Met je kind naar ziekenhuis: hoe bereid je hem of haar voor?

Waarom je kind voorbereiden?

Als je met je kind naar het ziekenhuis moet, is het verstandig om hem voor te bereiden. Hij voelt of weet dat er iets belangrijks gaat gebeuren en heeft daar zelf misschien allerlei gedachten over. Door hem in passende en helpende taal te vertellen wat er ongeveer gaat gebeuren en wat hij kan verwachten, krijgt hij grip op de situatie. Dat kan angst en stress (deels) wegnemen. Ook helpt het hem op jou te vertrouwen als je hem goede informatie geeft.

Hoe bereid je je kind voor op het ziekenhuis?

Hier volgen tips die je kunt gebruiken om je kind voor te bereiden op een bezoek aan het ziekenhuis. Dit kan voor allerlei gebeurtenissen zijn: als hij naar een polikliniek moet, bij een ziekenhuisopname, een behandeling, een onderzoek of een ingreep onder narcose.

1. 1

   Zorg dat je zelf goed weet wat er gaat gebeuren.

2. 2

   Lees eerst zelf de informatie die je van de arts, verpleegkundige of andere hulpverlener krijgt.

3. 3

   Neem rustig de tijd om je kind erover te vertellen op zijn niveau.

4. 4

   Kies een handig moment uit, het liefst een aantal dagen van te voren en niet vlak voordat hij naar bed gaat.

5. 5

   Leg duidelijk uit wat er gaat gebeuren, wees eerlijk maar ook niet te gedetailleerd. Zeg niet dat een onderzoek geen pijn doet als de arts heeft gezegd dat het pijnlijk kan zijn maar je hoeft ook niet te zeggen dat het juist wel pijn gaat doen. Het woord pijn vermijd je liever. Hoe iets voelt is namelijk voor iedereen anders, vrijwel altijd wordt er gebruik gemaakt van middelen om zo min mogelijk pijn te voelen waardoor iets misschien helemaal geen zeer doet.
   
   Wat je bijvoorbeeld wel kunt zeggen: "Je kan het voelen, de dokter zal er voor zorgen dat je er zo min mogelijk van voelt. Je mag altijd aangeven wat je fijn of juist niet fijn vindt". Wacht ook af met welke vragen je kind zelf komt en wat hij (nu) wel en niet wil weten.

Meer tips: zo help je een angstig en onzeker kind

Boeken ter voorbereiding

Er zijn veel kinderboeken die over het ziekenhuis gaan maar vrijwel allemaal werken ze spanning verhogend. Zoek een boek uit waarvan je denkt dat het je kind aanspreekt, pas teksten die de spanning vergroten aan.Lees het boek voor of laat het hem zelf lezen als hij oud genoeg is. Wees dan wel beschikbaar als hij het erover wil hebben. Dit zijn voorbeelden van kinderboeken waarin het ziekenhuis een grote rol heeft:

• Nijntje in het ziekenhuis van Dick Bruna

• Karel in het ziekenhuis van Liesbet Slegers

• Een bed op wieltjes van Vivian den Hollander en Dagmar Stam

• Lucas en de slaapdokter van Stefan Boonen en Birgitte Vangehuchten

• De operatie van Kleine Olifant van Jose Boone

Voorlichtingsbijeenkomst

Vaak organiseren ziekenhuizen ook (online)voorlichting(sbijeenkomsten), waarbij kinderen spelenderwijs worden voorbereid op wat er gebeurt in het ziekenhuis.

Hoe begeleid je je kind?

Ook als je eenmaal in het ziekenhuis bent, kun je het je kind makkelijker maken door hem goed te begeleiden. Deze tips kunnen bij allerlei gebeurtenissen in het ziekenhuis helpen:

• Ga zelf met je kind mee, of je partner. Is dat om wat voor reden ook onmogelijk, zorg dan dat er iemand meegaat bij wie hij zich net zo vertrouwd voelt. Dat geeft hem een veilig gevoel.

• Vertel kort van tevoren nog eens stap voor stap wat je al tijdens de voorbereiding hebt verteld.

• Blijf zo rustig mogelijk. Dat maakt je kind ook rustiger.

• Vind je het zelf heel eng of naar om met je kind mee te gaan naar het ziekenhuis? Let hier dan op. Je kan van te voren nadenken over een ontspanningsoefening die jouw helpt. Jouw spanning voelt je kind ook waardoor zijn stress kan verergeren. Of hij kan het gevoel krijgen dat hij voor jou moet zorgen, terwijl hij zelf steun nodig heeft. Je kunt er ook voor kiezen om iemand anders met je kind mee te laten gaan als dat echt het beste voor jullie allebei is. Laat je kind nooit alleen in het ziekenhuis omdat je het zelf te spannend vindt. Dit kan zowel voor jezelf als voor je kind traumatisch zijn.

• Ga je samen met je partner of iemand anders met je kind mee, zorg dan voor een duidelijke rolverdeling. Wie vertelt wat er gebeurd, bij wie gaat hij op schoot, wie troost hem? Als jullie dit tegelijk en door elkaar heen doen, kan dat onrustig en verwarrend zijn voor je kind.

• Wees met je aandacht bij je kind. Doe iets wat hij fijn vindt. Je hoeft niet steeds tegen hem te praten, je kunt hem ook in stilte laten voelen dat je er voor hem bent of door samen muziek te luisteren of in een zoekboek te kijken. Ga niet uitvoerig met andere ouders of patiënten kletsen of op je telefoon kijken.

• Vraag advies aan medewerkers van het ziekenhuis als je twijfelt hoe je je kind het beste kunt begeleiden.

Bezoek voor onderzoek

Soms verwijst de huisarts je kind naar het ziekenhuis voor onderzoek. Vaak worden kinderen voor het onderzoek gemeten en gewogen. Als je kind voor het eerst bij de kinderarts komt, wordt hij tijdens die afspraak vaak eerst door een co-assistent of een arts-assistent gezien en daarna door de kinderarts zelf. Een co-assistent is een arts in opleiding en een arts-assistent is een afgestudeerd arts.

Als je kind bij de kinderarts komt, stelt die jou en je kind vragen. Ook krijgt je kind lichamelijk onderzoek. Soms moet hij daarvoor naar verschillende afdelingen. Denk aan radiologie voor röntgenfoto's of naar het bloedafnamelab voor bloed- en/of urineonderzoek. Dit allemaal op één dag kan wat veel zijn, probeer in te schatten hoe dit voor jouw kind is. Als de arts daarmee akkoord is, kan je ook op een andere dag terugkomen voor bijvoorbeeld een bloedafname (met kindvriendelijke begeleiding). Aan de hand van de uitkomsten wordt een eventuele diagnose gesteld. Hier kan wat tijd overheen gaan. Vervolgens besluit de arts (telefonisch) samen met jou en je kind wat de beste behandeling is.

Acute opname in ziekenhuis

Als je kind acuut moet worden opgenomen in het ziekenhuis, is er geen of weinig tijd om hem goed voor te bereiden. Probeer zo eenvoudig mogelijk aan je kind te vertellen wat er aan de hand is. Als je hem echt niet kunt voorbereiden, vertelt een medisch pedagogisch zorgverlener of verpleegkundige aan je kind wat er gaat gebeuren. Hier wordt je als ouder bij betrokken.

Geplande dagopname

Om je kind goed voor te bereiden op een geplande dagopname, is het belangrijk dat je eerlijk bent. Je kunt een paar dagen van tevoren (afhankelijk van de leeftijd van je kind) al globaal uitleggen wat de dokter bij het onderzoek doet en wat er gebeurt bij de behandeling. Voor jonge kinderen is het beter om niet te diep op de behandeling in te gaan. Vertel bijvoorbeeld wel wie ze gaan zien (mensen met ziekenhuis kleding) en wat er ongeveer gaat gebeuren. Zeg je kind ook dat hij tussendoor mag vertellen hoe hij zich voelt en dat jij bij hem zult blijven.

Langdurige opname

Moet je kind langer dan een dag in het ziekenhuis blijven? Pak dan samen met hem zijn tas in. Welke vertrouwde spullen zijn voor hem belangrijk om mee te nemen? Zijn knuffel(doekje) natuurlijk, maar misschien ook een lievelingspyjama, spelletje of boekje. Leg je kind uit dat jij en je partner de hele dag bij hem mogen zijn op de kinderafdeling. Een van de ouders mag vrijwel altijd blijven slapen tenzij je kind bijvoorbeeld op een intensive care afdeling ligt maar ook dan zijn er opties om in de buurt te blijven slapen.

Lees meer: Narcose bij baby en kind, dit kun je verwachten

Tips voor afleiding kind in het ziekenhuis

Hieronder vind je een aantal manieren om je kind af te leiden en te helpen ontspannen:

• Neem zijn speen, knuffel en/of knuffeldoekje mee.

• Neem zijn favoriete voorleesboek mee.

• Zing (zachtjes) samen liedjes.

• Jullie kunnen samen tellen, sommetjes oplossen of het alfabet opzeggen.

• Je kunt een ontspanningsoefening doen.

• Bekijk op je telefoon foto's of video's van vertrouwde personen of dieren.

• Lichamelijk contact stelt gerust: neem je kind op schoot of als dat niet gaat, houd zijn hand vast, aai zijn handpalm, kriebel of blaas zachtjes in zijn nek, wrijf over zijn rug of maak er een spelletje van door met je vinger iets op zijn huid te tekenen of schrijven.

Lees ook: Zo kun je het beste omgaan met een verdrietig kind

Welk verlof als je met kind naar het ziekenhuis moet?

Bij onvoorziene, spoedeisende of bijzondere persoonlijke omstandigheden kun je calamiteitenverlof opnemen op je werk. Dit wordt ook wel kort verzuimverlof genoemd. Vraag ernaar als je kind ziek is of naar het ziekenhuis moet. Calamiteitenverlof kan een paar uur tot een paar dagen duren, afhankelijk van de situatie. Je werkgever betaalt je salaris meestal door tijdens het verlof, tenzij er in de CAO van je werkgever afwijkende regels staan. Soms is er een doktersverklaring nodig, deze kan je aan je behandelend arts vragen.

Lees meer: Calamiteitenverlof: dit zijn je rechten als je kind ziek is

Bron: Stichting Kind en Ziekenhuis