'Leven en dood, ingrijpender wordt het niet in een mensenleven. Als kind van een uitvaartondernemer dat zelf in de kraamzorg is gaan werken, denk ik weleens dat geboorte en overlijden op een vreemde manier op elkaar lijken.
De emoties zijn groot, rauw en nergens mee te vergelijken. Je weet nooit precies wanneer het moment daar zal zijn, maar je weet wel dat je voor en na zo'n afscheid of juist welkom nooit meer helemaal dezelfde persoon zal zijn.
Tip: Kinderboeken over de dood: de mooiste tips per leeftijd
Afscheid en welkom
Soms is er even geen scheidslijn tussen afscheid en welkom. In het gezin waar ik deze week werk, liggen vreugde en verlies pijnlijk dicht bij elkaar. Er is een baby geboren, een gezond jongetje van iets meer dan vijf pond. Maar er is ook een kind níét thuisgekomen dat er wel had moeten zijn: zijn tweelingbroertje dat kort voor de geboorte is overleden in de buik.
Ik sta niet vaak met mijn mond vol tanden en ook al heb ik vooraf bedacht wat ik ga zeggen, als ik binnenkom, weet ik het even niet. Wat zeg je bij zo'n groot verdriet?
Ik besluit maar gewoon op mijn gevoel te vertrouwen en spreek uit dat ik geen woorden kan vinden voor hun verdriet. En ook dat het voor mij zoeken is, dus dat ik het heel graag wil weten als ik iets anders of beter kan doen. 'Dankjewel', zegt de moeder, die er gespannen uitziet. 'Wij weten het zelf ook niet zo goed.'
Lees ook: Zo kun je een traumatische bevalling verwerken
Geboorte- en rouwkaartje
'Samen maken we er ondanks alles een fijne week van', beloof ik haar. Aan die belofte wil ik me houden. Dus doe ik wat ik normaal gesproken doe: helpen bij het badderen, voeden en verzorgen van de baby. Met de ouders bewonder ik vertederd zijn mooie gezichtje, maar net zo goed kijken we foto's van zijn broertje.
Ik noem hem vaak, hij hoort er ook bij. Het is een bijzondere week en misschien klinkt het gek, maar ik ben dankbaar dat ik er onderdeel van mag zijn. Dat ik meedenk over de twee kaartjes: eentje voor geboorte, eentje voor overlijden. Dat ik kan steunen bij tranen, of die nu van geluk of verdriet zijn of van allebei tegelijk.
Als de ouders met een klein groepje familie afscheid van hem nemen, zit ik met de baby achter in de ruimte van het crematorium. Mijn tranen vallen op de donkerblauwe omslagdoek, die hoeft niemand te zien.
Lees ook: Kraamwerk: 'De peuter in het gezin heeft om de twee dagen chemo'
Toch een fijne week
Na acht dagen neem ik afscheid van het gezin. 'Dank jullie wel', zeg ik gemeend. 'Dank jullie wel dat ik hier mocht zijn.' Beide ouders staan met tranen in hun ogen en ik moet moeite doen de mijne te verbijten. 'Je hebt je aan je belofte gehouden', zegt de moeder als ze me omhelst. 'Ik had nooit gedacht dat het zou kunnen, maar dit was misschien wel een van de fijnste weken uit mijn leven, ook al weet ik hoe bizar het klinkt.'
Dan trek ik de deur dicht en bel mijn vader om mijn hart te luchten. 'Als je ooit de kraamzorg vaarwel zegt, zou je een goede uitvaartbegeleider zijn', zegt hij. Ik hang op en denk: wie weet. Leven en dood, het is een eer om daar bij te mogen zijn.'
Liefhebber van onze rubriek Kraamwerk? We publiceren iedere zaterdagochtend een nieuwe aflevering, eerder gepubliceerde Kraamwerken vind je ons dossier. Liever op papier? Dat kan! De bijzonderste afleveringen zijn gebundeld in een boek.
