Peuter vroeg wakker
Om 5.30 uur kan je peuter al vrolijk aan je bed staan roepen: 'Mama, papa, ik ben wakker!' Slapen zit er niet meer in, je kind staat simpelweg 'aan'. Vaak is er op zo'n moment geen andere oplossing dan zelf ook maar uit bed te gaan. Hoewel… er zijn manieren om dat moment nog even te rekken.
Het kan je namelijk flink opbreken als je peuter elke ochtend veel te vroeg wakker wordt. Een gat in de dag slapen is er niet bij als je kleine kinderen hebt. Maar wat langer dan 5.30 uur zit er misschien wel in. Met de juiste aanpak én geduld kun je proberen om het tijdstip dat je peuter wakker wordt (of jou wakker maakt) iets uit te stellen.
Lees ook: Dit zijn de beste slaaptrainers voor kinderen van dit jaar
Mogelijke oorzaken
Allereerst is het goed om te achterhalen waarom je peuter zo vroeg wakker wordt. Er kunnen allerlei oorzaken voor zijn, bijvoorbeeld:
-
Je kind heeft al honger of dorst.
-
De kamer van je kind is niet donker genoeg.
-
Je kind wordt wakker van geluiden van buiten.
-
Je kind heeft het koud.
-
Je kind heeft last van nare dromen of is ergens angstig voor, en slaapt daardoor licht of onrustig.
-
Je kind slaapt overdag niet goed of niet genoeg.
-
Je kind gaat te laat naar bed. Tegenstrijdig genoeg kan een peuter daardoor juist te vroeg wakker worden.
-
Er is een medische oorzaak: je kind heeft bijvoorbeeld last van een verstopte neus, oorpijn, buikpijn, obstipatie of misschien slaapapneu. Lees hier alles over slaapapneu bij kinderen.
-
Je kind zit in een slaapregressie. Slaapregressies zijn korte periodes van slecht slapen. Het ene kind heeft er meer last van dan het andere. Leer hier meer over slaapregressies.
Tip! Het boek 'Slaap! Voor dreumes en peuter' van Susanne Willekes biedt tips en de nodige handvatten om dreumesen en peuters beter te leren slapen.
Mogelijke (snelle) oplossingen
Ga bovenstaand lijstje eens na en probeer de mogelijke oorzaken uit te sluiten. Sommige oorzaken zijn makkelijk en snel op te lossen:
-
Verduisterende gordijnen
Is je kind vooral in de zomertijd te vroeg wakker doordat het 's ochtends vroeg licht wordt? Hang dan verduisterende gordijnen op. Gaat hij uit logeren of ga je op vakantie, dan kun je met kranten en plakband de ramen afplakken, zodat het donker is. Let op met het afplakken met vuilniszakken: als de zon er te lang op staat, kan door de warmte het raam barsten. -
Zorg voor een goede kamertemperatuur
Je kind kan ook vroeger wakker worden, omdat hij het te koud of warm heeft. Doe hem op koude nachten een warmere pyjama of slaapzak aan. Een extra deken is al snel té warm. Zorg ook voor een goede temperatuur op de kamer: dit is 16-18 graden voor een slaapkamer, met een raampje open voor een goede ventilatie. Lees hier alles over de juiste TOG-waarde inclusief een handig schema. Tip: Schaf een 4-seizoenen slaapzak aan, dan weet je zeker dat je kind het bij ieder weertype warm genoeg heeft. -
Niet eten voor het slapengaan
Heeft je kind al vroeg honger of dorst? Kijk dan of hij overdag genoeg eet. Geef hem niet net voor bedtijd extra te eten, want dat kan ervoor zorgen dat hij 's nachts buikpijn krijgt en/of onrustiger slaapt. Tip: Hier vind je voedingsschema's voor een dreumes en peuter. -
Voorkom omgevingsgeluid
Wordt je kind wakker door geluiden van buiten, zoals de krantenbezorger of fluitende vogels? Misschien helpt een white noise apparaat. Er zijn verschillende apparaten en apps die dit ruisgeluid maken, waardoor omgevingsgeluiden minder doordringen. -
Veilige slaapkamer
Bekijk de slaapkamer van je peuter eens door zijn ogen als het donker is. Misschien zie je iets waar hij bang voor zou kunnen zijn. Denk aan vreemde schaduwen, de vorm van een berg knuffelbeesten, een openstaande kastdeur of een opwaaiend gordijn. Peuters kunnen fantasie en werkelijkheid nog niet onderscheiden. Kijk wat je kunt aanpassen zodat zijn kamer veiliger voelt voor hem.
Zo leer je je peuter 'uitslapen': 9 tips
Al weet je zeker dat de kamer donker genoeg is, je kind lekker warm is, hij niet ziek is en overdag goed slaapt, dan nog kan het gebeuren dat je peuter te vroeg wakker wordt. Probeer dan deze tips.
- 01.
Schuif het opstaan op
Haal je je kind uit bed, dan is dit voor hem het teken dat de dag is begonnen. Je kunt proberen dit tijdstip op te schuiven. Wordt je peuter erg vroeg wakker, kijk dan of je hem tot 6:00 uur in bed kunt laten liggen. Gaat dit goed, schuif het opstaan dan om de paar dagen met 10 minuten op. - 02.
Reageer 'saai'
Roept je kind je, of moet hij huilen? Ga naar hem toe, maar hou de gordijnen dicht, praat op fluistertoon, zeg niet te veel en word vooral niet boos. Daar wordt een kind namelijk behoorlijk wakker van. Fluister dat het nog nacht is, stop je kind lief toe en ga zelf ook weer naar bed. - 03.
Ontbijt niet te vroeg
Als je kind altijd vroeg wakker is en je daardoor ook vroeg ontbijt, bijvoorbeeld al om 6:15 uur, kan het zijn dat hij daarom wakker wordt. Ga liever niet direct na het opstaan al ontbijten, maar stel dit bijvoorbeeld uit tot 7:00 uur. - 04.
Wees consequent
Stel: de ene ochtend ga je al heel vroeg met je kind spelen. De volgende dag neem je hem bij jou in bed. De dag erna zeg je dat hij weer moet gaan slapen. Zou je kind dan weten wat de bedoeling is? Kies voor één reactie als je kind te vroeg wakker wordt, dat geeft duidelijkheid. - 05.
Verschonen en terugleggen
Is je kind vroeg wakker omdat hij heeft gepoept? Verschoon hem bij weinig licht en maak het niet te gezellig. Leg hem daarna terug in bed en zeg dat het nog nacht is: 'We gaan allemaal nog even slapen.' Een zindelijke peuter die zelf uit bed kan en al vroeg jullie kamer binnenloopt, laat je even naar de wc gaan. Breng hem daarna met zo min mogelijk poespas weer terug naar bed. - 06.
Middagslaapje
Als je kind overdag te weinig slaapt en dit leidt tot oververmoeidheid, kan hij daardoor ook 's nachts slechter gaan slapen. Schaf het middagslaapje dus niet zomaar af. Hoe weet je of je peuter eraan toe is om het middagslaapje over te slaan, of overdag wat korter te slapen? Dit kan als hij niet moe is overdag, 's avonds makkelijk inslaapt, de nachten doorslaapt en 's ochtends na 6:00 uur wakker wordt. Kan je kind zonder middagdutje, laat hem dan wel even rusten tussendoor. Lees hem voor, zet zachte kindermuziek op of laat hem een rustig kinderprogramma kijken.
Tip: Hoe bouw je de slaapjes af? Onze slaapexpert geeft tips. - 07.
Niet te vroeg of te laat naar bed
Als een kind pas naar bed gaat als hij al oververmoeid is, wordt hij vaak drukker (hyperactief) en kan daardoor moeilijk in slaap vallen. Het gevolg: slaaptekort, een slechte nachtrust en soms ook weer heel vroeg wakker worden. Laat naar bed betekent dus niet: later wakker worden. Kijk goed naar je kind, zodat je herkent wanneer hij moe wordt. En houd een vaste bedtijd aan die daarbij past. Lees hier wat een geschikte bedtijd per leeftijd is. - 08.
Laat hem op zijn kamer blijven
Met een peuter van 3 jaar kun je proberen afspraken te maken over wat te doen als hij vroeg wakker wordt. Bijvoorbeeld dat hij nog even op zijn eigen kamer speelt of een boekje leest tot jij eraan komt. Zorg er wel voor dat hij dit veilig kan doen in zijn kamer. En heb niet te hoge verwachtingen: 10 minuten zelf spelen is al heel wat. - 09.
Koop een kinderwekker
Een speciale kinderwekker kan hierbij helpen. Daarop staat een figuur dat zijn ogen open en dicht kan doen. Ogen open betekent: tijd om uit bed te gaan. Die tijd stel je zelf in. Je kunt je kind uitleggen dat hij moet blijven liggen of in bed mag spelen tot de ogen opengaan. Zet niet te hoog in: het is voor een peuter te veel gevraagd om zich een uur zelf te vermaken. Probeer bijvoorbeeld of hij een kwartiertje langer in bed kan blijven. Tip: Hier moet je op letten bij de aankoop van een slaaptrainer.
/05afbb7b5b31422daef17089b872b2dc/image.jpg)
/96c4ba77026746ac8aa1cde934e8122f/image.jpg)
/b2f51eacdfc940a98ac0115207c32861/image.jpg)
/533b7f526d0d42819cdc797d3717fcca/image.jpg)
/5204951e41d14deb89d271bb8cee7d54/image.jpg)
/f5e9a6ccbb8f4f5589f416baeb20c9e5/image.jpg)
/87421898832849c9a1d550f08329c807/image.jpg)
Houd vol
Kies voor een aanpak en hou die vol. Het duurt echt even voordat je kind door heeft wat de bedoeling is. Zeker als je peuter al langere tijd zo vroeg wakker wordt, moet hij echt wennen aan de nieuwe routine.
Lukt het met alle bovenstaande tips toch niet om je kind langer te laten slapen? Dan kun je verschillende dingen doen: je erbij neerleggen (en goed beseffen dat deze fase voorbijgaat) of hulp inschakelen. Bespreek het bijvoorbeeld op het consultatiebureau of vraag advies aan een kinderslaapcoach.
Het middagslaapje afbouwen: do's & dont's
Hoe weet je wanneer je het aantal slaapjes af kunt bouwen? En hoe pak je dat het beste aan? Onze slaapexpert geeft tips.
Tip: Mijn peuter wil niet slapen, wat nu?
