Brigit en haar ex-man Peter zijn ouders van hun 1-jarige dochter Lenka, als Brigit zwanger raakt van Serge. Na een voorspoedige zwangerschap wordt hun zoon thuis geboren. Helaas blijkt al snel dat het niet goed gaat met hem en wordt hij met loeiende sirenes naar het ziekenhuis gebracht. Ook komt de placenta niet los bij Brigit, waardoor ook zij snel naar het ziekenhuis moet.
,,Toen ik uit de narcose kwam, kreeg ik van Peter te horen dat het niet goed ging met Serge. Hij had een bloedtransfusie gekregen en lag aan de beademing, maar ging alleen maar achteruit. Uiteindelijk hebben we hem van de beademing gehaald en is hij bij mij in bed gestorven."
Op dat moment slaat er een bom in bij het gezin en is Brigit in shock. Er is nooit een oorzaak gevonden waarom het misging met Serge. ,,Het vermoeden is dat hij in de laatste weken in de buik een virus had opgelopen."
Lees ook: Je baby verliezen: hoe ga je om met dit verdriet?
De tijd staat stil
De weken en maanden na het overlijden van Serge zijn – terugkijkend – heel vreemd, volgens Brigit. ,,Het was alsof de tijd stilstond. Je ziet dat het leven doorgaat en je ziet dat anderen doorgaan, maar voor jezelf lijkt het of de tijd stilstaat. We deden als gezin wel alles, maar met je hoofd ben je er totaal niet bij. We gingen op een gegeven moment een dag naar de dierentuin en ik dacht alleen maar toen wij daar liepen: al deze mensen weten van niks. Ik voelde me een alien. Ik voelde me ook heel vlak."
Dochter Lenka is op het moment dat Serge geboren wordt en overlijdt, pas 2,5 jaar oud. ,,En toch kreeg ze daar – achteraf gezien – ontzettend veel van mee. Op die leeftijd staan kinderen totaal open; ze zijn volledig afhankelijk van hun ouders. Alle gevoelens van mij kreeg ze keihard binnen. Ze zei ook af en toe: 'Mama, ik kom jou wel proosten', waarmee ze 'troosten' bedoelde. Een klassiek voorbeeld van parentificatie, waarbij de kind voor het ouder zorgt in plaats van andersom. Wat natuurlijk niet de bedoeling is."
Enig idee hoe Brigit met de dood van Serge moet omgaan ten opzichte van Lenka, heeft ze op dat moment niet. ,,Daar was helemaal geen informatie over. Ik ben wel hulp gaan zoeken voor mezelf. Ik deed ongelooflijk mijn best om Lenka, en later onze zoon Jens, zo min mogelijk op te zadelen met mijn verdriet. Ik heb gedaan wat ik kon. Maar je kunt er in zo'n heftige periode simpelweg niet met hart en ziel zijn voor je kinderen. En kinderen voelen het als je mentaal afwezig bent."
Lees ook: Kinderboeken over de dood: de mooiste tips per leeftijd
Spannende zwangerschap
Ongeveer zes maanden na de geboorte en dood van Serge heeft Brigit weer het gevoel dat ze zwanger wil worden. ,,Maar Peter was er nog helemaal niet aan toe. Achteraf ik ook niet – het was om een leegte op te vullen en dat kind zou te veel verbonden zijn met Serge." Het koppel laat de wens voor een broertje of zusje daarom even rusten, en na twee jaar raakt Brigit weer zwanger, van Jens.
,,Bij Jens was dat anders, dat voelde echt als 'een nieuw kind'. Maar door de dood van Serge én de miskraam die ik kort voor Jens kreeg, voelde ik de eerste maanden van mijn zwangerschap continu spanning. Achteraf gezien was dat verschrikkelijk – ook voor Jens. Die eerste maanden zijn cruciaal in de ontwikkeling van een kind. Daarom ben ik na vier maanden zwangerschap naar iemand toegegaan die me kon helpen. Haar healingssessies werkten heel goed; de laatste maanden was ik echt ontspannen."
Oververantwoordelijk voor haar ouders
Toch betekent het niet, dat de impact van het babyverlies op het gezin is gestopt – integendeel. Bij Lenka is het zorgen voor haar ouders en anderen altijd gebleven. ,,Ze voelde zich oververantwoordelijk voor ons. Ze was ook heel aangepast, omdat ze ons niet tot last wilde zijn, dat was haar onbewuste overtuiging. Ze heeft daardoor nauwelijks gepuberd en hield altijd rekening met ons. Vriendinnen kwamen met hun problemen ook altijd bij haar.
Op een gegeven moment werd dat een belemmering in haar leven. Toen ze 25 jaar was, merkte ze op dat ze spanning in haar lijf had waarvan ze niet wist waar het vandaan kwam. Toen is ze hulp gaan zoeken. Zo kwamen we achter de impact van Serges dood. Als ik gesprekken met haar had over Serge, kon ze daar gewoon over praten. Ze heeft daar geen nare herinneringen aan. Maar bij haar werd dat trauma in haar lijf opgeslagen. En dat trauma was niet de dood van Serge, dat waren wij. Óns verdriet en onvermogen.
Stijf van de spanning
Bij Jens is de spanning die Brigit tijdens haar zwangerschap voelde, een-op-een tot uiting gekomen, vertelt ze. ,,Hij kon van de spanning compleet in de kramp schieten. Toen hij van het kinderdagverblijf naar school moest, bleef het tot groep vier een drama om hem te brengen. Tot ongeveer zijn 13e stond hij regelmatig stijf van de spanning bij bepaalde dingen – tot kotsen aan toe. Ook waren we overbeschermend naar hem toe. Dat is heel beklemmend voor hem geweest, vertelde hij achteraf."
Brigit en Peter praten het eerste jaar na Serges dood veel met elkaar. ,,Daardoor kwamen we erachter dat hij het moeilijk had met heel andere dingen dan ik." Het is daarom ontzettend belangrijk om met elkaar te blijven praten volgens haar. ,,Mannen en vrouwen rouwen vaak totaal anders en daar kun je elkaar kwijtraken. Zo zijn wij uit elkaar gegroeid, onze eigen overlevingsweg ingegaan en uiteindelijk helaas gescheiden."
Lees ook: Intergenerationeel trauma: 'Ik wilde het trauma van mijn moeder niet doorgeven aan mijn kinderen'
Wees bewust van de impact
Of Brigit bepaalde dingen anders had kunnen doen, vindt ze lastig te zeggen. ,,Je bent nu eenmaal aan het overleven als zoiets gebeurt en je bent mentaal afwezig. Ik had wel tijdens de zwangerschap van Jens eerder hulp kunnen zoeken om met de spanning om te gaan."
Inmiddels werkt ze als therapeut en coach, gespecialiseerd in babysterfte en heeft ze een boek geschreven over de impact van babysterfte op broers en zussen: Mama, ik kom jou wel troosten. Haar advies? ,,Breng in de beginperiode na het overlijden regelmatig je kind(eren) onder bij familie of een lieve buurvrouw. Want je kunt niet goed voor ze zorgen als je aan het overleven bent. Zoek daarom een veilige haven voor ze, zodat ze niet constant in een beladen sfeer zitten.
Praat over het overleden kind met je kinderen en praat met ze over hoe zij hun overleden broertje of zusje willen herdenken. Wees daarnaast alert na een bepaalde periode of je kind(eren) bijvoorbeeld (te veel) voor je gaan zorgen. Maak duidelijk dat jij er voor hén bent en dat jouw verdriet niet hun verantwoordelijkheid is.
Ik zou ook adviseren bij een nieuwe zwangerschap om je te laten begeleiden. Kortom: wees bewust van de impact op je andere kinderen en zoek hulp als het nodig is. En wees mild voor jezelf, want het is nu eenmaal een tragedie die je overkomt waar niemand iets aan kan doen."
Baby Loss Awareness Week
Van 9 oktober tot en met 15 oktober 2024 is de Baby Loss Awareness Week. Een week waarin wereldwijd jaarlijks aandacht is voor babysterfte en waarin zo ook gedacht wordt aan alle baby's die gemist worden.
Brigit werkt als therapeut en coach en heeft ook een podcast 'Lichtval op babysterfte', te beluisteren via Apple of Spotify.
