Wat is een zonnesteek bij je kind?
Bij een zonnesteek raakt het lichaam oververhit door de zon. Vaak ontstaat dit door een combinatie van inspanning (sporten, spelen) en te veel volle zon. Eigenlijk heeft iemand met een zonnesteek gewoon te lang met zijn hoofd in de zon gezeten.
Normaal gesproken zweten mensen om hun lichaam af te koelen. Als je kind op een hete dag veel zweet door de hitte en inspanning, verliest z'n lichaam veel vocht. En als hij té veel vocht verliest, meer dan hij drinkt, blijft er te weinig vocht over in zijn lichaam en kan hij zichzelf niet meer afkoelen door te zweten. Daardoor stijgt de lichaamstemperatuur. Omdat je kind zich tijdens het spelen of sporten inspant, kan zijn temperatuur nog meer oplopen.
Uiteindelijk kunnen de hersenen de lichaamstemperatuur niet meer onder controle houden. Door het tekort aan vocht verloopt de doorbloeding naar de armen, benen en romp bijvoorbeeld niet meer goed. Daardoor kan je kind bleek worden en stopt hij met zweten, waardoor de temperatuur nóg verder oploopt. Zijn lichaamstemperatuur kan zelfs stijgen tot meer dan 41°C. Je kind raakt oververhit en uitgedroogd, zijn lichaam is te warm en te droog: hij heeft een zonnesteek of zelfs al een hitteberoerte.
Wanneer loopt je kind risico op een zonnesteek?
Vooral jonge kinderen lopen risico op een zonnesteek, omdat zij nog weinig zweten. Daarom wordt aangeraden om baby's (jonger dan een jaar) altijd uit de directe zon te houden. Maar ook peuters, kleuters en basisschoolkinderen lopen een groter risico op een zonnesteek dan volwassenen. Daarom wordt ook geadviseerd om jonge kinderen niet op het warmste moment van de dag (tussen 12:00 en 15:00 uur) in de zon te laten spelen.
Jonge kinderen hebben tijdens het spelen in de zon vaak niet in de gaten dat ze het te warm krijgen en ze vergeten vaak ook voldoende te drinken. Het risico is dan ook het grootst tijdens een dagje op het strand/aan het zwembad of tijdens het sporten op een warme zomerdag.
Lees ook: Veilig met je baby in de zon? Hier moet je op letten
Hoe kun je een zonnesteek bij je kind herkennen?
Je herkent een zonnesteek bij je kind vaak aan het feit dat hij een beetje vreemd doet. Hij kan bijvoorbeeld wat onsamenhangend praten of rare foutjes maken. Daarnaast zweet je kind veel (of juist niet als de zonnesteek al een tijdje aan de hand is, best verwarrend dus), ziet hij bleek of heeft hij juist een heel rood hoofd en klaagt hij over hoofdpijn of duizeligheid. Als dit gebeurt op een warme dag, nadat je kind in de zon heeft gespeeld, heeft hij waarschijnlijk een zonnesteek opgelopen.
Symptomen en kenmerken van zonnesteek bij je kind:
Een zonnesteek brengt een aantal symptomen met zich mee. Dit zijn de belangrijkste verschijnselen van een zonnesteek:
-
Hevig zweten of juist niet (meer)
-
Je kind ziet bleek of is juist heel rood
-
Gloeiende, warme huid, maar ook soms opeens kippenvel
-
Hoofdpijn
-
Duizeligheid
-
Spierkrampen, bijvoorbeeld in zijn voet of kuit
-
Hevige vermoeidheid
-
Slap voelen of flauwvallen
-
Snelle hartslag
-
Je kind maakt foutjes die hij anders nooit maakt, praat onsamenhangend of gedraagt zich een beetje vreemd of verward.
Is een zonnesteek bij je kind gevaarlijk?
Jazeker, het kan erg gevaarlijk zijn. Zeker als het pas laat wordt opgemerkt. Een zonnesteek moet zo snel mogelijk behandeld worden. Als de lichaamstemperatuur hoger dan 40 °C is, zal je kind er zelfs voor naar het ziekenhuis moeten. Een zonnesteek kan namelijk overgaan in een hitteberoerte, en dat is levensgevaarlijk.
Hitteberoerte na zonnesteek kind
Als een zonnesteek niet wordt behandeld en de temperatuur te ver oploopt, kan het overgaan in een hitteberoerte. Dat is een combinatie van ernstige uitdroging en oververhitting, waarbij je kind een heel hoge lichaamstemperatuur (soms wel 41°C of hoger) en een rode huid heeft, maar niet meer zweet. Daardoor kan het lichaam zich helemaal niet meer afkoelen en loopt de temperatuur alleen maar verder op. Iemand die een hitteberoerte heeft, kan ook last hebben van hallucinaties, verwardheid en angst. Kinderen kunnen ook een toeval krijgen (een soort epileptische aanval), moeilijk ademen en bewusteloos raken.
Hoe moet je zonnesteek bij je kind behandelen?
Vertoont jouw kind symptomen van een zonnesteek? Dan is het belangrijk om snel in te grijpen, zodat de situatie niet kan verergeren. Het Rode Kruis geeft de volgende instructies voor het behandelen van een zonnesteek:
-
Leg je kind plat neer, in een rustige en koele omgeving.
-
Is er geen koele plek in de buurt? Hou je kind dan in elk geval uit de zon: leg hem bijvoorbeeld onder een parasol of gebruik een handdoek of deken om de zon te weren. Let op: leg geen deken óp je kind, maar hou de deken een eind boven hem om schaduw te creëren.
-
Laat je kind wat slokjes drinken, maar zorg dat het drankje niet te koud is. Dat kan water of frisdrank zijn of een sportdrankje, maar géén cola of andere cafeïnehoudende drank. Geef ook niet te veel drinken in één keer, dan kan je kind gaan overgeven.
-
Verder kan een koele douche helpen om af te koelen. Of leg een natte doek op zijn voorhoofd.
-
Koel eventueel verkrampte spieren.
-
Als je kind veel hoofdpijn heeft, kun je paracetamol geven. Maar het is geen behandeling tegen de zonnesteek. Het allerbelangrijkste is om te koelen en vocht toe te voegen.
-
Wordt de toestand van je kind niet snel beter: bel dan 112.
Hij kan ook flauwvallen. Doe dan het volgende:
-
Leg je kind plat neer, uit de zon, in een rustige en koele omgeving.
-
Geen koele plek in de buurt? Hou je kind dan in elk geval uit de zon met een parasol, handdoek of deken.
-
Leg (zo mogelijk) een kussen onder zijn hoofd en zorg ervoor dat je kind niet in een rare houding ligt.
-
Zorg voor frisse lucht en maak strakke kleding los.
-
Blijf rustig tegen je kind praten, ook als hij wegzakt. Vaak komt hij binnen een minuut vanzelf weer bij. Gebeurt dat niet en reageert hij niet meer op jou, ook niet als je hem schudt of knijpt, bel dan 112.
-
Komt je kind weer bij, laat hem dan minimaal tien minuten rustig liggen op een koele plek.
-
Knapt hij daarna niet snel op, bel dan alsnog 112.
Slapen met een zonnesteek
De voorkeur bij een zonnesteek heeft slapen in een koele kamer en met luchtige kleding aan. Als je twijfelt, kun je altijd even de huisartsenpost bellen voor advies.
Zonnesteek: wanneer 112 bellen?
Bel sowieso 112 als je kind een zonnesteek lijkt te hebben en de volgende symptomen vertoont:
-
Als je kind bewusteloos raakt.
-
Als je kind blijft overgeven.
-
Als hij erg verward is of in paniek raakt.
-
Als je kind is flauwgevallen en na het bijkomen niet opknapt.
-
Als je kind symptomen vertoont van een hitteberoerte, zoals een temperatuur van meer dan 40 °C, toevallen of hallucinaties. Bel dan ook gelijk 112.
Hoe lang duurt een zonnesteek?
Hoe lang je kind last heeft van de zonnesteek, hangt af van de ernst ervan. Het kan een paar uur duren, maar ook bijvoorbeeld een dag. In heftigere gevallen kan je kind er wel een aantal dagen last van hebben. In de meeste gevallen heeft je kind er een dag later nog wel last van. Blijf uit de zon zolang dat het geval is en zorg dat hij voldoende rust zodat zijn lichaam kan herstellen. Neem contact op met de huisarts als de klachten langere tijd aanhouden.
Tips om een zonnesteek bij je kind te voorkomen
Probeer op warme, zonnige dagen een zonnesteek bij je kind te voorkomen met behulp van deze tips:
-
Kleed je kind niet te warm aan. Kies voor luchtige, katoenen kleding.
-
Laat hem een zonnehoed of pet dragen, het liefst waarmee ook zijn nek uit de zon blijft.
-
Zorg ervoor dat je kind extra water drinkt op warme dagen.
-
Vermijd de zon tussen 12:00 en 15:00 uur. Baby's bij voorkeur helemaal niet aan de directe zon blootstellen.
-
Laat je kind niet lang achter elkaar in de felle zon spelen, kies liever voor een plek in de schaduw.
-
Laat hem zich ook niet te lang achter elkaar inspannen op hete dagen. Zorg voor afwisseling: even lekker rennen, voetballen of frisbeeën, daarna weer rustig zitten en een boekje lezen of een zandkasteel bouwen (onder de parasol).
Bronnen: Rode Kruis, Thuisarts.nl