Pijn tijdens de bevalling
Voordat we kunnen uitleggen hoeveel pijn een bevalling doet, wil je begrijpen wat weeën precies zijn. Weeën worden veroorzaakt door het samentrekken van spiervezels in de wand van de baarmoeder en kunnen behoorlijk pijn doen. Als je vliezen zijn gebroken of als je weeën voelt, gaat de bevalling beginnen.
Er zijn verschillende soorten weeën. De eerste weeën zijn indalingsweeën of voorweeën. Deze weeën bereiden je lichaam voor op de bevalling. Dat kan vervelend zijn en pijnlijk voelen, maar het kan ook zijn dat je er niet of nauwelijks iets van voelt. Zodra je ontsluitingsweeën krijgt, begint de bevalling echt. Deze weeën beginnen langzaam en worden steeds sterker om zo de baarmoedermond klaar te stomen voor de geboorte. Dat kan flink pijn doen. Sommige vrouwen vergelijken het met hevige, stekende menstruatiepijn. Vaak in je onderbui, maar je kunt het ook voelen in je rug of benen.
Is de baby geboren? Dan heb je nog een paar dagen last van naweeën. Deze naweeën zijn nodig om de (krimpende) baarmoeder weer in de oude vorm te krijgen.
Boekentip: Duik in je weeën
Je lichaam tijdens de bevalling
De baarmoedermond bevat vooral bindweefsel en amper spierweefsel. De uitgang is daarom normaliter hard, stug en sterk (vergelijkbaar als het puntje van je neus). De baarmoedermond moet eerst zacht worden, zodat je baby erdoor kan. Net zo zacht als je bijvoorbeeld je lippen. Dit proces noemen we verweken.
Als het weefsel week is, kan de baarmoedermond verstrijken (korter/plat worden). Vergelijk de baarmoedermond maar met het tuitje van een ballon. Verstrijken is het plat maken van dit tuitje. Verder moet de stand van de baarmoeder nog veranderen. De baarmoeder wijst eerst naar achteren. Tijdens de bevalling gaat deze naar voren staan, in lijn met de baarmoedermond. Is dit allemaal gebeurt, dan kan de baarmoedermond openen (ontsluiten) en je baby geboren worden.
Lees ook: Wat gebeurt er precies tijdens een bevalling?
Hormonen en weeën
Er zijn verschillende hormonen die ervoor zorgen dat je weeën krijgt en je baby geboren kan worden. Zo is het hormoon prostaglandine verantwoordelijk voor het zachter maken van de baarmoedermond. Tijdens de bevalling zorgt de druk van het hoofdje tegen de baarmoederhals ervoor dat er een flinke oxytocinestijging plaatsvindt.
Oxytocine is verantwoordelijk voor de weeën. Het zorgt ervoor dat je baarmoeder ritmisch samentrekt en dat je weeën uiteindelijk steeds krachtiger worden. Hoe meer oxytocine het lichaam aanmaakt, hoe meer weeën je krijgt.
Lees ook: Wat is een weeënstorm en hoe ga je ermee om tijdens je bevalling?
Hoeveel pijn doet een bevalling?
Voordat je te horen krijgt: 'Je hebt tien centimeter ontsluiting, je mag persen!' krijg je eerst heel wat weeën te verwerken. Het kan behoorlijk pijn doen voordat je baarmoedermond tien centimeter geopend is en je baby geboren wordt. Dat komt doordat de baarmoedermond gevoelig is en onder druk wordt geopend. Hiervoor zijn weeën nodig: het samentrekken van spiervezels in de wand van de baarmoeder.
Ook de druk van de vliezen en het hoofdje van de baby helpen de cervix te openen. Een baarmoeder die vol met zenuwuiteinden zit, gecombineerd met de samentrekkingen en de druk op de baarmoedermond... Geen wonder dat de meeste vrouwen dit proces als pijnlijk ervaren. Waar die pijn mee te vergelijken is, valt lastig te zeggen. Bij iedere vrouw verloopt de bevalling immers anders en ieders pijngrens is anders.
Lees ook: Bang voor de bevalling? Dit kun je doen
Hoeveel pijn tijdens weeën?
Is een wee net begonnen, dan is de pijn vaak goed te doen. Op het hoogtepunt van de wee is de druk op de baarmoedermond het grootst. De pijn is dan het hevigst. Gelukkig is het hoogtepunt (meestal) kort genoeg om de pijn te kunnen verdragen. Daarna neemt de sterkte van de wee weer af. Tot er weer een nieuwe wee komt.
Tijdens zo'n samentrekking komt er ook spanning te staan op de banden. Ook dat geeft pijn. Deze banden lopen van de baarmoeder naar verschillende plekken van het bekken. Daarom kan de pijn ook op verschillende plekken voelbaar zijn. Dat verklaart gelijk waarom sommige vrouwen last hebben van pijn onder in de buik, de rug of benen.
Lees ook: Alles over weeën en hoe je ze 'wegpuft'
Het nut van bevallingspijn
Iedere vrouw ervaart pijn tijdens de bevalling anders. De een wil het liefst pijnloos bevallen, de ander vindt dat pijn bij de bevalling juist voldoening en kracht geeft. Hoe je het ook ervaart: de pijn die je hebt tijdens de weeën, heeft een functie. Als je weeën krijgt, is dat een signaal dat de bevalling begint. Het zorgt er bovendien voor dat je automatisch een veilige en rustige plek opzoekt. Hierdoor gaat je lichaam endorfine aanmaken.
Tip: Dit zijn de 15 beste bevallingstips van verloskundigen
Minder pijn tijdens de bevalling door endorfine
Tijdens de bevalling kan endorfine een belangrijke rol spelen. Kan, want het hormoon werkt alleen als je je niet verzet tegen de pijn, niet al te angstig bent en voldoende kunt ontspannen. Endorfine is een natuurlijke pijnbestrijder. Als de weeën intenser worden en de pijn toeneemt, maakt je lichaam tijdens de bevalling steeds meer endorfine aan. Bij een hoge concentratie van dit hormoon kun je zelfs in een soort roes terecht komen. Vooral tijdens de laatste centimeters van de ontsluiting (die vaak het zwaarst zijn) zorgt endorfine ervoor dat je de pijn kunt verdragen.
Angst en spanning kunnen de aanmaak van endorfine belemmeren. Het gevolg: je lichaam gaat adrenaline aanmaken. Adrenaline werkt juist pijnopwekkend en verstoort het weeënproces. Dus hoe relaxter je bent, hoe makkelijker endorfine aangemaakt wordt en hoe minder pijn je hebt tijdens de bevalling. Handig: bij hypnobirthing ligt de focus op ontspanning en vertrouwen in jezelf. Dat kan helpen om te gaan met de pijn tijdens een bevalling.
Lees ook: Vergeet je na de bevalling de pijn?
Pijnbestrijding tijdens de bevalling
Er zijn verschillende manieren om de pijn van weeën te verlichten. Wat je opties zijn, hangt ervan af of je thuis bevalt of in het ziekenhuis. Het kan ook per ziekenhuis verschillen. Als je je van tevoren verdiept in pijnbestrijding tijdens de bevalling, kun je straks bewust beslissen.
In Nederland wordt wat terughoudend omgegaan met medische pijnstilling. Dat heeft te maken met de extra kans op complicaties. De meeste vormen van pijnbestrijding tijdens de bevalling hebben invloed op de conditie van je kind. Ook voor moeders zijn er risico's aan verbonden.
Zo maakt medische pijnbestrijding bijvoorbeeld de kans op een kunstverlossing groter. Wil je graag bevallen met pijnstilling? Dan kun je kiezen uit verschillende methoden zonder medicijnen, zoals TENS en acupunctuur. Ook kun je de pjin bestrijden met medicijnen, zoals een ruggenprik en lachgas.
Lees ook: Alles over pijnbestrijding tijdens de bevalling
Bronnen: Universitair Medisch Centrum Groningen, De Ooievaar Verloskundigen
