Gameverslaving bij kinderen

Gameverslaving bij kinderen

Heel veel kinderen gamen. Sommige kinderen gamen zelfs heel veel. Maar veel gamen is nog geen gameverslaving. Gameverslaving (problematisch gamen) komt weinig voor onder kinderen. De cijfers op een rijtje:

Basisschoolleerlingen:

• 35 procent van de basisschoolleerlingen speelt dagelijks games

• 14 procent van deze gamende kinderen doet dat in totaal zo'n 24 uur per week

• 19 procent van de jongens en 10 procent van de meisjes speelt zelfs meer dan 24 uur per week games

• Bij 3 procent van de basisschoolleerlingen is er sprake van problematisch gamen

Middelbare scholieren:

• 27 procent van de 12- tot en met 16-jarige middelbare scholieren gamet dagelijks

• 11 procent van deze gamende tieners doet dat minstens vier uur per dag

• 13 procent zegt dat ze door te gamen minder tijd besteden aan huiswerk

• Bij 4 procent van de 12- tot en met 16-jarige leerlingen is er sprake van problematisch gamen

Dit zijn allemaal cijfers uit 2021. In een periode van vier jaar zagen onderzoekers een stijging van ruim 7 procent bij intensief gamen (24 uur of meer per week). We kunnen ervan uitgaan dat de cijfers sinds 2021 verder zijn gestegen.

Bron: Nederlands Jeugdinstituut

Wat is gameverslaving?

Gameverslaving is in 2019 officieel erkend als een stoornis door de Wereldgezondheidsorganisatie WHO. Een gameverslaving is niet vast te stellen op basis van het aantal uur dat een kind gamet. Het gaat erom dat er een goede, gezonde balans is tussen het gamen en andere zaken, zoals huiswerk, vriendjes, sporten, buiten spelen en andere hobby's. Als die balans te ver doorslaat en je kind geen controle meer heeft over zijn gamegedrag, kan er sprake zijn van een gameverslaving (problematisch gamen).

Je kind kan bijna niet meer stoppen met gamen en vindt het belangrijker dan alle andere dingen, zoals school, vriendjes, sport, hobby's of andere interesses en activiteiten. Als iemand doorgaat met gamen terwijl andere zaken daardoor in de problemen komen, kan dat wijzen op een gameverslaving. Het gaat er dan vooral om waarom je kind gamet. Bij een gameverslaving wordt het gamen gebruikt als toevlucht, om lastige situaties met vriendjes of de druk van school te ontlopen. Vaak blijkt uit nader onderzoek dan ook dat er een ander probleem achter de verslaving zit, bijvoorbeeld een psychisch of sociaal probleem, waarvoor het kind door middel van gamen wegvlucht.

Tip: Gamen: goed of slecht voor je kind?

Meer jongens dan meisjes gameverslaafd

Ieder kind kan verslaafd raken aan gamen, maar het komt vaker voor bij kinderen die op sociaal gebied wat onzeker of onhandig zijn, bij kinderen die zich eenzaam voelen of bij kinderen die niet tevreden zijn over zichzelf. Daarnaast komt het veel vaker voor bij jongens dan bij meisjes. Bijna 50 procent van de jongens op de basisschool gamet dagelijks, tegenover 20 procent van de meisjes. Bij de 12- tot en met 16-jarige jongens op de middelbare school gamet bijna 43 procent dagelijks, en 11 procent van de meisjes. Logisch gevolg is dat ook gameverslaving meer voorkomt onder jongens dan onder meisjes. Onder basisschoolleerlingen gaat het om 5 procent van de jongens en 1 procent van de meisjes. Op de middelbare school heeft 7 procent van de jongens last van een gameverslaving, tegenover 1 procent van de meisjes.

Gameverslaving herkennen

Er zijn een aantal signalen waaraan je kunt herkennen dat je kind mogelijk verslaafd is aan gamen:

• Het punt waarop het mogelijk verkeerd gaat, herken je aan het zich terugtrekken uit het echte leven. Er wordt steeds meer tijd besteed aan gamen en steeds minder aan bijvoorbeeld hobby's, buiten spelen, sport en afspraken met vrienden en vriendinnen.

• Je kind lijkt niet goed in zijn vel te zitten.

• Het gamen verstoort de nachtrust, waardoor je kind vaak vermoeid is.

• De schoolresultaten gaan achteruit of je kind gaat spijbelen om te kunnen gamen.

• Je kind kan echt niet meer stoppen met gamen en er ontstaat altijd ruzie als jij zegt dat hij moet stoppen.

• Je kind raakt overstuur als je over zijn gamegedrag wilt praten.

• Je kind liegt over zijn gamegedrag.

Is mijn kind gameverslaafd?

Een kind dat urenlang zit te gamen en boos wordt als hij moet stoppen, is niet direct gameverslaafd. Dat gaat nog een stap verder. Je maakt je terecht zorgen als je het gevoel hebt dat je kind gelukkiger is in de virtuele wereld, dan in het echte leven. Of als je merkt dat het gamen de overhand neemt in het leven van je kind, waardoor hij minder met vriendjes afspreekt. Volg je intuïtie.

Twijfel je of je kind te veel gamet of zelfs verslaafd is? Op Gameninfo.nl vind je een zelftest over gamen die je samen met je kind kunt invullen.

Hoe ga je om met gameverslaving bij je kind?

Praat erover met je kind. Gebruik daarbij deze tips voor een goed gesprek over gamen:

• Kies een goed moment uit om het gesprek aan te gaan. Niet als jullie net ruzie hebben gehad over het gamen, maar op een rustig moment, wanneer de sfeer in huis goed is.

• Spreek je zorgen uit, wijs op de signalen die je bij hem ziet en vertel waaróm je je zorgen maakt. Wijs er bijvoorbeeld op dat hij zijn vriendjes zo weinig ziet, of nooit meer buiten speelt, wat hij vroeger zo leuk vond. Vertel ook dat jij dat vervelend of moeilijk vindt.

• Neem zijn reactie serieus. Misschien blijkt dat je je onterecht zorgen maakt.

• Je kunt het gesprek ook beginnen door te vragen naar de voordelen van gamen. Wat levert het je kind op? Daarna kun je vragen naar de nadelen van het gamen. Misschien ziet hij zelf ook wel nadelen. Als je kind zelf geen nadelen noemt, kun jij ze noemen en je zorgen daarover uitspreken.

• Voorkom dat er een welles-nietes-gesprek ontstaat. Noem je kind niet verslaafd en maak geen verwijten. Gebruik ook geen dreigementen.

• Een belangrijk onderdeel van het gesprek is dat jij aangeeft dat er grenzen zijn, wat is nog acceptabel en wat echt niet?

• Probeer verder weer wat andere hobby's of interesses aan te wakkeren bij je kind. Het gamen kan daarnaast ook gewoon een hobby blijven; zo lang dat op een goede manier gebeurt. Maak hier dan wel goede afspraken over.

Als je kind je vertelt dat hij zich inderdaad minder gelukkig voelt in het echte leven, probeer dan het onderliggende probleem te achterhalen. Dan heb je de kern te pakken en kun je samen met je kind aan de slag om het échte probleem op te lossen. Het is in dat geval verstandig om hulp in te schakelen. Denk bijvoorbeeld aan het CJG (Centrum voor Jeugd en Gezin).

Grenzen stellen bij te veel gamen

Zowel voor jonge kinderen als voor tieners is het belangrijk om duidelijke grenzen te stellen. Maak daarom goede afspraken. Een aantal tips:

• Je kunt afspreken hoe lang je kind maximaal mag gamen, maar ook op welke dagen of tijdstippen, welke spelletjes hij wel en niet mag doen, hoeveel geld hij eventueel mag uitgeven aan nieuwe games.

• Stel de regels samen met je kind op. Laat hem meedenken en input geven. Meestal houdt een kind zich beter aan afspraken waarover hij heeft meegedacht.

• Houd bij de afspraken ook rekening met zijn 'speelwereld': op de minuut af het apparaat uitzetten als hij midden in een spel zit, wekt frustratie. Spreek in plaats van een vast aantal minuten liever een minimaal en maximaal aantal minuten af. Help je kind zich daaraan te houden. Zet een wekker vlak voor het minimale aantal minuten en vraag je kind hoe dat uitkomt met zijn spelsituatie: kan hij nu stoppen of heeft hij de reservetijd deze keer echt nodig?

• Zoals bij alle regels en afspraken, overschrijdt je kind de grenzen waarschijnlijk wel eens. Zo test hij hoe ver hij kan gaan. Als dat gebeurt, wees dan duidelijk. Sta het niet toe en houd je aan de gemaakte afspraken.

Wat als het hiermee niet lukt?

Als je kind echt gameverslaafd is, is het voor hem waarschijnlijk lastig om zich aan de regels te houden die jullie hebben afgesproken. Vaak is er dan ook een achterliggend probleem, dat je niet oplost met regels. Dan is het goed om hulp te zoeken bij het CJG of via de huisarts. Zij kunnen jullie helpen of doorverwijzen naar een specialist. Voor persoonlijk advies kun je ook terecht bij de Gamen Infolijn.

Lees ook: Zoveel beeldschermtijd is oké

Gameverslaving voorkomen: tips

Te veel, te lang en te vaak is niet goed. Om dat te voorkomen, is het belangrijk dat je interesse toont en tijdslimieten stelt.

• Toon interesse in de games van je kind. Bespreek welke spelletjes hij graag doet. Verdiep je erin; bekijk bijvoorbeeld op YouTube wat filmpjes over zijn favoriete spel, dan weet je waar hij mee bezig is. Of speel eens met hem mee: samen en tegen elkaar.

• Maak samen afspraken over de speeltijd. Je kind houdt zich eerder aan afspraken als hij erover heeft meegedacht.

• Hou het onderwerp bespreekbaar, ook op een positieve manier. Als jij altijd alleen maar op een negatieve manier over gamen praat, wil je kind er straks niet meer met je over praten. Vraag soms gewoon naar het nieuwe spel dat hij heeft gekocht, of het moeilijk is of makkelijk, welke opdrachten hij moet uitvoeren, et cetera.

• Af en toe hoort een discussie over de hoeveelheid tijd die je kind besteedt aan gamen erbij. Houd er ook rekening mee dat kinderen bij vlagen langer en vaker spelen, bijvoorbeeld als ze net een nieuwe game hebben ontdekt. Het intensieve gebruik neemt na verloop van tijd meestal vanzelf weer af.

• Benoem positief gedrag. Is je kind een keer wél op tijd gestopt met gamen, geef hem dan een compliment.
  Lees ook: Met dit simpele trucje krijg je je kind achter een beeldscherm vandaan (zonder drama!)

• Geef zelf het goede voorbeeld. Als jij continu op je telefoon, laptop of tablet zit te turen, gaat je kind dat normaal vinden. Waarom zou hij dan niet de hele dag naar zijn scherm mogen kijken?
  Lees meer: Wanneer heeft je kind een bril nodig?

Bron: NJi