Wat is de Rapley-methode?
Met de Rapley-methode introduceer je vast voedsel door je kind zelf te laten proberen het in zijn mond te stoppen. In plaats van hem gepureerd eten te voeren met een lepel, geef je hem stukjes die hij zelf met zijn handjes mag pakken en opeten. Omdat eten nog helemaal nieuw voor hem is, zal je baby er waarschijnlijk ook allerlei andere dingen mee doen om het te onderzoeken.
Tip! Met een van deze mooie knoeimatten is je vloer veilig voor kliederaars
Volgens deze methode van Gill Rapley leert je baby eten in zijn eigen tempo. Hij bepaalt zelf of hij toe is aan vast voedsel, en beslist ook hoeveel hij wil eten. Je kunt vanaf ongeveer 6 maanden beginnen met de Rapley-methode, oftewel: bijvoeden op verzoek. Geef je baby bijvoorbeeld stukjes gekookte broccoli of wortel.
Lees ook: Hoe weet je of je baby toe is aan oefenhapjes?
Voordelen Rapley-methode
De Rapley methode is het vervolg op borst- of flesvoeden op verzoek. Voorstanders van de methode menen dat kinderen die op deze manier leren eten, later beter met de pot mee-eten en meer verschillende soorten groenten lusten. Doordat je het eten niet pureert, leert je baby de verschillende texturen goed herkennen. Ook stimuleert het de ontwikkeling van de kaakspieren, de motoriek en de hand-oogcoördinatie: je kind moet zelf het eten pakken en naar zijn mond brengen.
Baby's die zelf mogen eten in plaats van gevoerd te worden met een lepel, leren te eten in hun eigen tempo. Ze bepalen zelf hoeveel ze eten, gebaseerd op hun verzadigingsgevoel. Kauwen bevordert bovendien de spijsvertering, door middel van de aanmaak van meer speeksel wat de vertering bevordert. Wel zit je misschien langer aan tafel, als je baby lekker de tijd neemt. Maar dat is uiteindelijk een voordeel: rustig eten is voor iedereen gezond.
Bij de Rapley-methode hoef je niet apart eten voor je baby te pureren. En terwijl hij eet, kun jij ook eten, omdat je hem niet hoeft te voeren. Dat scheelt werk, maar… je moet misschien wel meer opruimen na het eten.
Lees meer over de smaakontwikkeling van je baby en hoe je die kunt stimuleren.
Nadelen Rapley-methode
Het kan met de Rapley-methode wel een grotere kliederboel worden: reken er niet op dat je kind alles direct netjes opeet. Hij gaat met het eten experimenteren, knijpt het fijn, smeert het uit, gooit het op de grond, sabbelt eraan en haalt het weer uit zijn mond. Maar hij zal ook observeren wat jij doet met het eten, en je (uiteindelijk) willen kopiëren. Een slabbetje met een opvangbakje kan dus handig zijn. Of zet de kinderstoel op een stuk keukenzeil, als je kind echt een enthousiaste kliederaar blijkt te zijn.
Het is bij de Rapley-methode lastiger bij te houden hoeveel eten je kind binnenkrijgt, omdat een deel op de grond belandt. Bij een bakje dat jij leeg lepelt en hem voert, zie je precies wat hij eet. Geef je naast de Rapley-methode nog borst- of flesvoeding, dan weet je in elk geval dat je kind de nodige voedingsstoffen binnenkrijgt.
Een ander nadeel is dat je kind zich door de stukjes makkelijker kan verslikken. Meestal lost hij het vanzelf op door te kokhalzen. De kokhalsreflex zorgt ervoor dat hij het eten naar voren beweegt in zijn mond, waardoor het niet in zijn keel schiet. Blijf er wel altijd bij en houd je kind goed in de gaten als hij iets eet, ook bij gepureerde voeding.
Hoe ga je van start met de Rapley-methode?
Vanaf ongeveer 6 maanden kun je de Rapley-methode gaan proberen. Je baby moet goed rechtop kunnen zitten en kunnen kauwen (kauwbewegingen maken) en slikken. Kijkt hij geïnteresseerd toe als jij iets eet, probeert hij het te pakken of laat hij merken dat hij ook wil eten, dan zijn dat meestal signalen dat hij eraan toe is om het te proberen. Zo kun je ermee beginnen:
- 01.
Eet samen met je baby aan tafel en voed hem niet apart. Zo ziet hij wat jullie doen en kan hij jullie na-apen.
- 02.
Geef het eten in handzame, langwerpige stukken, die je baby makkelijk kan vasthouden. Zo kan hij er van bovenaf aan sabbelen en eten. Gekookte of gestoomde broccoli is handig, omdat je kind de stronkjes goed kan vasthouden. Of probeer een schijf geschilde appel. Let op: maak de appel wel eerst zacht door hem bijvoorbeeld te koken of stomen. Snijd kleine fruitsoorten zoals druiven, tomaatjes en kersen altijd in kleine stukjes en verwijder de pit.
- 03.
Het is het makkelijkst om het eten zo op tafel of het eetblad van de kinderstoel te leggen, zonder bord. Je baby kan het dan goed pakken en een bord belandt waarschijnlijk toch op de grond.
- 04.
Als je borstvoeding geeft, kun je daar gewoon mee blijven doorgaan als je dat wilt: melk blijft in eerste instantie de hoofdvoedselbron. Langzaam maar zeker gaat je kind meer vast voedsel eten en minder melk drinken. Ook als je kind flesvoeding krijgt, kun je vaste voeding introduceren met de Rapley-methode. In dat geval kun je je kind tussendoor iets anders te drinken geven, want flesvoeding kun je niet onbeperkt geven.
Je kan heel gemakkelijk vanaf 6 maanden de Rapley-methode combineren met de prakjes. Wanneer ze gewend zijn aan alleen prakjes, hebben ze vaak later veel meer moeite met stukjes in de voeding, vandaar dat een combinatie heel erg wordt aangeraden. Overigens hoeft je baby geen kiezen te hebben om te kunnen kauwen. Zachtere stukken eten kan hij pletten in zijn mond door kauwbewegingen te maken.
Handig voedingsschema: dit heeft je baby het eerste jaar nodig
Groente en fruit
Als je de Rapley-methode wilt proberen, begin dan eerst met soorten groente en fruit die je baby makkelijk kan vasthouden, zoals een stuk appel of een worteltje. Omdat groente en fruit veel verschillende kleuren en texturen heeft, valt er voor je baby genoeg te ontdekken. Dat prikkelt de nieuwsgierigheid naar eten.
Het beste is eigenlijk alleen te beginnen met banaan - avocado - gekookte wortel - groenten en fruit waar je grote stukken van kan snijden zonder dat ze afbrokkelen. Dus geen broccoli of Bessel/bramen/ druiven omdat dit veel te klein is. Kies voor eten dat makkelijk breekt in de mond. Vanaf 6 maanden mag je baby de volgende groente- en fruitsoorten eten:
Fruit
-
Abrikoos
-
Appel
-
Avocado
-
Banaan
-
Druiven (snij ze in vieren)
-
Mango
-
Meloen
-
Peer
-
Perzik
-
Pruim
Do's en don'ts: zelf groente- en fruithapjes maken
Groente
-
Aardappel
-
Zoete aardappel
-
Andijvie*
-
Bloemkool
-
Broccoli
-
Cherrytomaat (snij ze in vieren)
-
Doperwten
-
Komkommer
-
Pompoen
-
Rode biet*
-
Snijboon
-
Spinazie*
-
Wortel
* Deze groente mag je kind niet vaker dan 2 keer per week eten, omdat ze veel nitraat bevatten.
Wanneer kan je de Rapley-methode beter niet toepassen?
Wanneer je kind aangeeft moeite te hebben met de grote stukken en continu kokhals neigingen heeft kun je de Rapley-methode beter niet toepassen. Het hoort erbij, maar ze kunnen dit vaak goed reguleren. Start alleen met de Rapley-methode wanneer je kind een goede vertering heeft en er nog geen allergieën duidelijk zijn. Laat je anders adviseren door een specialist.
Er zijn drie voorwaarden waaraan je kindje moet voldoen voordat je aan de Rapley-methode begint:
-
Je kind moet het eten naar zijn/haar mond kunnen brengen
-
Hij/ze moet rechtop kunnen zitten en het hoofdje kunnen draaien
-
Je baby moet voldoende controle hebben over de mond- en tongbewegingen
Is Rapley-methode veilig?
De rapley-methode is veilig, maar blijf wel altijd in de buurt. Je moet wel opletten en kijken hoe je kind ermee omgaat. Maar dat geldt eigenlijk met alles wat ze eten.
Veiligheidstips
Vind je het spannend om je baby zelf te laten eten? Alles op z'n tijd: begin ermee als je denkt dat hij eraan toe is en volg je gevoel. Op deze tips kun je letten:
-
Geef babyvriendelijke voeding. Dus geen harde producten, zoals noten, rauwe wortels, fruit waar een pit in zit of fruit/groente met een harde schil. Ook maiskorrels kunnen in de keel schieten.
-
Zorg dat je baby goed rechtop zit. Laat hem zitten tot hij klaar is met eten. Ondertussen kruipen, liggen of klimmen vergroot de kans dat hij zich verslikt.
-
Snijd het eten in langwerpige, handzame stukken, ter grootte van je baby's vuist. Snijd kleine fruitsoorten zoals druiven in stukjes.
-
Gaat oma/opa of de oppas je baby eten geven, leg ze dan goed uit hoe ze dit veilig kunnen doen.
Kan mijn kindje stikken?
Voedsel veroorzaakt de meeste verstikkingsongevallen bij kinderen. Gevolgd door munten, ballonnen of ander speelgoed. Maar het zijn vooral 'onschuldig ogende' voedselproducten zoals fruit en groenten die gevaarlijk blijken te zijn. Zo is het aantal kinderen dat stikt in een stukje fruit de laatste jaren toegenomen. Waar moet je op letten? Zachte, ronde fruitsoorten vervormen en kunnen de luchtpijp afsluiten, wat fataal kan zijn. Denk daarbij vooral aan druiven, cherrytomaten en olijven. Snijd het stuk fruit (of groente) daarom altijd in vieren.
Knakworsten leiden het vaakst tot een dodelijke verstikking bij kinderen, omdat ze dezelfde afmeting als een luchtpijp hebben en je ze kunt samendrukken. Om problemen te voorkomen moet je knakworsten overdwars doorsnijden en daarna in hapklare stukjes van een centimeter.
Bronnen: De Consumentenbond, Voedingscentrum