Veilig Thuis, de organisatie die meldingen van huiselijk geweld registreert en onderzoekt, heeft in de eerste zes maanden van 2023 meer dan 50.000 casussen behandeld. Dat is voor het eerst sinds de tweede helft van 2020, blijkt uit nieuwe cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek.
Meer aandacht voor verwaarlozing
Meer dan een kwart van die casussen, ruim 13.000 stuks, gaat over emotioneel verwaarloosde kinderen. Dat aantal is het hoogste in de vijf jaar sinds de cijfers worden bijgehouden. Ook het aantal gevallen van fysieke verwaarlozing staat met ruim 3000 op recordhoogte.
Een deel van die toename — in vijf jaar tijd steeg het aantal dossiers rond emotionele verwaarlozing met bijna de helft — komt omdat er in die tijd meer aandacht voor is gekomen, zegt Judith Kuypers, voorzitter van het Landelijk Netwerk Veilig Thuis. „We wisten dat we maar het topje van de ijsberg zagen, omdat bijvoorbeeld scholen het lastig vinden om zoiets te melden. We werken nu samen met scholen om die drempel te verlagen."
Lees ook: Wat kun je doen als je vermoedt dat een kind wordt mishandeld?
Verband met armoede
Tegelijkertijd zijn de problemen die leiden tot emotionele verwaarlozing ook echt groter geworden. „Ouders die de rekeningen niet meer kunnen betalen door de inflatie, of die zouden willen scheiden maar door de krappe woningmarkt geen extra huis kunnen vinden: daar zijn kinderen ook de dupe van."
Er is inderdaad een sterk verband tussen armoede en emotionele verwaarlozing, meldde het College voor de Rechten van de Mens eerder deze maand nog. Van alle gezinnen die van de rechter een kinderbeschermingsmaatregel opgelegd krijgen, leeft bijna de helft onder de armoedegrens.
Lees ook: Steeds meer gezinnen hebben moeite met rondkomen: hier kun je terecht
Te vol hoofd
Andersom is gelukkig niet altijd waar, nuanceert Majone Steketee, wetenschappelijk directeur van het Verwey-Jonker Instituut en gespecialiseerd in de opvoedpatronen van ouders die zelf in een onveilig gezin zijn opgegroeid.
„Niet iedereen die in armoede leeft, ervaart daar zo veel stress van dat het tot emotionele verwaarlozing van de kinderen leidt, maar het kán zo groot worden dat je hoofd te vol zit en je niet meer ziet wat je kinderen nodig hebben."
Schadelijker dan een klap
Steketee: "Wat emotionele verwaarlozing is en wat niet, heeft veel met onderbuikgevoel te maken. Al decennia wordt gezocht naar de grens tussen wat wetenschappers 'bedenkelijk' en 'beschadigend' ouderschap noemen." Want je kind voor de tv zetten omdat je even geen tijd hebt — is dat nou zo erg?
,,Nee, maar het wordt wel erg als je de problemen van je kinderen niet ziet, en als dat 'langdurig en structureel' gebeurt. Natuurlijk is het hoe dan ook lastig om ouder te zijn, maar als je je kind emotioneel verwaarloost is dat écht schadelijk. Schadelijker zelfs voor een kind dan een klap krijgen."
Blij met de aandacht
Nationale Kinderombudsman Margrite Kalverboer ziet ook dat (geld)stress bij ouders impact heeft op kinderen. „Het is goed dat er zicht is op die emotionele gevolgen, en er moet rekening gehouden worden met de invloed daarvan op hun leven."
Ook onderzoeker Steketee is blij met de extra aandacht voor specifiek deze vorm van kindermishandeling. En ziet die aandacht vooralsnog niet doorschieten. „We hebben onderzocht hoeveel meldingen er onterecht waren, dat was maar 3 procent."
