Dilan, bij het grote publiek bekend als actrice uit Goede Tijden, Slechte Tijden) twijfelde geen moment toen ze werd gevraagd voor de hoofdrol in de film. ,,Ik had zowel een klik met de regisseur als met het onderwerp", vertelt ze. ,,Ik houd er zelf ook wel van om af en toe uitstapjes te maken naar geëngageerde onderwerpen. Dat je een gezicht geeft aan zaken die we in de media voorbij zien komen, maar waar we nog geen gezicht bij hebben. En dat is precies wat deze film doet.
Het script vond ik ook heel goed vooral omdat het verhaal niet pleasend is. Het is ook niet naar het publiek toegeschreven of gespeeld. Dat waardeer ik aan de film en kenmerkt ook de stijl van regisseur Stijn Bouma die al vertrouwd was met de materie vanwege zijn eerdere documentaires (Alleen tegen de staat en Sheila versus de staat).
Voorbereiding op de rol
Haar voorbereiding op deze rol had een lange aanloop. Dilan had eerst veel gesprekken met de regisseur en er werd diep ingegaan op wat er precies mis is gegaan in dit schandaal. ,,Als actrice heb ik niet per se de noodzaak om een statement te maken. Het is de film zelf die dat doet. Ik ben voor mijn rol heel erg op zoek gegaan naar de emoties. Wat ervaart een vrouw wanneer ze slachtoffer is geworden van de toeslagenaffaire?
Hoe ervaar je de vernederingen die je meemaakt? Dat is ook steeds een woord dat terugkomt: vernederingen. Deze ouders voelden zich vernederd, onder andere doordat fraude opsporingsambtenaren hen constant op de huid zitten. En wanneer ze aankloppen voor hulp bij de overheid krijgen ze opmerkingen te horen zoals 'je hebt het vast fout gedaan'. Terwijl je ergens wel weet dat het niet klopt ga je als vanzelf geloven dat je zelf iets fout hebt gedaan."
Zoeken naar overlevingsdrang
Dilan ging op zoek naar gevoelens van schaamte, ongeloof en onmacht, maar ook naar overlevingsdrang. ,,Want je bent natuurlijk super wanhopig. In het geval van deze film is de overlevingsdrang gericht op de kinderen. Ik zocht die overlevingsdrang in mezelf. Ik heb dat ook wel; ik heb bijvoorbeeld ook een depressie gehad.
Dat is niet hetzelfde, maar ik weet wel waarvoor ik altijd nog wil blijven leven. In mijn geval is dat de kunst. Je zoekt dus naar raakvlakken en persoonlijke emoties. Hoewel ze misschien niet precies hetzelfde zijn, kunnen ze wel resoneren in zo'n personage."
Verbinden vanuit eigen achtergrond
Daarnaast waren er veel momenten waarop Dilan zich kon verbinden met de film. ,,Ik kan bijvoorbeeld ook heel grillig zijn en ik heb veel moeite met bureaucratie. Ik kan me ook goed inleven in de schaamte van mensen met een migratieachtergrond en het gevoel te falen.
Vanwege de schaamte durven mensen hun verdriet en ellende niet te delen, waardoor ze hun problemen groot houden. Het zijn allemaal dingen waarmee ik me kan identificeren, vooral vanuit mijn eigen achtergrond. Hoewel ik zelf deze specifieke situatie niet heb meegemaakt, weet ik wel hoe frustrerend het kan zijn."
Bijzondere scènes
Voor de actrice zijn er een paar specifieke scènes in de film die veel voor haar betekenen. ,,Als actrice vond ik het bijzonder om een scène van vijf minuten in één shot te spelen, waarin ik in het Turks preek bij een wildvreemde. Het was een flinke uitdaging omdat Turks niet mijn eerste taal is, maar ik vind het ook heel gaaf dat dit op die manier in een bioscoopfilm te zien is."
Een andere heftige scene om te spelen is het moment waarop haar kinderen haar bijna worden ontnomen. ,,Dat was een zwaar moment, omdat je je realiseert dat dit soort dingen echt gebeurd zijn. Het is soms lastig om met zulke moeilijke onderwerpen om te gaan, vooral omdat ze zo echt en pijnlijk zijn. Maar als actrice zet je ook een knop om. Anders zou je jezelf verliezen in je eigen werk, en dat zou je niet moeten willen."
Luchtige momenten
De wat luchtigere en fijne momenten zijn er volgens Dilan niet veel, maar de momenten met de kinderen blijven haar bij. ,,Daar probeert Meral een soort luchtigheid te behouden voor hen. Die momenten vond ik zelf heel waardevol om te spelen. En hoewel die luchtpuntjes bijna niet lijken te bestaan, komen ze toch naar voren.
Ze laat daarmee zien hoe ouders zich in zo'n situatie opstellen naar hun kinderen: ze brengen het luchtig en houden zich groot. Meral probeert bijvoorbeeld met de beperkte middelen die ze heeft toch iets lekker met de kinderen te koken of een spelletje te spelen. Er is zelfs een scène waarin ik een sprookje vertel. Dat geeft echt veel lucht aan de film en laat zien hoe ouders soms maskers opzetten om hun kinderen te beschermen."
Nog meer invoelen in de toeslagenaffaire
De kracht van deze film? ,,Ik denk vooral dat, omdat er voor het eerst een gezicht wordt gegeven aan de slachtoffers, mensen nog meer gaan invoelen hoe heftig dit voor veel gezinnen is geweest. Dat zag ik ook op de première; mensen waren echt stil. De gedupeerden zelf, die in de zaal zaten, herbeleefden alles opnieuw. Het ongeloof over de opeenvolgende fouten die zijn gemaakt, en de absurditeit daarvan, maakt dat we het ook een schandaal noemen", legt Dilan uit.
Bekijk hieronder de trailer van de film die vanaf vandaag te zien is in de bioscoop:
