Moeder én knettermoe? Grote kans dat je lijdt aan postnatale depletie

Getty Images

Leestijd 5 minuten

21 januari 2024, 12:11

Het is alweer een tijdje geleden dat je moeder bent geworden en toch voel je je nog steeds ongelofelijk moe, gestrest en totaal niet fit. Herkenbaar? Het zou zomaar kunnen dat je last hebt van het 'Depleted Mother Syndrome', oftewel postnatale depletie.

Lees verder onder de advertentie

De Australische vrouwenarts Oscar Serrallach is de man die postnatale depletie, dat uitputting betekent, op de kaart heeft gezet. Hij is auteur van het boek The Postnatal Depletion Cure.

Het is een probleem waar volgens hem zeker de helft van alle moeders last van heeft. Postnatale depletie ontstaat als een moeder na haar zwangerschap niet genoeg tijd neemt – of krijgt – om te herstellen en daardoor zowel fysiek als mentaal uitgeput raakt.

Lees ook: Ontzwangeren, herstel na de bevalling

Lees verder onder de advertentie

Oorzaken postnatale depletie

Negen maanden zwanger zijn, bevallen, slapeloze nachten en misschien ook nog borstvoeding geven: hoe mooi en bijzonder ook, het moederschap is een flinke aanslag op je lichaam. Hierdoor kunnen tekorten ontstaan van essentiële vitaminen en mineralen. Bij onvoldoende herstel worden die tekorten niet goed aangevuld en kun je behoorlijk uitgeput raken.

Tijd nemen om te herstellen

Het is daarom enorm belangrijk om in het 'vierde kwartaal' van je zwangerschap alle tijd te nemen om te herstellen. Helaas komt hier in de praktijk vaak weinig van terecht. Voor je het weet moet je weer aan het werk terwijl je chronisch moe bent omdat de kleine 's nachts nog niet doorslaapt. En dan zijn er nog vriendinnen en een partner die de nodige aandacht verdienen. Je voelt je soms een hamster in een rad: door, door, door. Het gevolg: een uitgeput lichaam én geest.

Moederschap tegenwoordig zwaarder

Je hebt de dooddoener: 'Tja, het moederschap is nou eenmaal druk,' vast wel eens te horen gekregen. Is natuurlijk waar, maar het is ook een feit dat moeders het vandaag de dag drukker en zwaarder hebben dan onze moeders vroeger. Uit cijfers blijkt dat wij het met minder slaap moeten doen, minder hulp krijgen, ongezonder eten en een stuk meer werken (gemiddeld 20 uur per week) dan vorige generaties.

Lees verder onder de advertentie

Hierdoor is het voor veel vrouwen niet alleen onmogelijk om te herstellen van een zwangerschap, maar komen ze al snel in een vicieuze cirkel terecht met slechte gewoontes. Liters koffie gaan er doorheen om maar op de been te blijven. Wat alleen maar averechts werkt, want hierdoor komt er een stresshormoon vrij, dat ervoor zorgt dat je bloedsuikerspiegel stijgt.

Het gevolg: snaaien en een energieniveau dat alleen maar nog meer daalt. Ook onregelmatig eten, te weinig tijd nemen voor jezelf en te weinig bewegen zorgt ervoor dat je je slecht blijft voelen. Zelfs als je kind allang geen baby meer is.

Ken jij het fenomeen mommy burn-out al?

Een burn-out associëren we vaak met lange, stressvolle dagen op kantoor, maar het moederschap kan ook een rol spelen. En vaak heb je het zelf pas door als het eigenlijk te laat is. Tenzij je let op deze signalen: ligt er een 'mommy burn-out' op de loer?

Lees verder onder de advertentie

Test jezelf

Ben jij zo'n moeder die eeuwig moe is, veel last van stress heeft en al die ballen maar met moeite hooghoudt? Als je een aantal kenmerken van onderstaand lijstje herkent, zou het zomaar kunnen dat ook jij lijdt aan postnatale depletie. Zelfs als je kind(eren) inmiddels al een jaar of 10 zijn.

Je voelt je moe en uitgeput
Je staat altijd in de 'fight-or-flight' modus: hypervigilant noemt Serrallach dat. Dat betekent dat iemand in een verhoogde staat van alertheid is. Vaak gaat dat gepaard met angst, een verhoogde gevoeligheid voor geluiden en licht, snel prikkelbaar reageren
Hierdoor kun je vaak niet slapen als je eindelijk in bed ligt
Het is inmiddels zo'n beetje normaal geworden dat je snel overgevoelig en geïrriteerd reageert
Je geest is nooit meer zo helder geworden als voor je zwangerschap
Je lijkt nog steeds te lijden aan zwangerschapsdementie. Waar zijn die autosleutels nou weer?!
Je bent onzeker over je lichaam. Vooral die extra kilo's die er nooit meer af zijn gegaan na de baby, zitten je dwars
Je libido ben je ook ergens onderweg verloren

Ernstige gevolgen

Het is jammer dat postnatale depletie zo onbekend is. Niet alleen omdat meer aandacht voor dit fenomeen hopelijk zorgt voor meer begrip, maar ook omdat het ontzettend belangrijk is dat het wordt voorkomen of 'genezen'. Want de gevolgen van postnatale depletie kunnen behoorlijk ernstig zijn.

Lees verder onder de advertentie

Door het chronische tekort aan vitamines en mineralen heb je een grotere kans op onder andere: depressie, galblaas- en nierproblemen, diabetes II, chronische vermoeidheid en zelfs sommige vormen van kanker. Reden genoeg om het probleem serieus aan te pakken dus.

Wat kun je doen?

Stel je herkent jezelf in dit verhaal: wat dan? Bij klachten kun je bij je huisarts je bloed laten onderzoeken. Mogelijk heb je een tekort aan vitamine B12, zink, vitamine C, vitamine D, magnesium of koper. Let extra goed op wat je eet en neem indien nodig een voedingssupplement. Vanaf nu is het niet alleen meer belangrijk dat je kind(eren) voldoende groente en fruit eten, maar ga je ook op jezelf letten. Deal?

Kies verder zoveel mogelijk voor volkoren producten, gezonde vetten (zalm, avocado) en ontbijt met een flinke dosis proteïne (eieren). Vermijd suiker, cafeïne en bewerkt voedsel zoveel mogelijk. Mooie bijkomstigheid: je zult je niet alleen fitter gaan voelen, maar grote kans dat die kilo's waar je al zo lang van baalt, nu opeens wel verdwijnen.

Lees verder onder de advertentie

Me-time

Verder is het belangrijk dat je ook meer rust krijgt. Waarschijnlijk is je baan opgeven geen optie, als je dat al zou willen, maar blok in de familieagenda wekelijks een paar momenten voor jezelf. Ga sporten, naar yoga of spreek af met vriendinnen. Het lijkt nu misschien onmogelijk om dit regelen, maar grote kans dat het eigenlijk best meevalt.

In het verlengde hiervan: durf om hulp te vragen. Neem wat vaker een oppas of laat je kind eens een nachtje (of twee) logeren bij opa en oma, zodat jij even kunt bijtanken. En wedden dat je partner het niet erg vindt om wat vaker thuis te zijn, zodat jij even de deur uit kan? Die krijgt er tenslotte straks een energieke, vrolijke partner voor terug!