Nachtmerrie voor ouders voorbij: deze arts maakte levenswerk van het vaccin tegen RS-virus

Het is zijn levenswerk. 29 jaar werkte de Utrechtse arts Louis Bont mee aan het ontwikkelen van vaccinaties tegen het RS-virus. Als kinderinfectioloog ziet hij elke winter pasgeboren baby's met een piepende ademhaling op zijn afdeling verschijnen. De ouders zijn van hun roze wolk gesmeten en zijn bang dat hun kind, inmiddels aan de apparatuur en met slangetjes uit de neus, het niet overleeft. 'Die doodsangst is voelbaar.'

Lees ook: Inenting voor baby's tegen RS-virus begint in september

Kantje boord

'Het is in Nederland uitzonderlijk dat een kind overlijdt', stelt Bont de ouders dan gerust. Die kennis heeft hij inmiddels. 'Maar er zijn ook echt veel kinderen waarbij ik heb gedacht: dit is kantje boord. Het is nooit zo dat we ze er wel 'even doorheen slepen'.'

RS is voor pasgeborenen een heftige luchtweginfectie. De longen knijpen erdoor samen, waardoor je er met een beademingsapparaat niet zomaar lucht in blaast. En hoewel het dus in de praktijk vaak goed eindigt, kan het virus grote gevolgen hebben op de langere termijn, wijst onderzoek van Bont uit.

Blijvende schade

Om het vaccin er te laten komen, zocht Bont op verzoek van de Europese Unie onder meer uit hoe groot het probleem van de infectie is. Zo kwam hij erachter dat 1 op de 56 gezonde baby's in het ziekenhuis komt vanwege een ernstige RS-infectie, en die baby's kwaliteit van leven verliezen. Met deze bevinding ging hij naar de Gezondheidsraad.

De kinderen blijven last houden van hun luchtwegen, waardoor ze problemen krijgen op het gebied van voeding en slaap. 'Als je 's nachts hoest, slaap je slechter. Veel kinderen houden dit jarenlang.'

Lees ook: Alles over het RS-virus bij je baby: hoe herken je het?

Nederlanders willen 'het eerst even zien'

Ook voor de maatschappij heeft de infectie gevolgen. Jaarlijks zorgt het in heel Nederland voor zo'n tweehonderd ic-opnames. Dat kost volgens Bont elke keer 3 tot 4 miljoen euro. 'Dat is aanzienlijk, ook als je bedenkt dat je dat met een vaccin dus gaat voorkomen.'

Op dit moment zijn er meerdere vaccins in omloop en aan allemaal heeft het WKZ bijgedragen. Zo is er een vaccinatie die wordt gegeven aan zwangeren, die vooral wordt ingezet in ontwikkelingslanden. Ook de RS-prik die vanaf nu, aan alle jonge baby's wordt aangeboden, heeft Bont mee ontwikkeld.

In andere landen wordt die al gegeven; in Spanje koos 90 procent van de ouders ervoor om de prik aan hun baby te geven. 'Dat is beter dan we verwachtten. In Nederland willen mensen het denken we 'eerst even zien', maar komende winter liggen er weer kinderen met RS in het ziekenhuis en raken mensen gemotiveerd. Als je het eens hebt gehad, wil je het niet nog een keer.'

Lees ook: RS-virus kostte baby Wies bijna het leven

Een droom die uitkomt

Volgens de arts geeft de prik nagenoeg geen bijwerkingen. Het wordt gegeven in het bovenbeen, één keer en alleen in het eerste levensjaar. Het vaccin wordt aangeboden aan kinderen die zijn geboren na 1 april 2025. Zij maken de komende herfst en winter hun eerste RS-seizoen door. In andere landen waar de vaccinatie al wordt gegeven, is het aantal ziekenhuisopnames vanwege baby's met RS met 80 procent gedaald.

Bont noemt het vaccin 'een droom die uitkomt'. 'Dat we dit nu ook in Nederland gaan doen, is geweldig. We hebben met honderden mensen ergens aan gewerkt en halen nu de eindstreep. Misschien hebben mensen die zich bezighielden met een raket naar de maan zich ook zo gevoeld.'