Onderzoek: één op de tien kinderen voelt zich eenzaam

Voor het onderzoek zijn inzichten uit eerdere studies en interviews met experts en kinderen gecombineerd met data van ruim zesduizend kinderen en jongeren uit het onderzoek 'Jong na corona' van de Universiteit Utrecht en het Trimbos-instituut.

Pestgedrag, prestatiedruk en sociale media

Voor het eerst is grootschalig onderzoek gedaan naar eenzaamheid onder kinderen in groep zes, zeven en acht, en de resultaten zijn zorgwekkend. Maar liefst één op de tien kinderen voelt zich vaak tot altijd eenzaam. Dat betekent dat in elke klas twee of drie kinderen zich alleen voelen.

Deze kinderen geven hun leven gemiddeld een 6,6, terwijl andere kinderen hun leven waarderen met een 8,3. Belangrijke oorzaken zijn (online) pestgedrag, prestatiedruk op school en een gebrek aan steun van de omgeving.

Sociale media en gamen worden vaak genoemd in verband met problemen bij kinderen, maar de onderzoekers laten zien dat dit twee kanten heeft. Voor sommige kinderen verergeren sociale media en gamen de eenzaamheid, terwijl ze voor anderen juist een uitlaatklep en steun zijn.

Lees ook: Onderzoek: kans om gepest of pester te worden is erfelijk

Impact van eenzaamheid op kinderen

Eenzaamheid bij kinderen kan grote gevolgen hebben, zowel nu als in de toekomst. Het beïnvloedt hun mentale gezondheid, met risico's op angst, depressie en een laag zelfbeeld.

Ook op school laat eenzaamheid zijn sporen na: kinderen die zich eenzaam voelen, hebben vaker moeite met leeftijdsgenoten, docenten en hun schoolprestaties. Bovendien kan het fysieke gevolgen hebben, zoals slechter slapen en vaker ziek zijn.

Lees ook: Vrienden maken: 6 tips om jouw kind hierbij te helpen

Eenzaamheid bestrijden

Onderzoekers hebben samen met deskundigen en kinderen zelf een aantal aanbevelingen gedaan om eenzaamheid onder kinderen aan te pakken:

1. Wees je bewust van het probleem
   Als ouder, verzorger of leerkracht is het belangrijk om te weten dat je eenzaamheid niet altijd kunt zien. Een kind dat vaak alleen is, voelt zich niet per se eenzaam en een kind met veel vrienden kan zich tóch eenzaam voelen. Het begint dus met bewustwording en meer kennis over wat eenzaamheid echt is.

2. Zie eenzaamheid als iets gezamenlijks
   Eenzaamheid los je niet op door alleen naar het kind te kijken. Het draait juist om verbinding en samenhorigheid. Hoe we met elkaar omgaan – elkaar zien, verschillen accepteren – maakt een wereld van verschil. Een fijne sfeer in de klas of op de sportclub kan bijvoorbeeld al enorm helpen.

3. Praat over eenzaamheid
   Eenzaamheid is vaak een taboe. Kinderen (en volwassenen) durven er niet altijd over te praten. Dat taboe moeten we doorbreken. Maak het onderwerp bespreekbaar, thuis en op school, en zorg voor een omgeving waarin kinderen zich veilig voelen om hun gevoelens te delen.

Vriendenbankje op het schoolplein

Steeds meer scholen bieden een oplossing op het schoolplein: het vriendenbankje. De trend komt over uit de Verenigde Staten, waar deze bankjes bekendstaan als buddy benches, aldus RTL Nieuws. In Amerika zijn ze op veel schoolpleinen te vinden, maar je ziet ze ook in speeltuinen.

Het idee is simpel: als een kind op het buddybankje gaat zitten, laat hij daarmee zien dat het graag wil spelen, maar even niemand heeft om mee te spelen. Op het bankje gaan zitten is minder spannend dan iemand direct aanspreken. Andere kinderen kunnen dit opmerken en het kind uitnodigen mee te doen.

Lees ook: Een vriendenbankje op het schoolplein: speciaal voor kinderen die een speelmaatje zoeken

Bron: Universiteit Utrecht