Eva probeert de taken beter te verdelen: 'Want hoezo moet ík altijd overal aan denken?'

Journalist Eva Munnik wil graag van die eindeloze to-dolijst in haar hoofd af. En dat betekent automatisch dat haar vriend wat van haar ‘gezins-denkwerk’ overneemt. Maar hóe dan? Het nieuwe boek 'Schat, wil jij dit even doen?' belooft resultaat.

Meestal is het best gezellig bij ons thuis. Mijn vriend is hartstikke geëmancipeerd. Hij doet de was – ik weet niet eens hoe de wasmachine werkt – en zorgt net zo goed voor onze dochter als ik. En toch betrap ik mezelf er eens in de zoveel tijd op dat ik tegen hem sta te schreeuwen. ‘Waarom moet ik altijd aan ALLES denken?’ ‘Waarom regel ik altijd de oppas? Koop ik de verjaardagscadeautjes? Nieuwe kleren van ons kind?’

Jep, ook bij ons speelt die cliché-irritatie van de vrouw die vindt dat de man te weinig doet. Voordat we een kind kregen, hadden we die discussie nooit. Maar tegenwoordig komt dezelfde ruzie telkens terug. En niet alleen bij ons blijkt de verhouding scheef te liggen. Uit onderzoek blijkt dat Nederlandse vrouwen elke dag zo’n 4 uur en 14 minuten aan kinderen en huishouden besteden, terwijl mannen daar 2 uur en 25 minuten mee bezig zijn. Vooral als er kinderen komen, lijkt de balans in schrikbarend tempo af te nemen.

Lekker modern

Ik baal ervan. Waarom ben ik degene die contact houdt met de opvang? Die naar het consultatiebureau gaat? Wie denk je dat de tandenfee is? En sinterklaas? Waarom ging ik drie dagen werken toen onze dochter kwam en bleef mijn vriend fulltime aan de slag ‘want mijn werk kan niet parttime?’ Ik dacht dat wij modern waren. Toch neem ik meer kind en huishouden voor mijn rekening dan hij.

Toch is dat nog niet het ergste. Het gaat me niet eens zozeer om het praktische ‘doen’, maar meer om het denkwerk. Ik ben altijd degene met die eindeloze to do-lijst in mijn hoofd. Die overal aan moet denken. Als ik mijn vriend vraag om een attentie voor de Dag van de Leidster te regelen, vraagt hij me eerst wat hij zal kopen, moet ik hem daar acht keer herinneren en vervolgens vraagt hij me wanneer het eigenlijk mee moet naar de opvang. Dan kan ik net zo goed zelf doen. Datzelfde geldt voor wanneer hij dingen uitstelt. Hij snapt niet dat iets in mijn hoofd op mijn to-dolijst blijft staan tot hij het gedaan heeft. Enfin, je snapt het vast. (Verder is het écht de leukste man op aarde).

Heb ik ooit rust?

Het nieuwe boek Schat, wil jij dit even doen? van de Amerikaanse organisatie-expert Eve Rodsky belooft een einde aan die ergernis te maken: ‘Nooit meer kibbelen over dingen die gedaan moeten worden: een praktische methode om alle to do’s van het moderne gezin eerlijk(er) én beter te verdelen.’ Als ik begin te lezen, is het alsof Eve mijn gedachten heeft gelezen: ‘Door je partner eraan te moeten herinneren iets te doen, wordt dat item niet van je lijstje geschrapt. Integendeel: er staat een nieuw item bij.

Bovendien wordt ‘iemand herinneren om iets te doen’ vaak onterecht als ‘zeuren’ gezien.’ Dat is het precies, denk ik, terwijl ik een verongelijkte blik werp op mijn vriend. Hij zit heerlijk ontspannen een serie over woeste Vikingen op zijn laptop te kijken, terwijl alle cadeaus voor de verjaardag van ons kind nog moeten worden ingepakt. Ik ben aan het werk. Moet ik hem er nou echt aan helpen herinneren dat al die cadeaus liggen te wachten? Hij heeft hard gewerkt, net de vaatwasser ingeruimd, ik gun hem zijn rust. Maar heb ik ooit rust? Niet voor niets noemt men die eerste tijd met een kind de tropenjaren. Enerzijds geniet je intens van je kind dat je wel op kunt vreten, anderzijds ben je ook ontzettend druk met zorgen. En juist in die eerste jaren als de kinderen nog heel klein zijn, doen vrouwen het leeuwendeel van het werk.

Lees ook: Deze 9 tips helpen je het huishouden beter te organiseren

Onzichtbaar werk

In Schat, wil jij dit even doen? beschrijft Rodsky hoe haar man en zij uit elkaar groeiden toen ze een baby kregen. ‘Ik had drie maanden bevallingsverlof gekregen zodat ik ‘thuis kon blijven’ (alsof die term de lading dekt van wat jonge ouders de hele dag doen). Als ik erop terugkijk had ik de eindeloze emotionele, mentale en fysieke inspanningen die het ouderschap met zich meebrengt niet voorzien. Seth ging naar zijn werk en ik was vervolgens acht uur bezig met flessen uitkoken, de afwas doen, de was opvouwen, alles voor de kleine in huis halen, naar de supermarkt gaan, medicijnen ophalen bij de apotheek, maaltijden bereiden, de boel schoon en opgeruimd houden én mijn baby aandacht geven. Zijn verweer en aanbod was, nadat hij thuiskwam van zijn werk: “Kan ik iets doen?” Ik was op zo’n moment niet in staat om duidelijk te maken wat voor mij belangrijk was.’

Ik moet mijn partner wat credits geven: hij is een stuk meer hands-on dan die man van de schrijfster, Seth, klinkt. Mijn lief ging gewoon zelf aan de bak als hij thuiskwam van zijn werk (misschien omdat ik hem meteen onze huilende baby in zijn armen drukte en naar bed ging). Maar het fenomeen van de vrouw die meer doet, meer dan de ander ziet, dat herken ik. Onzichtbaar werk, noemt ze het. Het achter-de-schermen-werk waardoor huishouden en gezin soepel blijven draaien, hoewel het nauwelijks opvalt en zelden op waarde wordt geschat. ‘De tandpasta is nooit op. Graag gedaan.’ Hoeveel meer onzichtbaar werk je doet, heeft niet eens te maken met hoeveel je werkt. Volgens onderzoek nemen vrouwen zelfs meer kinderverzorging en huishouden op zich in gezinnen als ze evenveel werkt als haar partner. Sinds kort werken mijn vriend en ik weer evenveel. Maar ik ben wel de ‘flexibele’, de freelancer die haar eigen tijd in kan delen. Daardoor ben ik toch steeds degene die ons kind naar de tandarts brengt, die haar nagels knipt, de opvang mailt over ruildagen en die de loodgieter ontvangt.

De sh*it die ik doe

Grote vraag is: hóe verander je het? De telkens terugkerende waarom-moet-ik-alles-doen-uitbarsting van mijn kant levert in elk geval niks op. Anders kwam-ie niet steeds terug. Eve Rodsky begon met het maken van een lijst van álles wat ze deed genaamd ‘De sh*t die ik doe’. ‘Van boodschappenlijstjes maken tot bezoekjes aan de groothandel tot ledlampen vervangen en wasmiddel aanvullen tot zorgen dat er minstens één extra rol toiletpapier in de wc is: ik begon elk afzonderlijk dingetje op te schrijven dat ik dagelijks deed.’ Vervolgens mailde ze de lijst triomfantelijk naar haar man en wachtte vol hoop op zijn reactie. Die viel een beetje tegen. ‘Zijn eerste reactie was niet: “Wauw. Wat doe jij veel. Wat kan ík doen?” In plaats daarvan stuurde hij me een emoji terug van een aapje dat zijn handen voor zijn ogen houdt. Nou ja, gewoon dus maar één aapje. Hij bracht niet eens de beleefdheid op om het hele trio te sturen.’ Kortom: de lijst werkte niet.

It takes time

Maar toen bedacht Eve iets anders, waarbij ze haar expertise in organisatiemanagement gebruikte: een systeem. Bij haar boek zitten honderd ‘speelkaarten’ die alle onzichtbare taken voorstellen die voor komen bij het runnen van een gezin en huishouden. Het lijkt simpel, verdeel die kaarten met je partner en het is duidelijk wie wat doet. Maar Eve somt eerst wat obstakels op die je vaak tegenkomt als je taken probeert te verdelen met je man. Ten eerste, de reactie: ‘Als je er geen tijd voor hebt, moet je het uitbesteden of meer hulp vragen.’ Ik werp mijn nietsvermoedende vriend een rancuneuze blik toe vanaf de andere kant van de bank. Dat doet hij ook! Als ik in de babytijd weleens zat te huilen omdat het zoveel was, stelde hij standaard voor om ons dochtertje een extra dag naar het kinderdagverblijf te brengen of om de schoonmaakster vaker te laten komen.

Ik kon nooit goed verwoorden waarom dat geen oplossing was, maar Eve kan het wel. ‘Wat de meeste echtgenoten/vaders over het hoofd zien is de totale tijdsinvestering die nodig is om verantwoordelijkheden te benoemen, te mobiliseren, plannen, delegeren, en vaak om een oppas, wiskundebijlesdocent, schoonmaker, hondenuitlaatservice, et cetera in te werken en te betalen. En zelfs vrienden vragen, buren, of je schoonmoeder om langs te komen en op de kinderen te letten en het huis mee op te ruimen vergt mentale inspanning en real time. De meeste moeders weten maar al te goed dat het vinden en behouden van een betrouwbare oppas bijvoorbeeld, de dubbele hoeveelheid van jouw eigen tijd kan kosten voor het plannen, afspreken en afhandelen.’

Lees ook: Huishoudelijke taken die je tijdens je zwangerschap beter aan je partner kunt uitbesteden

Dagelijkse kost

Het volgende obstakel bij het verdelen van taken: dat je partner een taak overbodig vindt. Opnieuw bingo! Een grote ergernis van mij. Onlangs nog, zat ik ‘s avonds laat de allerleukste origineelste kinderfeestje-uitnodigingen in elkaar te knutselen. Toen ik verzuchtte hoe moe ik was, merkte mijn vriend op: ‘Een appje volstaat tegenwoordig toch ook prima?’ Grrr. Volgens schrijfster Eve doen veel mannen dat: ‘Ik heb mannen vaak over hun partner horen zeggen: “Ze verdoet haar tijd met onnodige zaken,” waarmee een oud cliché van de geldverspillende shopaholic wordt gesuggereerd die het huis volstouwt met overbodige aankopen, of de obsessief-compulsieve vrouw met smetvrees die alleen maar bezig is het huis ‘perfect’ op orde te houden. Kijk, elke vrouw is anders, maar over het algemeen zijn er weinig moeders die tijd hebben om zich met overbodige dingen bezig te houden.’

Het laatste obstakel bij die eerlijke verdeling komt mij ook al akelig bekend voor. ‘Natuurlijk help ik je…zodra ik tijd heb.’ Hij wil wel helpen, maar niet nu. Dit zat mij nooit lekker, maar ik kon niet echt plaatsen waarom. Eve legt het in haar boek haarfijn uit: ‘Onderzoek naar de genderverdeling van taken toont aan dat mannen eerder bereid zijn om thuistaken op zich te nemen die ze in hun eigen tijd kunnen doen, terwijl vrouwen taken op zich nemen die lastig uit te stellen of opnieuw te plannen zijn, waardoor ze meteen hun recht verspelen om te kiezen wanneer ze de taak uitvoeren. Bijvoorbeeld: bad- en bedtijd en koken. Ik noem deze niet-uitstelbare taken de dagelijkse, vervelende klussen en – hoe verrassend – deze vallen onevenredig vaak de vrouw ten deel. Een aantal taken die echtgenoten/vaders doorgaans kiezen zoals mij in interviews is verteld: tuinieren en klussen rondom het huis, onderhoud auto en fietsen, garage en bergruimte. Hiermee is niet gezegd dat deze taken niet belangrijk zijn, maar het eten op tafel zetten moet elke dag gebeuren, en vergt consequent meer vindingrijkheid, planning en uren.’

Je hebt eenhoorntijd nodig

Nee, het is niet makkelijk, om elkaar te vinden op taken-verdeel-gebied. Misschien heb je de neiging om het maar te laten zitten omdat je geen zeikerd wilt zijn, maar het is belangrijk dat je ervoor blijft vechten, vindt Eve. Alleen zo vind jij jezelf weer terug. ‘Jullie moeten allebei opnieuw je recht opeisen om interessant te zijn buiten je rol van goede ouders en partners; én jullie moeten beiden meer tijd en ruimte opeisen om dit recht te onderzoeken. Pas wanneer jij die tijd vráágt van je partner, je gezin en van jezelf zul je in staat zijn om van wat ik je ‘Eenhoornruimte’ noem te gaan genieten. En net als de mythische paardachtige die tot de naam inspireerde, is Eenhoornruimte zeldzaam, magisch, en essentieel voor jou om de interesses terug te eisen die jou tot je unieke ik maken.’

Ik vind aan het einde van het boek de kaartjes met uitscheur-ribbellijntjes. Het Fair Play-systeem bestaat uit honderd taken ofwel ‘kaarten’ die het ecosysteem thuis in vijf hoofdcategorieën organiseren: Thuis, Uit, Verzorgen, Magisch en Joker en de Eenhoornruimte-kaart. Essentieel voor succes is dat je de taak die je hebt van begin tot eind uitvoert, legt Eve uit. Dus als híj de was doet, moet hij hem ook inruimen. En als hij een cadeau voor de leidster regelt, mag hij niet jou niet vragen wat leuk is en wanneer het mee moet naar de opvang. Als jij het koken doet, haal jij de ingrediënten in huis. Alleen zo kan die taak echt van de to-dolijst van de ander af. Het klinkt me als muziek in de oren. Ik klap het boek dicht. Mijn vriend heeft net een aflevering van zijn Vickingen-serie af: ‘Schat, ik heb een voorstel.’

Dit artikel is eerder verschenen in Ouders van Nu Magazine – Tekst: Eva Munnik, Beeld: Shutterstock

Artikelen van Ouders van Nu ontvangen in je mailbox? Schrijf je in voor onze nieuwsbrief.