Kindermishandeling: herken de signalen

Soorten kindermishandeling

Kindermishandeling komt helaas veel voor. Naar schatting zijn elk jaar zo’n 119.000 kinderen het slachtoffer van mishandeling. Kindermishandeling kent verschillende vormen:

1. Seksuele mishandeling
2. Fysiek geweld
3. Psychische mishandeling, zoals denigrerende uitspraken, uitschelden, vernederen
4. Fysieke verwaarlozing, zoals slechte hygiëne, voeding of kleding of kind alleen laten in onveilige situatie
5. Psychische verwaarlozing, zoals ouders hebben geen interesse in het kind, praten niet tegen het kind
6. Getuige zijn van agressie tussen de ouders of gezinsleden (huiselijk geweld)

Lees hier wat wel en niet werkt als het gaat om het disciplineren van je kind. 

Signalen kindermishandeling herkennen

Gemiddeld zit er in elke klas minstens één kind dat mishandeld wordt. Het kan dus heel goed dat je een slachtoffer kent, maar de signalen niet herkent. Ga op je gevoel af als je denkt dat er iets niet pluis is. Je bent waarschijnlijk niet de enige die iets ziet, maar misschien wel de eerste die actie onderneemt. Het is erg belangrijk om op tijd aan de bel te trekken, ook al vermoed je alleen maar iets.

Er zijn verschillende signalen die bij een kind op kindermishandeling kunnen wijzen.

• Stil en teruggetrokken gedrag, of juist heel druk gedrag
• Schrikken van aanrakingen
• Vaak verwondingen hebben
• Een onverzorgd uiterlijk; vieze, kapotte kleren en ongewassen haren en lichaam
• Ouders die vaak schreeuwen tegen hun kind of negatieve dingen zeggen over hem/haar

Vermoeden kindermishandeling

Juist bij twijfel is het belangrijk om stappen te ondernemen. Schrijf eventueel eerst op wat je ziet, dus de datum en de signalen. Praat hierover met een vriendin, familielid of met andere mensen die het kind of het gezin kennen. Probeer er ook zoveel mogelijk voor het kind te zijn. Dit kun je doen door te luisteren of te vragen of je iets voor hem kunt doen. Het is beter om een kind niet te confronteren met je vermoedens, dat kun je beter aan de professionals overlaten.

Hulpinstanties

Wil je advies of hulp, omdat je vermoedt dat een kind mishandeld wordt? Bel dan naar Veilig Thuis op 0800-2000 (gratis en 24/7 bereikbaar). Je krijgt een hulpverlener aan de lijn, die naar je verhaal zal luisteren. Deze persoon, die veel ervaring heeft met gevallen van kindermishandeling, zal alles voor je op een rij zetten, je vragen beantwoorden en je advies geven. Ook kijkt hij samen met jou naar welke professionele hulp er mogelijk nodig is. Als je wilt, kun je anoniem blijven.

Dreigt er acuut gevaar voor een kind? Bel dan meteen naar 112, het landelijke alarmnummer.

Kindermishandeling: hoe goed herken jij de signalen?

Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling

Sinds 2015 is de zorg voor jeugd helemaal ondergebracht bij gemeenten. Naast het voorkomen van kindermishandeling, hebben gemeenten sindsdien ook een rol bij het stoppen en behandelen van de gevolgen van kindermishandeling. Is er een melding van kindermishandeling of heeft bijvoorbeeld de consultatiebureauarts het vermoeden dat er sprake is van kindermishandeling, dan zijn zij verplicht dit te melden. Dit geldt ook voor huisartsen, leerkrachten en andere professionals. Het gebruik van de meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling staat in de wet. In deze meldcode staat wat ze moeten doen. Ze moeten bijvoorbeeld in elk geval een kindcheck doen. Dat betekent dat een professional moet nagaan of de kinderen veilig zijn. Bijvoorbeeld als ze merken dat de volwassene verslaafd is of als er sprake is van huiselijk geweld.

Kindermishandeling voorkomen

Ben je zelf in je jeugd mishandeld? Of irriteert het gedrag van je kind je soms zo erg dat je niet meer rationeel na kunt denken? Ga ermee aan de slag voordat je dingen doet waar je spijt van krijgt. Er zijn verschillende dingen die je kunt doen.

• Bedenk een codewoord voor jou en je partner dat je uitspreekt als je het gevoel hebt dat je irritatiegrens is bereikt. Je partner kan de zorg voor jullie kind op dat moment van je overnemen en jij kunt letterlijk afstand nemen. Lees hier de tips van kinderpsycholoog Tischa Neve: dit kun je doen als je emoties hoog oplopen. 
• Spreek met jezelf een plaats af waar je naartoe gaat als het je te veel wordt. Ga bijvoorbeeld naar het balkon of de wc om letterlijk afstand te nemen van je kind. Zorg er wel voor dat je hem op een veilige plek achterlaat; blijf in huis.
• Ga later bij jezelf te rade in welke situaties het misgaat of mis dreigt te gaan.
• Grijp in die situaties voortaan eerder in om escalatie te voorkomen. Waarschuw niet tien maar twee keer als je kind een plant uit de vensterbank trekt; grijp daarna meteen in op een rustige manier.
• Vraag bijvoorbeeld op het consultatiebureau om hulp bij de opvoeding, bijvoorbeeld door verpleegkundigen van Stevig Ouderschap. Zij zijn gespecialiseerd in de opvoeding en ontwikkeling van jonge kinderen.
• Praat erover met andere ouders of de huisarts. Schaam je niet voor deze emoties. Het is juist heel goed dat je om hulp vraagt voordat de situatie escaleert en je dingen doet waar je spijt van krijgt en die schadelijk zijn voor je kind.