Kraamzorg en controle
In Nederland is het vanzelfsprekend: als je een baby krijgt, komt er tijdens de kraamweek een kraamverzorgster in huis om te helpen. Als je dit wilt natuurlijk, want het is niet verplicht. Kraamzorg zoals wij het kennen is uniek in de wereld. In geen enkel ander land krijgen gezinnen een kraamverzorgende die hen ondersteunt na de geboorte van een baby.
Tijdens de kraamweek leer je van de kraamverzorgende hoe je je baby het beste kunt verzorgen. Als je borstvoeding wilt geven, kan ze je daar ook bij helpen. Een kraamverzorgende blijft ongeveer acht dagen na de bevalling. Soms langer, in overleg, als er bijvoorbeeld complicaties zijn (geweest), de baby niet snel genoeg aankomt of de borstvoeding niet goed verloopt.
Lees ook: Wat kun je verwachten van de kraamweek?
Wanneer komt de kraamzorg?
Op welk moment de kraamverzorgster precies komt, hangt ervan af of je thuis of in het ziekenhuis bevalt. Bij een thuisbevalling roept de verloskundige de kraamzorg tijdens de laatste centimeters ontsluiting op om haar te assisteren bij de geboorte. Daarna blijft de kraamverzorgster om jou en de baby te verzorgen, tot zeker twee uur na de bevalling.
Bij een ziekenhuisbevalling gaat dit anders. Als je vanwege een medische indicatie bevalt in het ziekenhuis, is je kraamverzorgster niet bij de bevalling aanwezig. Als je poliklinisch bevalt, dus zonder medische indicatie, kan de kraamverzorgster wel worden opgeroepen om te assisteren bij de bevalling. Het ziekenhuis maakt hier afspraken over met de kraamzorgorganisatie.
Is de kraamverzorgster niet bij je ziekenhuisbevalling, dan bel je na de geboorte van je baby de kraamzorgorganisatie om te laten weten wanneer de baby is geboren en wanneer je thuis denkt te zijn. De kraamverzorgster komt dan ook naar jullie huis, om jullie op te vangen. Ben je 's nachts bevallen? Dan is de kans groot dat je kraamverzorgster pas de volgende ochtend komt. Samen maak je hier een afspraak over.
Na een ziekenhuisopname voor een keizersnede geldt: houd de kraamzorgorganisatie op de hoogte van je herstel, wanneer je naar huis mag en spreek samen een moment af dat de kraamverzorgster langskomt.
Tip: Leg alles rondom de geboorte en kraamweek vast in dit mooie geboorteboek
Hoe lang krijg je kraamzorg?
Hoeveel uur kraamzorg je krijgt, hangt af van jouw situatie.
-
Het wettelijk minimum is 24 uur, verdeeld over acht dagen.
-
Standaard wordt er uitgegaan van 49 uur kraamzorg (als je borstvoeding geeft), verdeeld over acht dagen.
-
Geef je flesvoeding, dan krijg je meestal standaard 45 uur kraamzorg, verdeeld over acht dagen.
-
Het maximum aantal uur kraamzorg is 80 uur.
Tijdens het intakegesprek wordt afgesproken hoeveel uren kraamzorg je krijgt volgens het landelijk protocol. Tijdens de kraamweek kan in overleg met de verloskundige besloten worden dat je meer uren kraamzorg krijgt, als daar een reden voor is. Maar je kunt ook minder uren krijgen, bijvoorbeeld als je na de bevalling een paar dagen in het ziekenhuis hebt doorgebracht of als je zelf graag minder uren kraamzorg wilt.
Lees ook: Kraamzorg regelen en aanvragen, zo doe je dat
Wat doet een kraamverzorgster precies?
Hoeveel uur kraamzorg je ook krijgt, de taken van de kraamverzorgster zijn altijd hetzelfde. In hoofdlijnen houdt het in dat de kraamverzorgster jou en je gezin begeleidt, jou verzorgt en controleert tijdens je herstel, je baby verzorgt en controleert in zijn eerste dagen en jou en je partner alles leert wat je wilt weten over de verzorging van jullie baby. Het doel is dat jij tijdens de kraamweek goed en rustig kunt herstellen van de bevalling en dat jullie alles leren wat je wilt weten over de verzorging van jullie baby.
De taken van een kraamverzorgster op een rijtje:
Assisteren bij de (thuis)bevalling
-
Benodigde spullen klaarleggen voor de thuisbevalling.
-
Assisteren van de verloskundige bij een thuisbevalling of een poliklinische bevalling.
-
Ondersteuning van jou en je partner.
-
Bijdragen aan een ontspannen sfeer.
-
Verzorging van moeder en baby na de bevalling.
Controle en verzorging van de moeder
-
Controleren van de grootte van de baarmoeder.
-
Controleren van afscheiding.
-
Controleren van urine en ontlasting.
-
Controleren van de lichaamstemperatuur.
-
In de gaten houden hoe je je geestelijk voelt.
-
De kraamverzorgster is de eerste week erg belangrijk voor de ondersteuning bij de (borst)voeding.
-
Helpen met douchen en wassen (als dat nodig is).
-
De kraamverzorgster rapporteert dagelijks wat de staat van jouw herstel is.
Controle en verzorging van de baby
-
Controleren of de baby genoeg poept en plast. Lees ook: Babypoep, wat is normaal?
-
De temperatuur van de baby controleren en advies geven wanneer deze afwijkt. Bijvoorbeeld: helpen bij huid-op-huidcontact wanneer de baby het te koud heeft. Lees hier meer over de temperatuur van een pasgeboren baby.
-
Wegen van de baby. Zo checkt de kraamverzorgster dagelijks of hij goed groeit. De eerste dagen valt een baby altijd een beetje af, dat is normaal. Daarna komt hij weer aan.
-
De verzorging van de baby kan de kraamverzorgster ook doen: wassen, huid- en nagelverzorging.
-
Observeren van de ademhaling, motoriek, ogen en huid. De kleur van de baby is belangrijk. Wordt hij niet te geel, is hij mooi doorbloed? Is de huid niet te droog?
-
Het navelstompje controleren. Meer weten: zo verzorg je de navel van een pasgeboren baby.
-
De algemene indruk van je pasgeboren baby is belangrijk: slaapt hij genoeg, heeft hij een krachtige huil, oogt hij alert en tevreden? De kraamverzorgende kan je leren goed te kijken naar wat je baby nodig heeft. Op den duur leer je zijn huiltjes herkennen. Zo weet je of hij moe of hongerig is, of gewoon even vastgehouden wil worden.
-
De kraamverzorgster schrijft elke dag alle gegevens over de gezondheid van je baby op voor de verloskundige en overlegt hier zo nodig over.
Lees hier meer over de huidverzorging van je baby.
Voorlichting geven
-
De kraamverzorgster legt je van alles uit over het geven van borst- of flesvoeding.
-
Uitleggen en laten zien hoe je je baby verzorgt, bijvoorbeeld hoe je een luier verschoont of je baby in bad doet.
-
Informatie geven over het slaapgedrag van je baby.
-
Informatie geven over huilen en troosten.
-
Informatie geven over allergieën en preventie van wiegendood.
-
Informeren over de veiligheid in huis.
-
Ook vertelt de kraamverzorgster je wat ontzwangeren allemaal inhoudt.
Tip: zo doe je een baby in bad in 10 simpele stappen.
Zorgen voor de hygiëne
-
Toiletten en badkamer schoonmaken.
-
Het verschonen van jullie bed en dat van de baby.
Observeren, signaleren en rapporteren
De kraamverzorgster observeert de moeder, de baby en de andere gezinsleden. Als ze ziet dat iets niet lekker loopt of dat er een probleem ontstaat, overlegt ze hierover met de ouders en hun verloskundige. Als het nodig is schakelt ze hulp in, bijvoorbeeld van het consultatiebureau en/of de huisarts. De meeste kraamzorginstanties hebben ook een lactatiekundige in dienst, die tijdens de kraamweek langs kan komen om je extra te begeleiden bij de borstvoeding.
Lees hier wat een lactatiekundige precies doet.
Een luisterend oor bieden
Je kraamverzorgster kan ook je 'coach' zijn tijdens de kraamweek. Ze kan al je vragen beantwoorden, maar vertel haar ook je zorgen of als je ergens verdrietig over bent. Of praat met haar over hoe je de bevalling hebt ervaren. Laat gerust je kraamtranen stromen bij de kraamverzorgster en vertel haar waar je behoefte aan hebt. Ze begrijpt je, ze is niet anders gewend.
Zorg bieden aan de overige gezinsleden
Hoewel de hoofdtaken van de kraamverzorgster bestaan uit de verzorging van jou en je baby, zal ze ook zorg bieden aan eventuele broertjes of zusjes. Dat betekent niet dat ze ze aankleedt en naar school brengt, dat zal je partner (of iemand anders uit je omgeving) moeten doen. Maar ze kan je kind(eren) wel betrekken bij de verzorging van de baby of samen een spelletje doen, zodat jij even kunt slapen. En als ze voor jou bezig is, zal ze ook een kopje koffie of lunch maken voor je partner. Ze is er voor het hele gezin.
Licht huishoudelijke taken
Daarbij hoort bijvoorbeeld koffie of thee zetten, lunch maken, de kraamwas draaien en het schoonhouden van de babykamer en slaapkamer van de ouders. Het avondeten klaarmaken valt niet onder de taken van de kraamverzorgster. Toch komt het weleens voor dat een kraamverzorgster alvast de aardappelen schilt of soep opwarmt. Maar ga daar niet van uit, het is een lief extraatje als je kraamverzorgster dat voor je doet.
Visite opvangen
Komt er kraamvisite langs? De kraamverzorgster kan de visite opvangen en eventueel alvast beschuit met muisjes geven als jij nog bezig bent met borstvoeding of douchen. Ook kun je haar vragen om het bezoek een seintje te geven wanneer het tijd is om te vertrekken, omdat jij en de baby moeten rusten.
Wat doet een kraamverzorgster niet?
Verwacht niet dat de kraamverzorgster je hele huishouden bijhoudt tijdens de kraamweek. Ze is zéker geen huishoudelijke hulp. Ze hoeft dus niet te strijken, de keuken te dweilen of je kasten af te stoffen. Sommige kraamverzorgsters doen zonder problemen een extra klusje in huis, als ze daar tijd voor hebben. Maar ze mag deze taken dus ook weigeren.
De huishoudelijke taken die wél op de takenlijst staan, zijn de taken die nodig zijn om de hygiëne te waarborgen voor moeder en kind: een schone badkamer en toilet, schone bedden, schone flessen voor de baby en het doen van de kraamwas.
Handig tijdens de kraamweek:
/2f7e4002d6d043ad93745f67f3e33ffb/image.jpg)
/eb8cbe5ef6994da0b10a4e553c9f8e52/image.jpg)
/b4be70f531eb40a2a0499b655e597f0f/image.jpg)
/95bc9f99379e4885afb295ae4123f149/image.jpg)
/6596c406dbb24f0b8237838dc9bd0ce4/image.jpg)
/31b6fdc0b1224799b99bbc95571995df/image.jpg)
/0613cb02ff9a4ffb84a660c47ed4f080/image.jpg)
/93d9cd0cc7364337a2e96159f29cb373/image.jpg)
/0b9084d1fc5147edacc23bc6068f011d/image.jpg)
/57d6dc8b1c5a453fa1c48d14fc6617b3/image.jpg)
/d0fa5875bfa04a80bdc2b858c07a31dc/image.jpg)
Bron: Verloskundige
