In de aanloop naar de antikernwapendemonstratie in 1983 behandelde Ouders van Nu in het magazine deze vraag. Een vraag die nu weer actueel is.
Veilig Thuis-meldingen na demonstratie A12
De politie in Den Haag heeft 'ruim dertig' meldingen gedaan bij meldpunt Veilig Thuis naar aanleiding van ouders die zaterdag hun kinderen hadden meegenomen naar de Extinction Rebellion-demonstratie op de A12.
Veilig Thuis reageerde ontstemd. 'Daar is het meldpunt echt niet voor bedoeld', reageerde een woordvoerder tegen NRC. 'Demonsteren is geen vorm van huiselijk geweld en kindermishandeling.'
Wel of niet je kind mee?
In het Ouders van Nu-artikel uit 1983 komen twee vaders aan het woord die verschillend tegen het vraagstuk aankijken. Peter Levelt, vader van drie kinderen en destijds psycholoog en medewerker van Sesamstraat en Hugo Verbrugh, vader van vijf kinderen, arts en filosoof en destijds ook publicist in NRC. Verbrugh was tegenstander van het meenemen van kinderen naar een demonstratie. Levelt nam zijn kinderen overal mee naartoe waar hij naartoe ging, ook naar de vredesdemonstratie.
'Ik vind het goed om ze dingen te laten zien, om er met ze over te praten. Dus niet in de eerste plaats om ze te laten mee-demonstreren, maar om ze dingen duidelijk te maken', zegt Levelt in het artikel. 'Er zijn bij een demonstratie zo ontzettend veel mogelijkheden om met ze te praten en om ze dingen te laten zien die ik waardevol vind.'
Lees ook: Je kind normen en waarden bijbrengen: hoe doe je dat?
Kinderlijke bevattingsvermogen
'Ik zal mijn kinderen nooit meenemen naar situaties die ik niet zó kan uitleggen dat het helemaal past in hun kinderlijke bevattingsvermogen', zegt Verbrugh. 'Dus geen demonstratie, dat is een volslagen abstract idee; informatie die ze niet kunnen verwerken. Als een kind een jaar of 14 of 15 is, dan gaan ze zelf wel een oordeel hebben over die zaak; een eigen oordeel dat niet is afgeleid van mijn oordeel. Dan gaan ze als kameraad met je mee.'
Hij vervolgt: 'Een demonstratie is een uiting van bezorgdheid over dingen, een ongerustheid. En ongerustheid is rampzalig voor de kinderziel op die leeftijd. Soms merk ik daar iets van als ze met waanzinverhalen thuiskomen van school over de bom en zo. Ik ben best realistisch maar ik denk dat het van belang is, dat je een kind daar niet mee opzadelt. Om het soort elementaire vertrouwen dat een kind heeft, niet te ondermijnen, niet teniet te doen.'
Lees ook: Zo praat je over een ramp of oorlog met je kind: 'Houd het kort en simpel'
Levelt vond juist dat in demonstreren óók elementen van vertrouwen zitten, die we overdragen. Hij wilde zijn kinderen laten zien dat er grote groepen mensen zijn die het goede willen. 'En dat wíj ons daarbij aansluiten. En dat dat kracht oplevert. Dat ze zien dat ze mét andere mensen tot dingen in staat zijn. En ik denk dat ze daar heel positieve gevoelens over krijgen.'
Opvoeden is een vorm van manipuleren
'Als ik mijn kinderen meeneem, is dat dwang. Doodgewoon dwang', stelt Levelt. 'Zonder mij zouden ze er niet heen gegaan zijn. Wij zijn er best voor dat kinderen zelf kunnen beslissen, maar toch zijn we bezig om onze kinderen bepaalde waarden bij te brengen. Waarden die wij belangrijk vinden. Wat je ook doet en laat, het is altijd waarden bijbrengen. Waardevrijheid in de opvoeding bestaat niet.'
