dommel samen lekker weg. Het is prima als je baby zijn slaapje op vakantie in de buitenlucht doet. Zet zijn campingbedje (met speciale klamboe) op een plek in de schaduw. Of laat hem slapen in de reiswieg of een babynestje onder de parasol. Laat je baby nooit alleen als hij zo ligt te slapen. Slaapt je kind normaal gesproken in een slaapzak en is het daar nu te heet voor, trek die dan uit. Misschien moet hij hier wel even aan wennen, maar als je baby het te warm heeft is dat niet comfortabel voor hem, en valt hij ook niet snel in slaap.
Lees ook: Zo gebruik je een babynestje veilig
Peuter op vakantie: bedenk een vakantieslaapritueel
De meeste peuters houden van vaste gewoontes en rituelen. Die zorgen voor houvast en een veilig gevoel. Dat geldt ook voor slapen op vakantie. Neem in elk geval zijn vertrouwde knuffels mee. Lees je thuis voor het slapengaan altijd een verhaaltje voor? Neem zijn lievelingsboekjes mee en trek er daar ook de tijd voor uit. Is de situatie op vakantie heel anders dan thuis, creëer dan een vakantieslaapritueel. Leg aan je peuter uit dat naar bed gaan op vakantie een beetje anders is, en vertel hem hoe jullie dat gaan doen.
Máár: het is tegelijkertijd niet erg als slapen op vakantie een beetje anders gaat dan thuis. De slaaptijden kun je soms beter wat aanpassen aan de plaats waar je bent. In een warm land leg je je kind meestal niet om zeven uur in bed: dan is het nog veel te warm en te lawaaierig. Of misschien valt je peuter opeens wel als een blok in slaap, terwijl hij thuis altijd moeite heeft met inslapen. Geen wonder: van al die nieuwe indrukken en het spelen in de buitenlucht word je moe.
Gaat je peuter later dan normaal naar bed en wordt hij alsnog op hetzelfde (vroege) tijdstip wakker 's ochtends, dan kan het zijn dat de vermoeidheid zich gaat opstapelen. Een extra dutje overdag kan dan helpen.
Lees ook: Zo ga je om met een jetlag bij kinderen
Kleuter op vakantie: wees flexibel
Ook voor een kleuter is op vakantie zijn best intensief. Het zijn lange dagen en er komt van alles op hem af: nieuwe vriendjes, veel zwemmen en andere activiteiten, misschien doet hij wel enthousiast mee met alle leuke dingen die het animatieteam verzint. 's Avonds kan een kleuter daar behoorlijk uitgeteld van zijn. Kijk naar je kind. Als je ziet dat hij echt moe is, leg je hem in bed.
Zo niet, dan geeft het niets om het in de vakantie af en toe wat later te maken. Je kunt op vakantie de bedtijden wat meer loslaten en je kind bijvoorbeeld wat later naar bed brengen. En zelfs een kleuter kan nog weleens een middagslaapje nodig hebben tijdens zo'n inspannende vakantiedag. Lekker laten gaan, dan kan hij 's avonds weer wat langer opblijven.
Lees ook: Mijn peuter is altijd vroeg wakker: wat nu?
Grotere kinderen op vakantie: lekker lang opblijven
Grotere kinderen willen in de vakantie meestal extra laat naar bed. Vaak is er 's avonds nog van alles te doen: playbackshows, optredens, karaoke, kinderdisco of gewoon spelen met vriendjes. Op zich geen probleem, want de kans is groot dat ze 's morgens ook wat langer doorslapen.
In een warme tent, caravan of kamer kunnen de meeste kinderen trouwens toch niet vroeg slapen. Vooral niet als ze horen dat andere kinderen nog aan het spelen zijn. Bovendien eet je in de vakantie vaak later en schuift je hele dagindeling een beetje op.
Op vakantie met kinderen? Mis geen enkele tip met ons XL-vakantiedossier!
Hoe laat gaan kinderen naar bed op vakantie?
Het Jeugdjournaal vroeg kinderen tussen de 10 en 13 jaar of ze later naar bed mogen als het vakantie is. Jazeker! De meeste kinderen blijven in de zomervakantie zo'n anderhalf uur langer op. Moeten ze naar school, dan gaan de meeste kinderen tussen 20.00 uur en 21.00 uur naar bed. In de vakantie is dat tussen 21.30 uur en 22.30 uur.
Houd een slaapbalansdag
Is je kind later naar bed gegaan of was de middagslaap korter dan normaal, plan dan de dag daarna een 'slaapbalansdag' in. Op zo'n dag doe je het wat rustiger aan zodat je kind kan bijkomen. Je brengt je kind bijvoorbeeld 's avonds eerder naar bed. En je plant de middagslaap wel rustig in het appartement of in de tent in plaats van ergens anders. Zo geef je je kind de kans om het slaaptekort in te halen.
Lees ook: Dit zijn de beste babyfoons met camera van dit jaar
Vroeg wakker worden door oververmoeidheid
Is je kind op vakantie ondanks dat hij laat naar bed gaat 's ochtends heel vroeg wakker? Denk dan niet te snel dat hij wel uitgeslapen zal zijn. Vroeg wakker worden, is vaak een teken dat je kind oververmoeid is. Als je dit merkt bij je kind, kun je hem beter die dag wat eerder naar bed brengen. Anders wordt hij steeds vermoeider en slaapt hij steeds slechter. Zo kom je in een neerwaartse spiraal terecht, met ongetwijfeld een dreinend en vermoeid kind.
Slaaptips voor de vakantie
Slaapt je kind in de vakantie bij jullie op de kamer? Leg uit dat dit bij de vakantie hoort en dat jullie thuis weer allemaal in je eigen kamer gaan slapen. Probeer vanaf de eerste avond weer consequent te zijn, zodat je kind niet in de war raakt.
Uit eten gaan op vakantie wordt vaak laat. Laat je peuter 's middags extra lang slapen, dan kan hij er 's avonds langer tegenaan. Er is ook niks mis met je kind eens in de kinderwagen in het restaurant te laten slapen. Je kunt best wat flexibeler zijn met waar en wanneer je kind slaapt.
Wil je peuter niet gaan slapen tijdens de vakantie, maar zie je wel dat hij moe is? Maak er geen strijd van. Het is op vakantie nu eenmaal anders dan normaal. Zet hem in de buggy en ga een eind lopen, dan vallen zijn oogjes misschien vanzelf dicht.
Wordt je kind ondanks de vermoeidheid vroeg wakker doordat het vroeg licht is? Probeer zijn kamer dan te verduisteren met een doek, handdoek of vuilniszak met tape voor het raam.
Een kind kan tijdens een vakantie zoveel indrukken opdoen, dat hij te moe is om rustig in slaap te vallen. Doe het in dat geval een paar dagen wat kalmer aan (minder uitstapjes) of zorg voor een rustig moment voor het slapengaan. Verleng het slaapritueel zodat je kind de tijd krijgt om de overgang van wakkertijd naar slaaptijd te maken.
Heb je een paar uur tijdsverschil op je vakantiebestemming? Laat dan een van jullie horloges op de Nederlandse tijd staan. Zo weet je wat je kind of jijzelf normaal gesproken op dit tijdstip zou doen.
Voor na de vakantie: Zo krijg je je kind weer in z'n oude slaapritme
Bronnen: Slaaptipsvoorbabys.nl, Centrum Jeugd & Gezin
