Worden in de zomer en rond kerst meer baby's verwekt?

Dat tijdens de broeierige zomernachten de meeste baby’s worden verwekt, klinkt best logisch. Maar is dat wel zo? En wat is dán de verklaring voor bepaalde seizoenspieken?

In samenwerking met expert

Jojanneke Bastiaansen

Onderzoeker en factchecker

Babyboom

Ik zag mijn wrevelige winterzelf vandaag fietsen in een winkelruit. Een streepmond op weg naar het station in een stad vol fronshoofden. In de kiosk valt mijn oog op de rij bouquetromannetjes: nieuwe liefdes die elkaar diep in de ogen kijken. Met titels over hete, onvergetelijke en zinderende zomers. Nu weet ik best dat het leven geen liefdesroman is. Maar wie voelt zich in de zomer níét net iets losser? Dus vraag ik me af: zouden er tijdens dit broeierige seizoen ook meer baby’s worden verwekt?

Ook een goeie vraag: Hoeveel procent bevalt op de uitgerekende datum?

Lentebaby’s

Mensen kennen lang niet zo’n duidelijk broedseizoen als sommige andere diersoorten. Er zijn wel seizoenspatronen in geboortes gevonden, maar die verschillen tussen landen, tussen groepen binnen die landen, en over de tijd. Zo was er – volgens cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) – in Nederland in de jaren vijftig, zestig en zeventig vooral in de lente een babyboom. Dat komt overeen met een climax van hoogtepunten in de voorgaande zomermaanden. Maar terwijl zomervakanties in de jaren tachtig en negentig langer en exotischer werden, is die geboortepiek negen maanden later juist verdwenen.

Lees ook: Meisjesnamen geïnspireerd door de lente

Zomer = in

Ik staar naar de geboortegrafiek in het CBS-rapport: het meest recente lijntje gaat over de periode 1990-1994. Sinds die tijd is er al een heel nieuwe generatie moeders opgegroeid, maar een recenter rapport heeft nog niet het licht gezien. Wel stuit ik op de online databank van het CBS, met nieuwere gegevens! De nerd in mij slaakt een opgewonden gilletje. Na wat pielen heb ik een maandoverzicht van geboortes over 2013-2017. Ook daar is geen lentepiek te zien. De meeste geboortes vinden nu plaats in de zomer en nazomer, met een piek in september. Ook is er een piek die wijst op meer bevruchtingen in de decembermaand.

Lees ook: Babynamen geïnspireerd door de zomer 

Kerstpiek

Nu is het echt niet zo dat de hele schoolklas zijn verjaardag rond hetzelfde moment viert. Het seizoenspatroon is subtiel. Toch wordt er hartstochtelijk gebroed op verklaringen voor die piek rond de kerst. Zo zeggen sommigen dat onze biologische klok in december geprikkeld wordt door de winterwende (wanneer de Noordpool op het verst mogelijke punt van de zon staat en het koud en donker is). Weer anderen geven er juist een culturele wending aan. Eén studie vond dat gegoogel op ‘seks’ piekt in de week van kerst. Niet alleen in landen op het noordelijk halfrond – zoals Nederland – maar ook in landen op het zuidelijk halfrond. Ook al is het daar de 25e december juist volop zomer.

Goeie planning

Voor mij is kerst als sexy time een nieuw begrip. Hier zitten de feestdagen eerder vol met familiebezoek en dat soort verplichte nummertjes. Maar misschien gaat het Nederlandse vrouwen ook niet zozeer om de kerst, maar juist om de zomer: hoe wil je die doorbrengen? Het ontstaan van de zomerpiek vanaf de jaren zeventig valt samen met een toename van anticonceptiegebruik. Misschien is de huidige zomerpiek dus het resultaat van een meer bewuste planning. En kijken vrouwen er inderdaad naar uit om de zomer door te brengen met een nieuwe liefde: hun pasgeboren kind.

Tekst: Jojanneke Bastiaansen, Beeld: Getty Images