Ziek kind: wat te doen tegen misselijkheid en overgeven?

Wat is misselijkheid?

Je bent ongetwijfeld weleens misselijk geweest. Je voelt je naar, moet niet aan drinken of eten denken, je hebt het gevoel dat je moet overgeven of dat gebeurt ook echt. Ook tijdens je zwangerschap kun je last hebben van misselijkheid, het ontstaat dan onder invloed van hormonen. Is je baby of kind misselijk, dan is de oorzaak vaak een infectie, virus of het eten van bedorven voedsel. Meestal hoef je je geen zorgen te maken als je kind misselijk is of moet braken, en gaat het vanzelf over.

Misselijkheid en overgeven bij je kind

Een wit gezicht, 'Mam, ik voel me niet lekker' en een paar tellen later moet je kind spugen. Dit scenario zal veel ouders bekend voorkomen. Misselijkheid en vervolgens braken kan ineens opkomen. Heeft je kind iets verkeerds gegeten of last van wagenziekte, dan zal hij na het braken direct weer kleur op zijn gezicht krijgen en opknappen. Is er een andere oorzaak, dan kan je kind zich langer ziek voelen.

Wat gebeurt er eigenlijk in zijn lichaam als je kind moet overgeven? Normaal wordt alles wat je eet en drinkt door de spieren van de slokdarm en de maag naar de darmen vervoerd, naar beneden dus. Als je moet braken, gaat het voedsel de verkeerde kant op. Dit gebeurt door krachtige, reflexmatige samentrekkingen van de buikspieren en de darmen. Zo komt je maaginhoud via je mond weer naar buiten: je moet braken.

Wat zijn de oorzaken van misselijkheid bij kinderen?

Er zijn verschillende redenen die misselijkheid bij je kind kunnen veroorzaken, met of zonder braken:

• Een infectie van maag en darmen. Zo'n infectie wordt meestal door een virus of een bacterie veroorzaakt.

• Het drinken van besmet water of eten van bedorven voedsel.

• Stoornissen van maag, darmen (verstopping) of galblaas. Ook een darmafsluiting kan leiden tot overgeven.

• Een ontsteking, zoals oorontsteking, een urineweginfectie en hersenvliesontsteking.

• Angst of stress, bijvoorbeeld voor een spreekbeurt.

• Sommige geneesmiddelen hebben als bijwerking misselijkheid en braken.

• Reisziekte (zeeziekte, wagenziekte) door schommelingen van een boot, auto of vliegtuig.

• Migraine, hersenschudding en evenwichtsstoornissen.

Wat zijn de oorzaken van misselijkheid bij een baby?

Met uitzondering van stress kunnen de bovenstaande redenen ook bij baby's misselijkheid en braken veroorzaken. Maar bij een baby kan er ook wat anders aan de hand zijn waardoor hij moet overgeven: reflux. Bij reflux stroomt de maaginhoud terug de slokdarm in. Hierdoor moeten sommige baby's spugen. Elke baby geeft weleens 'een mondje terug' na het drinken, maar bij reflux gebeurt dit veel vaker en vaak in grotere hoeveelheden. Bovendien heeft zo'n twaalf procent van de baby's er echt last van. Dat kan zich bijvoorbeeld uiten in: veel huilen, weinig of onrustig slapen, overstrekken en voedsel weigeren.

Tips bij misselijkheid en overgeven

Is je kind misselijk en moet hij overgeven? Zorg voor voldoende rust en laat je kind niet eten of drinken tot hij zich weer wat beter voelt. Hier nog een aantal dingen die je kunt doen om je kind te helpen:

• Heeft je kind een paar dagen last van misselijkheid en braken? Zorg dat je kind voldoende vocht binnenkrijgt. Elke vijf tot tien minuten een slokje water of thee drinken is belangrijk om uitdroging te voorkomen.
  Lees hier: hoeveel moet een kind of baby per dag drinken?

• Heeft je kind gespuugd, wacht dan een paar uur met het geven van vast voedsel.

• Geef je kind als hij zich weer wat beter voelt makkelijk verteerbaar voedsel, zoals crackers of een geroosterde boterham.

• Zolang je kind misselijk is: vermijd voedsel dat zuivel of vet bevat, pittig gekruid of erg zout is.

• Is je kind misselijk, moet hij veel overgeven en/of heeft hij diarree, dan kun je hem een kopje bouillon of ORS geven.

• Geef je kind geen medicijnen tegen misselijkheid en/of braken, tenzij op doktersadvies.

Tips bij overgeven in de nacht

Soms heb je het in de avond nog niet door maar wordt je kind in de nacht ineens ziek en moet hij overgeven. Het is fijn als je niet het hele huis op zijn kop hoeft te zetten. Met deze tips ben je in een mum van tijd klaar.

1. 01.

   Beddengoed klaarleggen
   Zorg ervoor dat je altijd ergens een stapeltje beddengoed (in de kinderkamer) hebt liggen: een dekbed, een matrashoes, een pyjama, wat doekjes en een schone luier. Zo heb je je kind en het bed razendsnel schoon.

2. 02.

   Matrasbeschermer
   Matrasbeschermers zijn een uitkomst voor ouders met kinderen die nog af en toe in bed plassen, maar ook als kinderen moeten overgeven zijn deze matjes ideaal. Mocht er een ongelukje gebeuren dan wordt alleen het hoeslaken nat en blijft het matras droog. Kwestie van hoeslaken erop en af halen en klaar is kees!

3. 03.

   Plastic tussen matras en hoeslaken
   Heb je geen zin om een matrasbeschermer aan te schaffen? Dan zijn er genoeg andere oplossingen. Knip bijvoorbeeld een plastic tas of vuilniszak open en plaats deze boven het matras en onder de hoeslaken.

4. 04.

   Handdoek of hydrofiel
   Leg een grote handdoek of hydrofiele doek over het matras van je kind. Met een beetje geluk (en als je er snel bij bent) hoef je niet het hele bed te verschonen maar alleen de handdoek of hydrofiel te verwisselen.

5. 05.

   Uitspoelen
   Je denkt er misschien liever niet over na maar zorg ervoor dat je beddengoed en pyjama's met braaksel erop eerst uitspoelt voordat je het in de wasmachine gooit. Scheelt een hoop gedoe en viezigheid in de wasmachine. Trust us!

Wanneer naar de huisarts?

Meestal zijn misselijkheid en overgeven onschuldig en gaat het vanzelf weer over. Toch is het in sommige gevallen wel belangrijk om naar de huisarts te gaan. Dit zijn alarmbellen:

• Als braken samengaat met hevige buikpijn.

• Als braken samengaat met suf zijn of verwardheid.

• Als je kind moet overgeven na een val op zijn hoofd.

• Als je kind langer dan drie à vier dagen misselijk is en/of moet overgeven.

• Kinderen tot een jaar of twee, bij dreigende uitdroging.

Bronnen: Elvira George – Noordwest Ziekenhuisgroep, Gezondheid en Wetenschap