Ze zochten en zochten. Vroegen rond in hun netwerk. Iederéén in hun omgeving wist van de kinderwens van Thom en Martijn. Maar niemand die de baby wilde dragen.
,,Natuurlijk begrepen we dat; het is nogal wat dat je vraagt. We hadden ons erbij neergelegd dat het niet zou lukken", vertelt Thom.
Lees ook: Homoseksueel ouderschap: alle informatie op een rij
Echt fulltime ouder zijn
Toch was dat met grote tegenzin. Ze wonen dan wel gelukkig samen in Leuth (bij Nijmegen) met hun kat Kyra, een kind krijgen is een langgekoesterde wens. Tijdens hun eerste Tinderdate in 2014 was het een ver-van-hun-bedshow. Thom had z'n leven lang al wel de wens vader te worden. Ooit in z'n leven. Martijn was er nooit mee bezig. De relatie tussen de twee bleek serieus. Ook Martijn was er in 2017 zeker van: hij wil vader worden. ,,Die kinderwens is nu even groot als bij Thom."
Ze besloten er samen voor te gaan. Een belangrijke vraag spookte door hun hoofden: hoe pakken ze die kinderwens aan als twee mannen? Adopteren? Kan, maar ze voelden zich er niet zo prettig bij. Co-ouderschap? Viel óók af. ,,We willen echt fulltime ouder zijn", zegt Martijn.
In eigen kring zoeken
Een kind krijgen via draagmoederschap bleek de beste optie. Daar zijn twee manieren voor: óf via de eicellen van de draagmoeder en zaadcellen van één van de vaders, óf via eicellen van een andere vrouw die worden ingebracht bij de draagster en zaadcellen van een van de twee. Het geluk was groot toen een vriendin van de twee zich al snel aanbood als eiceldonor.
Een draagster vinden leek onmogelijk. Jaren gingen voorbij, elk jaar verloren ze weer een sprankje hoop. Wat de zoektocht bemoeilijkte, is het feit dat een oproep of advertentie plaatsen voor een draagmoeder bij wet verboden is. ,,We moesten het in eigen kring zoeken", zegt Thom.
Lees ook: Draagmoederschap: wat mag en wat niet?
Niet mysterieus doen
De dankbaarheid dat zich eind vorig jaar uiteindelijk tóch een draagster aanbood, een naaste van de twee, kunnen de twee 'niet in woorden uitdrukken'. Zij wist al lang van de wens van de mannen, maar wilde eerst een eigen kind. ,,We waren flabbergasted toen we het hoorden. We belden snel onze vriendin, die jaren terug zei eiceldonor te willen worden. Of dat aanbod nog stond", zegt Martijn.
Dat stond. Het 'babyteam' is na zes jaar zoeken compleet. Het stel staat te popelen straks hun kleine in de armen te houden. Thom: ,,Het kind opvoeden gaan we echt met z'n tweeën doen, maar we willen straks wel dat er een mooie rol is weggelegd voor beide dames. En we gaan naar ons kind toe ook niet mysterieus doen, over hoe het zit."
Van kinds af aan weet ik al dat ik later vader wil worden. Geweldig dat twee vrouwen onze grote wens mogelijk maken
Thom Schmitjes
Een kostbaar traject
Hoe zeer ze er al over dromen, de twee zijn er nog niet. Het traject is kostbaar. Er zijn allerlei verplichte medische en psychologische screenings nodig voor het 'babyteam'. Na de bevalling moet een adoptieprocedure volgen, zodat Thom en Martijn allebei voor de wet ouder worden. Juridisch moet er veel op papier komen. De medische behandelingen zijn duur. Daarbij komt dat de verzekering niets vergoedt.
Totale kosten: zo'n 35.000 euro. Een bedrag dat de twee niet zomaar kunnen ophoesten. Via crowdfunding hopen ze het geld, of een deel ervan, bij elkaar te krijgen. ,,Het is eigenlijk best gek dat je er als homostel zoveel moeite voor moet doen en er veel geld in moet steken", zegt Martijn.
De teller staat nu op zo'n 5400 euro. Loopt alles volgens plan, dan verwelkomen de twee hun kindje in 2025 in hun leven. Thom: ,,Geweldig dat twee vrouwen onze grote wens mogelijk maken."
Er moet méér mogelijk worden, vindt stichting Meer dan gewenst
Een kind krijgen dankzij een draagmoeder en eiceldonor is pas sinds 2020 mogelijk in Nederland. Tot die tijd moesten homostellen ervoor naar het buitenland, vertelt Sara Coster, woordvoerder van stichting Meer dan gewenst. In Nederland kan dit nu bij twee klinieken: Nij Geertgen in Elsendorp en het Amsterdam UMC.
De ivf-behandelingen worden echter niet vergoed. De stichting pleit er juist wél voor dat stellen een vergoeding krijgen voor de enorme kosten die het met zich meebrengt. ,,De zorgverzekering ziet het nu niet als iets dat op basis van medische gronden gebeurt, maar op sociale gronden", zegt Coster. ,,Wij lobbyen ervoor dat er een gelijke behandeling moet komen en de kosten vergoed worden. De kosten zijn voor de wensouders heel hoog, maar het gaat jaarlijks niet om enorm veel stellen die zo'n behandeling doen. En we willen vooral dat dit gelijkgesteld wordt."
Wat de stichting ook steekt, is dat er een regeling is veranderd. Vrouwenstellen en single vrouwen kregen tot 2020 volgens de wet KID (Kunstmatige Inseminatie met Donorzaad) nog vergoed via de basisverzekering. Dat is veranderd in een subsidieregeling, die in 2025 afloopt en de politiek dan opnieuw tegen het licht houdt. ,,Het zou voor iedereen gelijk moeten zijn: heterostellen, mannenstellen, vrouwenstellen, single moeders", zegt Coster.
Juridisch moet er wat stichting Meer dan Gewenst betreft meer veranderen. Zo zijn wensouders die een kind krijgen dankzij een draagmoeder wettelijk gezien niet meteen erkend als ouders. Via een juridisch proces, en met een advocaat en een rechter, kan dit pas geregeld worden. Zo'n traject kan anderhalf tot twee jaar duren en al die tijd heeft het kind niet de juiste juridische ouders. ,,We willen dat vanaf dag één de feitelijke ouders dit ook wettelijk kunnen zijn, zodat het kind de bescherming kan krijgen waar het recht op heeft."
