'Voor mij begon de ellende in september 2014. Ik was tijdelijk gestopt met mijn opleiding tot administratief medewerker en wilde dat juist weer oppakken. Inmiddels was ik een alleenstaande moeder van twee kinderen. Mijn oudste zoon Jervanio was in die periode 2 jaar en mijn jongste, Jerenio, een paar maanden. Ik schreef ze allebei in bij een gastouder en vroeg ondertussen kinderopvangtoeslag aan.
Dat had ik in 2013 ook gedaan, omdat ik toen nog werkte. In dat jaar verliep mijn aanvraag vlekkeloos. Ik ging er dus van uit dat dat in 2014 ook zo zou zijn, want op de site van de Belastingdienst stond dat ik met een opleiding recht had op kinderopvangtoeslag. Toch kreeg ik een paar maanden na het begin van mijn studie in 2014 opeens een brief van de Belastingdienst dat ik bewijsstukken moest aanleveren.
Netjes stuurde ik het contract en de gegevens van mijn gastouder op en daarna was het stil. Totdat ik in januari 2015 weer een brief van de Belastingdienst kreeg. Mijn kinderopvangtoeslag was op 0 euro gezet, want volgens de Belastingdienst had ik er geen recht op. Ik wist niet wat ik las.
Lees ook: Zo zit het met de kinderopvangtoeslag in 2025
Boze gastouder
Hoewel er niks van die brief klopte, ging ik toch aan mezelf twijfelen. Misschien had ik het op de een of andere manier verkeerd begrepen? De Belastingdienst is bovendien zo'n grote organisatie, zij zouden het vast wel beter weten. Ertegen ingaan, deed ik dus niet.
Ik had ook wel andere dingen aan mijn hoofd, want mijn gastouder wachtte al maanden op haar betalingen en dacht dat ik het geld voor haar achterhield. Dit was echt niet zo. Ik leefde van alleen mijn studiefinanciering en had zonder de kinderopvangtoeslag geen geld om zelf de rekeningen van de gastouder te betalen. Ik kon dus niet anders dan de opvang stopzetten.
Andere opvang
Omdat ik ook niet zomaar kon stoppen met mijn opleiding bracht ik mijn kinderen bij een kennis onder. Zij wilde voor 400 euro per maand vijf dagen per week op ze passen. Eigenlijk kon ik dat geld helemaal niet missen, maar ik had geen andere keus. Het lastige was dat deze vrouw in Almere woonde en ik in Amsterdam.
Elke dag moest ik heel vroeg opstaan om de jongens met het openbaar vervoer naar haar te brengen. Daarna ging ik naar school en aan het einde van de middag haalde ik de kinderen met de bus weer op. Hoe ik het achteraf heb volgehouden? Geen idee. Het was echt uitputtend, vooral met kleine kinderen.
Lees ook: Gastouder, bso, kinderdagverblijf: welke soorten kinderopvang zijn er?
Terugbetalen
Helaas werd het daarna nog erger. Vooral toen ik een naheffing van de Belastingdienst voor de kinderopvangtoeslag van 2013 kreeg. Die had ik te laat stopgezet, waardoor ik 15.000 euro moest terugbetalen. Een betalingsregeling was niet mogelijk, ik moest het bedrag in één keer voldoen. Dat geld had ik natuurlijk niet. Ik leefde van alleen van mijn studiefinanciering en daar mocht de Belastingdienst geen beslag op leggen.
Meer dan steeds aanmaningen sturen, konden ze dus gelukkig niet doen. Tegelijkertijd betekende het ook dat als ik soms een bijbaantje had, er meteen beslag op mijn loon werd gelegd. Ik wilde wel graag werken, maar ik kon dat geld niet gebruiken om van te leven.
Betalingsachterstanden
Ondertussen voelde ik me machteloos. Helemaal toen de Belastingdienst mijn belastingschuld ging verrekenen met mijn teruggave voor de inkomstenbelasting en mijn huur- en zorgtoeslag (waar ik ook recht op had). Ineens moest ik het met 700 euro minder doen per maand. Dat was echt vreselijk.
Elke maand moest ik bepalen welke vaste lasten ik wel en niet ging betalen. Soms skipte ik de huur, een andere keer de premie voor mijn zorgverzekering. Zo bouwde ik overal schulden op, maar toen ik bijna uit mijn huis werd gezet, besloot ik mijn huur in ieder geval te betalen. Ik wilde niet ook nog mijn woning kwijt.
Lees ook: Steeds meer gezinnen hebben moeite met rondkomen: hier kun je terecht
Uithuisplaatsing
Omdat ik veel stress over mijn schulden had, stemde ik in 2020 in met een vrijwillige uithuisplaatsing van mijn kinderen. Ze gingen tijdelijk bij mijn nicht wonen, maar om eerlijk te zijn, was er niks 'vrijwilligs' aan. De instanties zagen dat ik leed onder alle zorgen die ik had en gaven mij de keus. Of ik werkte mee aan een vrijwillige uithuisplaatsing, waardoor ik mijn kinderen kon blijven zien.
Of de jongens werden onder toezicht gesteld en dan kon ik ze misschien niet zo makkelijk bereiken. Dit was echt het verschrikkelijkste wat mij als moeder kon overkomen. Ik voelde me emotioneel gebroken toen mijn kinderen niet meer thuis woonden. Gelukkig kon ik ze bij mijn nicht zien wanneer ik wilde, maar dat was toch niet hetzelfde.
Erkenning
Toen de toeslagenaffaire in 2020 in de media kwam, twijfelde ik of ik me als gedupeerde moest melden. Ik dacht dat het allemaal mijn eigen schuld was. Totdat een bewindvoerder in 2021 zei dat ik het in ieder geval kon proberen. Ik werd eerst afgewezen, maar ik besloot het er niet bij te laten zitten en ging in beroep. Uiteindelijk werd mijn zaak in juli 2023 erkend.
Ik was officieel een gedupeerde van de toeslagaffaire en kreeg een excuusbrief van de Belastingdienst. Ook ontving ik een compensatie van 30.000 euro en mijn schulden werden kwijtgescholden. Hoewel dat een opluchting was, voelden deze maatregelen als een schrale troost. Het dekte niet wat ik had meegemaakt, zoals de jaren van stress, inkomstenverlies en de impact op mijn kinderen.
Zij hebben van kleins af aan veel chaos meegemaakt. Soms moesten vrienden of buren onverwachts inspringen om ze van school te halen, omdat ik niet weg kon van mijn opleiding. Het voelde nooit stabiel, maar het logeren bij mijn nicht zagen zij gelukkig wel als iets leuks.
Disneyland
Inmiddels wonen Jervanio en Jerenio gelukkig weer thuis. Ze zijn 10 en 12 jaar en het gaat goed met ze. Ook met mij gaat het een stuk beter. Ik werk nu als persoonlijk begeleider in de zorg en ben financieel stabiel. Van de compensatie ging ik met mijn kinderen naar Disneyland Parijs en Disney World in Orlando. Ik wilde iets doen waar we samen blij van werden. En voor hen en voor mij was dat heel waardevol.
Tip: De 21 allerleukste kinderpretparken voor klein én groot
Beoordeling
Toch is alles wat er gebeurd is voor mij nog niet afgerond. Ik wil het graag achter me laten en wacht op een beoordeling van stichting Gelijkwaardig Herstel voor een schadevergoeding voor alle emotionele schade en inkomensverlies. Ik probeer mijn verwachtingen laag te houden, want ik hoor van veel mensen dat ze teleurgesteld zijn over hun schadevergoedingen. Ik begrijp dat wel, want geen enkel bedrag is genoeg om de verloren jaren goed te maken.'
De toeslagenaffaire
Tussen 2006 en 2019 werden ongeveer 26.000 ouders onterecht beschuldigd door de Belastingdienst. Ze zouden geen recht hebben op de kinderopvangtoeslag en moesten vaak hoge bedragen terugbetalen. Een betaalregeling was meestal niet mogelijk. Hierdoor kwamen veel slachtoffers in financiële problemen, sommigen raakten hun huis kwijt en zelfs hun kinderen. Tweede Kamerleden Pieter Omtzigt en Renske Leijten brachten de zaak aan het licht. Slachtoffers kregen 30.000 euro compensatie toegezegd, maar nog niet iedereen heeft dat bedrag ontvangen. Ook wachten nog veel gedupeerden op een eventuele schadevergoeding.