Relatietherapeut: 'Uit elkaar tijdens de babytijd? Zo kom je er samen uit'

'Tijdens de zwangerschap van onze derde, waren we veertien jaar bij elkaar en zaten we in een sleur,' zegt Alex (44). 'We werkten allebei onregelmatig en zagen elkaar weinig. Met de komst van ons nakomertje hadden we nog minder aandacht voor elkaar.' Slaapgebrek en hormonen helpen ook niet mee. 'Als ik een avond vrij was, was het makkelijker om te sporten of met vrienden af te spreken. We verloren elkaar uit het oog.'

Lees ook: Samen sterk door de tropenjaren: 'Zet je relatie niet in de spaarstand'

'In de babytijd staat alles onder hoogspanning,' zegt Lotte van Hoorn-ten Hoeve, psychotherapeut en relatietherapeut. 'Jonge ouders zijn eigenlijk minder toerekeningsvatbaar. Er wordt meer van ze verwacht terwijl ze minder rust krijgen. Het gevolg? Een kort lontje en gechagrijn. Je bent niet de beste versie van jezelf.'

Dat liefdesrelaties daaronder lijden, is niet raar. Van Hoorn-Ten Hoeve: 'Maar neem geen overhaaste beslissingen. Is het nog veilig thuis? Probeer dan de tropenjaren uit te zitten en kijk daarna of je elkaar nog leuk vindt. Desnoods met therapie.' Dit geldt niet voor ongezonde relaties, waarin sprake is van emotioneel of fysiek geweld. 'Dan kun je beter zeggen: hoe sneller je weg bent, hoe beter.'

Bij Alex en zijn ex barstte de bom vlak na de eerste verjaardag van hun jongste kind. Therapie kwam niet ter sprake. Alex: 'Mijn ex had zich inmiddels op een ander gericht, waar ze mee verder wilde.' Vanwege hun geregistreerde partnerschap waren ze verplicht om bij de scheiding een ouderschapsplan op te stellen. Dat moet ook als je getrouwd bent of allebei het gezag hebt. Advocaat Masha Kager ondersteunt stellen bij het opstellen daarvan: 'Bij baby's let ik op andere dingen dan bij oudere kinderen. Voor de hechting is het belangrijk dat de baby veel bij één, primaire, verzorger is. In de praktijk is dat vaak de moeder, zeker als de baby borstvoeding krijgt. Daarnaast zijn frequente, korte, contactmomenten belangrijk met de tweede ouder.' Of een derde of vierde ouder.

Lees ook: Uit elkaar: dit zijn de meestgestelde vragen van ouders over scheiden

Het is voor een baby beter om niet direct wekelijks een weekend bij de andere ouder(s) te logeren, maar dit geleidelijk op te bouwen. "Flexibiliteit is het allerbelangrijkst. Elke paar maanden veranderen de behoeftes van de baby vanwege de groei en ontwikkeling. Daardoor moet je zaken met elkaar blijven afstemmen. Hoe moeilijk ook, vanwege boosheid of rouw om de scheiding."

Juridisch gezien heb je als ouders veel vrijheid. Je kunt zelfs naar een andere stad verhuizen. De andere ouder(s) moeten wel toestemming geven, maar er is geen wettelijke straal voor vastgelegd. Kager: "We adviseren wel praktische haalbaarheid. Als het te ver is, en een andere ouder bezwaar maakt bij de rechter, kan die er een stokje voor steken."

Een scheidingsmakelaar kan helpen bij dit proces. Alex: "Hij zette voor ons alles op een rij en berekende de alimentatie. Aan veel dingen hadden we niet gedacht. Gelukkig zaten we redelijk op een lijn en kwamen uit op co-ouderschap: drie dagen in de week bij mij en vier bij haar."

Lees ook: Evelyn (44) over co-ouderschap voor haar zoon (4): 'Het geeft me vrijheid, maar ook eenzaamheid'

Kager waarschuwt voor langdurig strijden voor een 'gelijke' of 'eerlijke' verdeling. "Ouders gaan hier vaak ver in. Maar als een andere ouder dit echt niet wil, is het beter voor het kind om het te laten rusten en conflicten te vermijden."

Relatietherapie kan ook helpen om na de scheiding goed met elkaar om te gaan. Van Hoorn-Ten Hoeve: "Het belangrijkste is om elkaar toegang te blijven verschaffen tot jullie kind. En niet de ander te 'straffen' door contact te verbieden. Probeer te denken: de baby heeft baat bij een band met beide ouders." Positieve dingen over de ander zeggen hoort daar ook bij. "Anders is de kans groot dat je de relatie van jouw kind met de ander vergalt."

Het belangrijkste is dat beide ouders het belang van het kind op de eerste plaats zetten. En dat je daarnaast goed zorgt voor jezelf. Dat helpt om dingen in perspectief te blijven zien. "Slaap, ontspan, zoek psychische hulp als dat nodig is. En tel tot tien, of honderd."

Hoe moeilijk dit kan zijn, blijkt uit het verhaal van Sigourney Kemper (31). "Ik dacht eerst nog: we komen hier samen uit, we zijn een gezin." Haar man ging vreemd toen ze 25 weken zwanger was van hun derde kind. "Ik was bereid om het te accepteren, maar hij wilde niet meer. Naast mij voelde hij zich niet de man die hij wilde zijn, zei hij."

Kemper: "Dus daar stond ik. In de steek gelaten met twee kinderen, zwanger van de derde en de hormonen gierden door mijn lijf. Ik trok aan de bel bij mijn verloskundigenpraktijk. 'Jullie moeten me helpen', zei ik. Zij dachten met me mee en vanaf week 35 trok ik in bij mijn moeder."

Na de bevalling kwam de woede. "Ik kon hem niet luchten of zien. Onze oudsten, toen 7 en 4 jaar, gingen om het weekend naar hem toe, maar onze baby hield ik bij mij. Hij deed ook geen moeite om haar te zien." In het contact werd Sigourney koud en zakelijk. "Het ging op mijn manier of anders niet." Dit kon doordat alleen zij het gezag heeft over haar kinderen.

Lees ook: Daphne: 'Had ik maar vanaf het begin gekozen voor co-ouderschap'

'Toen ze met borstvoeding stopte, veranderde dit. 'Ik begon ook zijn kant te zien. We hebben heel veel gepraat. Inmiddels ben ik zo ver dat ik denk: dankjewel dat je me dit hebt aangedaan. Ik was nooit zelf weggegaan, vanwege het ideale plaatje van ons gezin. Maar hij is niet de man die ik naast me wil. Je moet elkaar ondersteunen en in onze relatie was ik degene die alle taken op mij nam. Het is niet de bedoeling dat één iemand alles doet.'

"Uit elkaar gaan terwijl je een baby hebt, dat doe je niet zomaar," zegt Van Hoorn-Ten Hoeve. "Veel mensen voelen zich daar heel schuldig over, vooral naar hun kind toe. Het hoeft niet dramatisch af te lopen, maar mocht het even te veel zijn: vraag om hulp. Je hoeft het niet alleen te doen."