Je kind wil op Instagram: dit moet je weten

Wat is Instagram?

Instagram, ook wel 'Insta' genoemd, is een sociaal netwerk dat om foto's en filmpjes draait. Je kunt een account aanmaken en daarop foto's en filmpjes met eventueel een onderschrift plaatsen waar mensen op kunnen reageren. Omgekeerd kan jij ook reageren op posts die anderen hebben gedeeld.

Hoe werkt Instagram?

Instagram is een app die alleen werkt op een smartphone of tablet. Op een computer kun je Instagram alleen bekijken, maar geen foto's plaatsen of reageren. Je kunt op twee manieren op foto's reageren: je kunt een hartje aanklikken ('vind ik leuk') of een reactie schrijven.

In 2018 heeft Instagram een speciale handleiding (in het Engels) online gezet voor ouders van tieners. Deze handleiding is geschreven door ouders die werken bij Instagram. Hierin wordt uitgelegd hoe de app werkt en hoe deze veilig gebruikt kan worden. Zo staat erin hoe de privacy-instellingen werken, hoe je een tijdslimiet kunt instellen en hoe reacties onder foto's worden beheerd. Ook worden de belangrijkste termen in de app uitgelegd, zoals 'stories' en 'igtv'.

Ook handig: in de handleiding staan tien vragen waarmee ouders een gesprek over Instagram kunnen beginnen met hun kind en er zo achter kunnen komen hoe hun kind de app gebruikt. Dit zijn vragen zoals: ken je je volgers? En: denk je goed na over wat je op Instagram deelt?

Lees ook: Foto's van je kind op social media: dit is wat je moet weten

Vanaf welke leeftijd op Instagram?

Kinderen jonger dan zestien jaar hebben officieel toestemming nodig van hun ouders om een social media-account aan te maken. Dit geldt ook voor Instagram. Als je kind een account wil aanmaken en jonger is dan zestien, dan blokkeert Instagram dat account.

Ouders moeten toestemming geven door een kopie of foto van hun ID-bewijs op te sturen. Of ze doen eenmalig een creditcardbetaling van 0,50 eurocent. Kies je hier niet voor? Dan krijgt je kind een 'light' versie van Instagram met minder mogelijkheden en waarbij het account niet openbaar kan worden gemaakt.

Toch hebben veel kinderen onder de zestien jaar een account zonder dat ouders toestemming hebben gegeven. Deze kinderen hebben simpelweg ingevuld dat ze meerderjarig zijn. Instagram kan dit helaas niet voorkomen: de medewerkers kunnen onmogelijk nagaan wie er achter elk account zit.

Lees ook: Kinderen en social media: 10 tips

Wat zijn de risico's van Instagram voor je kind?

Instagram mag dan nog zo leuk en onschuldig lijken, er kleven ook risico's aan voor je kind.

• Kinderen die hun smartphone mee naar hun slaapkamer nemen, kunnen tot 's avonds laat (of zelfs diep in de nacht) met de app bezig zijn. Dit kan voor slaapproblemen zorgen.

• Onzekere kinderen kunnen nóg onzekerder of zelfs depressief worden van al die perfecte plaatjes op Instagram. Leg je kind uit dat de meeste foto's zijn bewerkt door middel van een filter en mensen vrijwel alleen maar hoogtepunten van hun leven delen.

• Realiseer je dat de foto's die je kind deelt, gebruikt of zelfs misbruikt kunnen worden.Kinderen staan hier vaak niet bij stil. Instagram verzamelt zelf ook gegevens over het gebruikersgedrag. Foto's van je kind op social media: dit moet je weten.

• Instagram heeft een chatfunctie. Iedereen kan je kind zo benaderen om te chatten, ook onbekenden. Grooming, pestgedrag en andere online manipulatie zijn hierdoor risico's, waar jouw kind mee te maken kan krijgen zonder dat je het door hebt.

• Op Instagram draait het om de hoeveelheid 'likes' die je op een foto krijgt. Dit geeft een dopamineboost en kan daardoor verslavend werken. Hierdoor kan je kind de neiging krijgen om continu op zijn telefoon te checken of hij al 'likes' heeft op een post, terwijl er toch echt belangrijker dingen in het leven zijn.

Psycholoog en opvoedcoach Valerie Ritchie is zelf geen voorstander van je kind op Instagram laten voor de leeftijd van 16 jaar. Dit is makkelijker gezegd dan gedaan. Haar tip: 'Ga het gesprek met je kind aan, luister naar waarom jouw kind zo graag op Instagram zou willen en leg uit waarom jij hierop tegen bent. Het kan ook meehelpen als ouders van vriendjes en vriendinnen er hetzelfde in staan. Hoe groter de kring om een kind heen die ook niet op Instagram mag, hoe makkelijker dit voor het kind te accepteren is. Smartphonevrij Opgroeien geeft tips hoe je het gesprek met andere ouders in de klas kunt aangaan hierover.

Afspraken maken over Instagram

Als je kind van jou op Instagram mag of zelf een account heeft aangemaakt, maak dan samen goede afspraken. Geef je kind daarbij de ruimte om te vertellen wat hij weet en wat hij wil. Daarmee laat je hem zien dat je hem serieus neemt en voorkom je dat hij dingen stiekem doet. Je kunt het volgende met je kind afspreken:

• Laat je kind een privéaccount aanmaken, zodat niet iedereen zijn foto's kan zien. Dat doe je zo: klik rechtsonder in de Instagram-app op het icoontje van het account. Klik vervolgens rechtsboven op de drie horizontale streepjes. Ga naar 'Instellingen' en dan naar 'Privacy'. Schakel 'Privé-account' in door het bolletje naar rechts te vegen.

• Laat je kind geen onbekende mensen toevoegen, ook niet via de chat.

• Spreek af dat je kind geen persoonlijke gegevens deelt en elke foto die hij wil delen eerst aan jou laat zien.

• Maak de afspraak dat je kind jou toevoegt als volger. Zo kun je in de gaten houden wat hij online zet. Ook als hij is 'vergeten' een post eerst aan jou voor te leggen.

• Moedig je kind aan om naar je toe te komen als hij ergens over twijfelt of als er iets gebeurt op Instagram waar hij mee zit.

Meer lezen: Hoe je cyberpesten kunt voorkomen

Tips voor ouders

1. 01.

   Wees niet te negatief over het gebruik van Instagram. Over het algemeen delen kinderen vooral lieve, mooie, ontroerende, grappige of creatieve boodschappen met elkaar.

2. 02.

   Social media hebben ook positieve kanten, zoals de mogelijkheid om contact te houden met vrienden en informatie te vinden over interesses of hobby's. Tegelijkertijd is het belangrijk te benoemen dat social media niet zonder risico zijn, zeker voor jongere kinderen. De overheid adviseert inmiddels een minimumleeftijd van 15 jaar. Houd hier rekening mee bij het maken van keuzes en focus vooral op wat goed is voor jouw kind op dit moment.

3. 03.

   Vraag aan je kind of hij je wil laten zien welke apps hij gebruikt en wat hij online zet.

4. 04.

   Laat je kind nadenken over wat hij van social media vindt en wat de foto's of reacties van andere gebruikers met hem doen.

5. 05.

   Leg uit dat een hartje ('vind ik leuk') niet meer is dan een korte reactie.

6. 06.

   Heb je het gevoel dat je kind niet goed in zijn vel zit en negatief wordt beïnvloed door social media? Neem dat serieus en praat erover.

7. 07.

   Vertel je kind dat het leven niet alleen draait om prachtige foto's, maar dat het belangrijk is wie je bent in het echte leven.

8. 08.

   Verbieden mag, maar praat er ook over. Je kunt als ouder prima aangeven dat je kind van 6 nog geen smartphone krijgt of niet op TikTok mag. Maar alleen verbieden is vaak niet genoeg. Praat samen over wat wel en niet past in jullie gezin.

9. 09.

   Misschien vind jij Instagram niet interessant, maar probeer niet weg te kijken. Blijf betrokken en toon interesse. Zo verklein je de kans dat je kind dingen stiekem gaat doen.

Wil je meer weten over internet en social media? Kijk dan eens hier: Hoe maak je kinderen mediawijs?

Tip: Hoeveel beeldschermtijd is oké voor je kind?

Bronnen: Nederlands JeugdInstituut, Trimbos, Internet Matters