Wat is een doula?
Een doula wordt ook wel een geboortecoach genoemd. De term komt uit het Grieks en betekent 'dienende vrouw'. In landen waar vrouwen niet bij een verloskundige onder behandeling zijn, maar standaard in het ziekenhuis bevallen, is het al een bekender fenomeen. Ook in Nederland is zo'n geboortecoach in opkomst.
De rol van de doula wordt gevormd door de persoonlijke wensen van de ouders. Ze kent het medisch protocol, geeft mentale en praktische hulp. Ze geeft bijvoorbeeld tips hoe je je weeën kunt opvangen en de ontsluiting kunt bevorderen, ondersteunt door het geven van massages, verkoelende washandjes, drinken etc. Een doula geeft geen medische ondersteuning, ze begeleidt uitsluitend vanuit haar kunde en ervaring.
Wanneer zoek je contact met een doula?
Een doula is betrokken bij je gehele zwangerschap. Sommige vrouwen zoeken al contact met een doula zodra ze gestopt zijn met anticonceptie, anderen nemen pas contact op een paar dagen voor de bevalling omdat ze alsnog de behoefte voelen iemand in te schakelen die extra hulp kan bieden vanwege een onverwachte medische indicatie, angsten, of een naderende inleiding. De meeste vrouwen zoeken contact met de doula wanneer ze rond de 15 weken zwanger zijn.
Wat doet een doula?
Je kunt haar zien als jouw persoonlijke geboortecoach. Dat betekent dat zij altijd voor jou beschikbaar is als je vragen, angsten of onzekerheden hebt rondom je zwangerschap of bevalling. Meestal spreek je zo'n drie keer af in de zwangerschap, en daarnaast is ze altijd per mail, telefoon of WhatsApp bereikbaar.
Een doula moedigt je aan om te blijven vertrouwen, ook als het moeilijk wordt tijdens de bevalling. Je hebt tijdens de zwangerschap samen een band opgebouwd. Haar aanwezigheid zal vertrouwd en veilig aanvoelen. En als je optimaal kunt ontspannen, heb je minder kans op complicaties en medische ingrepen.
Een doula tijdens je zwangerschap
Tijdens je zwangerschap zal ze je vooral informeren en emotioneel begeleiden. Het traject begint met een kennismakingsgesprek. Het is belangrijk dat jullie elkaar leren kennen en dat er een wederzijdse klik is. Als je besluit met elkaar door te gaan, volgen een aantal uitgebreide sessies waarin je veel informatie krijgt over de bevalling.
Van je brein tot je baarmoeder; je doula legt uit wat er in je lijf gebeurt. Daarnaast helpt ze je met praktische tips rondom bevalhoudingen, ademhalingstechnieken en oefen je manieren om straks zo goed mogelijk te kunnen ontspannen. Ze licht je voor over welke keuzemogelijkheden er zijn rondom je bevalling. Samen komen jullie dan tot een persoonlijk geboorteplan. Een document waarin je vastlegt wat jullie wensen zijn omtrent de bevalling.
Lees ook: Zo schrijf je een persoonlijk geboorteplan
Wat doet een doula tijdens je bevalling?
Vanaf week 37 is je doula 24/7 voor jou bereikbaar. Vanaf het moment dat de weeën zijn begonnen, is zij binnen een uur bij je en gaat ze pas weg als de baby geboren is. Tijdens de bevalling is haar belangrijkste taak alles zo rustig mogelijk te laten verlopen. Wat daarvoor nodig is, verschilt per vrouw en per bevalling. Omdat je elkaar tijdens het voortraject goed hebt leren kennen, weet de doula wat jij op dat moment nodig hebt.
Ze luistert naar je, stelt je gerust en coacht je door de moeilijke momenten. Ze zal je vooral helpen te ontspannen en je te concentreren op je ademhaling. Ze kan tijdens de weeën de bevallingspijn proberen te verminderen met behulp van het geven van tegendruk of massages. Ook begeleidt ze je met de verschillende bevalhoudingen om de ontsluiting te bevorderen en de baby optimaal in te laten dalen.
Je doula is er niet om medische beslissingen te nemen, maar omdat zij veel ervaring heeft met uiteenlopende bevallingen, is ze goed op de hoogte van de mogelijke medische ingrepen. Ze kan dus wel helpen met de communicatie met de zorgverleners rondom je bed. Door extra uitleg te geven, zodat jij alle informatie hebt om de juiste keuzes te maken. En als er bijvoorbeeld met spoed moet worden ingegrepen, zal zij ervoor zorgen dat jij en je partner precies weten wat er gaat gebeuren. Op die manier zorgt ze ervoor dat zelfs wanneer het hectisch wordt, de bevalling zo rustig mogelijk verloopt.
Meer lezen: Ontspannen bevallen met HypnoBirthing, technieken en tips
En na de bevalling?
Ook in de kraamweek is je doula bereikbaar voor vragen. Bovendien zal ze langskomen om na te praten over de bevalling. Tijdens je bevalling krijg je lang niet alles mee, omdat je vaak in je eigen bubbel zit. Daarom is het fijn om na afloop nog vragen te kunnen stellen aan iemand die er speciaal voor jou erbij was. Je doula is vaak ook de persoon die tijdens de bevalling eraan denkt om foto's te maken.
Mocht je na de bevalling nog andere vragen of onzekerheden hebben, dan kan je doula je ook daar bij helpen.
Waarom kiezen voor een doula?
Er zijn tal van redenen om voor een doula te kiezen, en de redenen kunnen per vrouw verschillen. Een doula is aanvullend op de zorg die je krijgt van je verloskundige of gynaecoloog, en een doula heeft geen medische verantwoordelijkheden en denkt niet vanuit protocollen. Je kunt haar zien als een professional aan je zijde die er hoe dan ook de hele bevalling bij blijft; ook als je tijdens je bevalling overstapt van de verloskundige naar de gynaecoloog (bijvoorbeeld omdat je graag pijnstilling wilt).
De ontsluitingsfase kan, zeker bij een eerste kind, een aantal uren duren. Een zorgverlener komt bij je kijken tijdens controles en als het goed met je gaat moet je de weeën zelf, eventueel met hulp van je partner, opvangen. Een doula heeft geen wisseling van dienst of andere bevalling die de aandacht vraagt – zij is er puur en alleen voor jou en zal je onvoorwaardelijk steunen bij elke keuze die je maakt.
Lees ook: Dit zijn alle opties voor natuurlijke pijnbestrijding
Wie kiest er voor een doula?
Zwangere vrouwen die erg opzien tegen de bevalling of last hebben van angst- en paniekklachten en op zoek zijn naar steun van een vertrouwd gezicht die continu aanwezig is
Zwangere vrouwen die bij een eerdere bevalling een traumatische ervaring hebben meegemaakt en het deze keer anders willen doen
Zwangere vrouwen die geen partner hebben of onzeker zijn of hun partner bij de bevalling aanwezig kan zijn
Zwangere vrouwen die hele specifieke wensen hebben rondom hun bevalling, zoals bijvoorbeeld een badbevalling en zorgvragen hebben buiten de richtlijnen
Zwangere vrouwen met een medische indicatie
Zwangere vrouwen die graag vaginaal bevallen na een eerdere keizersnede
Zwangere vrouwen die zo bewust mogelijk en het liefst zonder pijnbestrijding willen bevallen
Een doula bij een medische indicatie of keizersnede
Wanneer je van tevoren een medische indicatie hebt, kun je nog steeds een doula inschakelen. Zij kan bijvoorbeeld helpen te zoeken naar opties en alternatieven om de bevalling nog steeds zo veel mogelijk naar jouw wensen te laten verlopen.
Bij een geplande keizersnede zijn er ook nog steeds verschillende keuzemogelijkheden. Een doula kan helpen hierbij te bemiddelen. Zo is er in 2017 in Nederland op voorstel van een doula voor het eerst een 'maternal assisted c-section' uitgevoerd, een keizersnede waarbij de moeder zelf het kindje heeft aangepakt.
Als je bevalling uitloopt op een spoedkeizersnede, dan kan je doula ook hierbij helpen. De meeste doula's hebben ook toestemming om mee te gaan naar de operatiekamer. Tijdens de ingreep kunnen ze je uitleggen wat er gaat gebeuren en helpen ze jou en je partner om rustig te blijven en het moment zo bewust mogelijk mee te maken.
De voordelen van een doula op een rij
Een doula is altijd bereikbaar voor al je vragen, angsten of onzekerheden gedurende je gehele zwangerschap tot aan de kraamweek.
Een doula blijft de gehele bevalling bij je, of deze nou 8 of 24 uur duurt.
Tijdens je zwangerschap bouw je een band op met je doula. Rondom je bevalling krijg je met verschillende zorgverleners te maken. Verloskundigen en gynaecologen werken altijd in ploegendiensten. Maar van een doula weet je zeker dat zij degene is die uiteindelijk bij je bevalling aanwezig is.
Een doula is er helemaal op gericht om jou te helpen ontspannen. Als je optimaal kunt ontspannen, heb je minder kans op complicaties en medische ingrepen.
Een doula vs. je partner
Je partner blijft erg belangrijk tijdens de bevalling. Het is niet zo dat een doula de rol van de partner overneemt. Sterker nog: ze kan juist ook de partner helpen door aanwijzingen te geven hoe de bevallende vrouw kan worden ondersteund. Als je partner vragen heeft tijdens de bevalling kan de doula helpen die te beantwoorden. Of als er bijvoorbeeld beslissingen moeten worden genomen, kan een doula je partner ondersteunen door extra uitleg te geven en mee te denken.
Lees ook: Dit zijn handige tips voor je partner tijdens de bevalling.
Het verschil tussen een doula en verloskundige of gynaecoloog
Het is belangrijk dat je verloskundige of gynaecoloog en je doula goed kunnen samenwerken. De zorgverleners blijven altijd medisch verantwoordelijk voor alles rondom je bevalling. Daar zal en mag een doula zich niet in mengen. Ze kan wel helpen om de genomen beslissingen aan jou en je partner uit te leggen, zodat je goed kan volgen wat er allemaal gebeurt.
Omdat ervaren doula's regelmatig in ziekenhuizen komen, kennen ze de zorgverleners vaak goed. Sommige verloskundigenpraktijken werken ook met specifieke doula's samen, zodat ze goed op elkaar ingespeeld zijn. Ook voor de zorgverleners is het prettig dat een doula bij de bevallende vrouw kan blijven als zij naar een andere patiënt moeten. Op die manier weten zij ook dat een doula snel aan de bel zal trekken als extra hulp nodig is.
Een doula vs. de kraamhulp
Tijdens je kraamweek is de kraamverzorgende de persoon die je alles leert rondom de verzorging van de baby. Bovendien zal zij ook degene zijn die jouw gezondheid en herstel in de gaten houdt. Je doula is altijd bereikbaar voor het geval je nog vragen hebt over je bevalling of wanneer je bijvoorbeeld nog angsten of onzekerheden hebt rondom het ouderschap die je wilt bespreken.
Een doula vinden
De beste manier om een doula te vinden is via via. Informeer bijvoorbeeld bij je verloskundigenpraktijk of zij goede ervaringen hebben met een doula bij jou in de regio. Misschien heb je wel hele specifieke wensen rondom je bevalling, zoals een badbevalling, dan kan het handig zijn om zelf online op zoek te gaan. De website doula.nl is een website waarop ervaren doula's zich kunnen voorstellen. Lees ook de reviews van andere zwangere vrouwen om te kunnen beoordelen of een specifieke doula bij jouw wensen past.
Er is geen kwaliteitskeurmerk voor doula's, maar wel de Nederlandse Beroepsvereniging van Doula's en hun website nbvd.nl. Deze beroepsvereniging garandeert dat de aangesloten doula's zich aan een gedragscode houden, een opleiding hebben afgerond en bijscholingen volgen. Bovendien bemiddelen zij bij eventuele klachten.
Wat kost een doula?
De kosten voor een doula variëren tussen de 750 en 1000 euro voor een basispakket. Wat dit basispakket precies inhoudt, verschilt per doula maar meestal komt het neer op:
Een kennismakingsgesprek
Twee vervolggesprekken tijdens je zwangerschap van 2 tot 3 uur
Begeleiding bij het schrijven van een geboorteplan
Onbeperkt contact per e-mail, telefoon of WhatsApp
Ondersteuning bij de gehele bevalling
Een gesprek na de bevalling
Een beval-verslag met ervaringen en eventueel foto's
De kosten voor een doula worden niet door de basisverzekering vergoed. Steeds meer verzekeringen vergoeden vanuit de aanvullende verzekeringen (een deel van) de kosten. Informeer bij je eigen verzekeraar wat de mogelijkheden zijn of kijk op Independer voor meer informatie.
Meer weten? Van verstrijken tot spildraaien: dit kun je verwachten van de bevalling
/8cbfc8847beb420dba4d59304968673f/image.jpg)
/3fa4c20e0e774be2baec90fe68baf5e8/image.jpg)
/ecc4fb7a4b4d4d60be134575a7905b38/image.jpg)
/3003425e86e347f7a0c3feda9301d0a2/image.jpg)
/7ea72715f6604b839b89a0235f4d09a2/image.jpg)
/4d08417352804d5d91e2161644d37c6c/image.jpg)
/5a563877bb0f473db731a6eeafe47dfb/image.jpg)
/332d3ca0ce7b49998c9a0733c15d4ebf/image.jpg)
/a492b90db1a14e37b26b14fe0881cf8e/image.jpg)
/e3690299738647a4a3e52211d14c6a9d/image.jpg)
/2006f14338434abd9640e2ca6b880e40/image.jpg)
Bron: De Verloskundige
