Het begint al vroeg in de zwangerschap. Zodra je het gelukkige nieuws naar buiten brengt, lijkt iedereen wel een mening te hebben over wat het beste voor je is. 'Je moet echt stoppen met koffie drinken', zegt een collega. 'Niet op je rug slapen, dat is slecht voor de baby', roept je schoonmoeder. 'Heb jij je al ingeschreven voor zo'n cursus hypnobirthing? Dat moet je écht doen hoor', zegt een vriendin.
En na de geboorte wordt het alleen maar erger. Over borst- of flesvoeding, slaapritmes, hechting, troosten, dragen versus de kinderwagen – de lijst is eindeloos. Je probeert je eigen weg te vinden, maar de constante adviezen kunnen het gevoel geven dat je het nooit goed genoeg doet.
Lees ook: Goed genoeg ouderschap: 'Feilbare ouders bewijzen hun kind een enorme dienst'
Waarom raakt ongevraagd advies ons zo?
Psycho- en systeemtherapeut Lotte van Hoorn ziet in haar praktijk hoe gevoelig ouders kunnen zijn voor ongevraagd advies. 'Bij het ouderschap krijg je een flinke dosis kwetsbaarheid cadeau', legt ze uit. 'Je hebt ineens de verantwoordelijkheid voor een kind en hebt er geen gebruiksaanwijzing bij gekregen.' Het ouderschap is dan ook een kwestie van uitproberen en doen wat goed voelt. Maar dat is soms makkelijker gezegd dan gedaan.
Opvoeden kan frictie veroorzaken binnen relaties, bijvoorbeeld als partners een andere opvoedaanpak willen hanteren. 'Stel: jij hebt je ingelezen over slaap en wilt graag samen slapen met je baby, omdat je denkt dat dat het beste bij jullie past. Maar dan komt je partner met een heel ander idee en vindt dat de baby op zijn eigen kamer moet slapen. Dat kan botsen.'
Lees ook: Oneens over de opvoeding, wat dan? 'Hij vindt mij te soft, ik hem te ongeduldig'
Goede bedoelingen
Veel adviezen komen vanuit goede bedoelingen, zeker van oudere generaties. 'Vroeger werd opvoeden op een heel andere manier aangepakt', zegt Van Hoorn. 'Onze ouders kregen destijds compleet andere adviezen. Het was bijvoorbeeld heel normaal om je baby te laten huilen of direct op een eigen kamer te laten slapen. Ze leerden dat je een baby kon verwennen door te veel aandacht te geven.
Inmiddels weten we veel meer over de impact van hechting en coregulatie (waarbij je je kind helpt emoties te reguleren). We begrijpen nu beter dat een kind juist een volwassene nodig heeft die rustig blijft op momenten van heftige emoties, zodat hij zelf leert omgaan met gevoelens. Dat betekent niet dat vroeger alles fout was, maar sommige adviezen zijn inmiddels achterhaald.'
Eenzijdig beeld
Daarnaast speelt perfectionisme een grote rol. Veel ouders willen het goed doen en voelen de druk om alles perfect te organiseren. 'Je kinderen zijn het dierbaarste wat je hebt en we willen daarom de beste ouders voor hen zijn die we kunnen zijn. Tegelijkertijd zijn ouders ook gewoon mensen die soms overvraagd en overprikkeld zijn', zegt Van Hoorn.
'Sociale media versterkt dat gevoel alleen maar. Je ziet daar vaak een eenzijdig beeld en je kunt vervolgens het idee krijgen dat die ouders het helemaal voor elkaar hebben. Als je dan ook nog eens ongevraagd advies krijgt over hoe het bij jou beter kan, kan dat extra onzekerheid oproepen.'
Lees ook: Momfluencers bieden herkenning: 'In de onzekerheid van jonge ouders zit het verdienmodel'
Hoe ga je om met ongevraagd advies?
- 01.
Onderzoek waarom het je raakt
Soms voelt een advies als een aanval, terwijl het dat misschien niet is. 'Vraag jezelf af: waarom raakt dit me? Gaat dit over iets waar ik al onzeker over was? Voel ik me bekritiseerd of heeft het iets anders in me geraakt?', legt Van Hoorn uit. Door hier even bij stil te staan, kun je bewuster omgaan met je reactie. - 02.
Bepaal of het advies waardevol is
Niet elk advies is slecht of overbodig. Soms hoor je iets wat écht nuttig is. Van Hoorn raadt aan om bij jezelf in te checken: 'Wat voel je bij dit advies?' Vanuit daar kun je bepalen of het bij jou en je kind past. Voel je er wel wat voor? Probeer dit advies eens twee weken uit en kijk of het werkt. Helpt het? Fijn! Werkt het niet? Laat het dan los.' Elk kind en elke ouder is anders; wat voor de één werkt, kan voor de ander juist veel stress opleveren. - 03.
Wees duidelijk over je grenzen
Soms is het nodig om duidelijk te zijn. 'Je mag aangeven dat je je niet fijn voelt bij het ongevraagde advies. Zeg bijvoorbeeld: 'Ik weet dat je het goed bedoelt, maar het maakt me onzeker'.' Of: 'We hebben er goed over nagedacht en dit werkt voor ons.' 'Blijf je ongevraagd advies krijgen, bijvoorbeeld van iemand die dicht bij je staat? Probeer diegene uit te leggen hoe hij of zij je wel tot steun kan zijn, bijvoorbeeld door alleen maar even te luisteren als je het zwaar vindt, zonder tips te geven.'
De invloed van sociale media
Naast adviezen uit de omgeving, krijgen ouders ook online een stortvloed aan (soms tegenstrijdige) opvoedadviezen. 'Sociale media zitten vol goedbedoelde tips, maar het is belangrijk om kritisch te blijven', zegt Van Hoorn. 'Vraag jezelf bij ieder advies af: past dit bij de manier waarop ik mijn kind wil opvoeden?'
Bovendien kan het ook een valkuil zijn om jezelf continu te vergelijken met andere ouders. 'Soms lijkt het alsof iedereen het perfect doet, maar onthoud dat je maar een klein stukje van hun werkelijkheid ziet.'
Lees ook: De redactie tipt: boeken over ouderschap waar je écht wat aan hebt
Hoe kun je advies van socials filteren?
Check de bron: komt het advies van een professional of is het gewoon een mening? Luister naar je onderbuikgevoel: voelt een advies stressvol of onnatuurlijk? Dan past het waarschijnlijk niet bij jou. Erken dat niemand het perfect doet: elk perfect plaatje heeft een keerzijde. Iedereen heeft weleens een moeilijke dag. Zeker in het ouderschap.
Vertrouw op je eigen gevoel
De belangrijkste les in het ouderschap is: leer je eigen intuïtie te volgen. 'Soms moet je gewoon even stilstaan en bedenken: wat voelt voor mij en mijn kind goed?', zegt Van Hoorn. Door bewust te kiezen welke adviezen je aanneemt en welke je loslaat, kun je steviger in je eigen keuzes staan. 'Een advies gaat namelijk pas echt werken als het bij jouw gezin past, niet omdat een expert of een familielid het zegt.'
Uiteindelijk ben jij de ouder, jij weet wat het beste is voor jouw kind. Natuurlijk zijn er ook momenten waarop je twijfelt. Of waarop je even niet weet wat je moet doen. Dan kan advies juist heel welkom zijn. 'Vraag dan advies aan iemand die je vertrouwt of aan een professional. Laat je niet gek maken, je doet al een hele hoop goed.'
