Gordelroos bij kinderen: symptomen, behandeling & advies

Wat is gordelroos?

Gordelroos is een ziekte die vlekken en blaasjes op de huid veroorzaakt. De plekken kunnen hevig jeuken en pijn doen. De medische term voor gordelroos is herpes zoster. De ziekte wordt gordelroos genoemd, omdat de rode vlekjes en blaasjes meestal op de buik en taille zitten, als een gordel. Hoewel de huidaandoening niet gevaarlijk of ernstig is, kan het wel erg pijnlijk zijn. Het kan bovendien een paar weken duren voordat het weer over is.

Wat is de oorzaak van gordelroos?

Gordelroos wordt veroorzaakt door het varicella zoster virus, oftewel het waterpokkenvirus. Dit is het virus dat ook waterpokken veroorzaakt. Als de waterpokken zijn genezen, blijft het virus (zonder dat je daar iets van merkt) achter in de zenuwcellen van het ruggenmerg.

Later kan het virus opnieuw actief worden en dan komt het tot uiting als gordelroos. Dit kan gebeuren in een periode waarin de weerstand van je kind laag is, bijvoorbeeld doordat hij ziek is geweest of veel last heeft van stress.

Lees meer: Alle kinderziekten op een rij, hoe herken je ze?

Symptomen bij kinderen

Gordelroos ziet eruit als huiduitslag. Je kunt gordelroos herkennen aan een rode huid, rode vlekken en blaasjes die zich vullen met vocht. De blaasjes kunnen erg jeuken en de huid doet pijn. Dit zijn de symptomen van gordelroos bij een kind op een rij:

• Rode huid

• Jeuk

• Brandende, scherpe pijn aan de huid

• Moeheid, lusteloosheid

• Grieperig gevoel

• Lichte koorts

Je kind hoeft niet van alle symptomen last te krijgen als hij gordelroos heeft. Gordelroos kan overal op het lichaam voorkomen, dus ook in het gezicht, maar meestal zie je het rond de buik en taille en aan de zijkant van de borst. Soms zijn er geen blaasjes, maar alleen een rode huid of alleen jeuk en pijn aan de huid. Opvallend is dat gordelroos altijd aan één kant van het lichaam voorkomt. Zit de gordelroos bij je kind ook in het gezicht bij een oog, oor of de neus? Ga dan naar de huisarts. Medicatie kan nodig zijn om een ontsteking te voorkomen.

Lees meer: Rode vlekken bij je kind kunnen ook op andere aandoeningen wijzen

Wat te doen bij gordelroos bij je kind?

Gordelroos bij je kind geneest vanzelf, meestal binnen twee weken. Je kunt wel het één en ander doen om de klachten te verlichten:

• Raak de blaasjes zo min mogelijk aan.

• Vertel je kind ook dat hij er niet aan moet komen. Krabben kan wondjes veroorzaken, die kunnen gaan ontsteken. Ook kunnen er dan littekens ontstaan.

• Dek de blaasjes eventueel af met een steriel gaasje, om te voorkomen dat kleding ertegenaan schuurt.

• Tegen de pijn kun je eventueel kinderparacetamol geven.

• Bij de (online) drogist kun je middeltjes kopen die jeuk verlichten en de huid beschermen, zoals KidsClin Cool Mousse, koelzalf met menthol of lanettezalf voor kinderen.

• Zinkzalf kan het indrogen van de blaasjes versnellen.

• Je kind mag gewoon onder de douche of in bad.

Heeft je kind erg veel last van pijn en jeuk en helpt niks? Of twijfel je hoe lang je paracetamol kunt geven? Overleg dan met de huisarts wat je het beste kunt doen.

Hoe vaak komt gordelroos bij kinderen voor?

Iedereen kan gordelroos krijgen, maar het komt vooral voor bij oudere mensen boven de zestig jaar. Jaarlijks krijgen minder dan 100 per 100.000 kinderen onder de vijf jaar last van gordelroos. Kinderen krijgen eerder waterpokken door het virus. Als het virus zich uit in gordelroos, is dit meestal pas op latere leeftijd. De symptomen van gordelroos zijn bij kinderen ook minder hevig dan bij volwassenen.

Een kind dat waterpokken heeft gehad, kan later gordelroos krijgen. Het virus blijft in het lichaam aanwezig, en komt bij een lage weerstand tot uiting in gordelroos. De kans hierop is wel erg klein. Kinderen die gordelroos krijgen hebben vaak al vroeg waterpokken gehad, voordat ze een jaar oud waren. Ook kunnen kinderen onder de twee jaar gordelroos krijgen als hun moeder in het tweede of derde trimester van de zwangerschap waterpokken had.

Is gordelroos besmettelijk voor kinderen?

Gordelroos is besmettelijk voor kinderen en volwassenen die nog geen waterpokken hebben gehad. Het virus dat gordelroos veroorzaakt, wordt verspreid via contact met (vocht uit) de blaasjes. Als je kind een ander kind besmet, kan iemand anders daar alleen waterpokken van krijgen en géén gordelroos. Eventueel kan er ooit wel gordelroos ontstaan als het virus bij lage weerstand opnieuw actief wordt.

Een kind met gordelroos kan het waterpokkenvirus overdragen vanaf ongeveer twee dagen voordat de klachten ontstaan, totdat de blaasjes zijn ingedroogd.

Gordelroos en zwangerschap

Zwangere vrouwen die waterpokken hebben gehad, hebben antistoffen tegen het waterpokkenvirus. Zij kunnen niet meer besmet worden. Als een zwangere vrouw geen waterpokken heeft gehad, geeft besmetting een kleine kans op afwijkingen bij de ongeboren baby. Houd je kind met gordelroos daarom voor de zekerheid uit de buurt bij zwangere vrouwen. Dat geldt ook voor mensen met een sterk verminderde weerstand, zoals ouderen en ernstig zieken.

Lees meer: Deze kinderziektes zijn een risico voor zwangere vrouwen

Gordelroos bij je baby

Een baby die wordt besmet met het waterpokkenvirus krijgt geen gordelroos, maar waterpokken. Pasgeboren baby's zijn hiertegen beschermd als hun moeder als kind waterpokken heeft gehad: via de placenta hebben ze antistoffen meegekregen. Toch kun je beter zorgen dat je kind uit de buurt van baby's blijft als hij gordelroos heeft. Met name jonge baby's hebben meer kans op ernstige complicaties als ze waterpokken krijgen.

Lees meer: Waterpokken en kraamvisite: zo ga je ermee om

Hoe lang duurt gordelroos?

Gordelroos is niet ernstig, maar wel heel vervelend. Het gaat vanzelf over, maar dat kan even duren. Na een week tot tien dagen drogen de blaasjes in en worden het korstjes. Daarna geneest de huid vanzelf. Je kind kan nog een paar weken last houden van een rode, gevoelige huid.

Mag je kind met gordelroos naar school of de crèche ?

Als je kind zich goed voelt, mag hij met gordelroos in principe gewoon naar school of de kinderopvang. Het virus is immers al besmettelijk vóórdat er klachten zijn. Daarom heeft het geen zin om kinderen met gordelroos thuis te houden als ze niet ziek zijn. Bovendien kan je kind alleen kinderen besmetten die nog geen waterpokken hebben gehad, en die krijgen er geen gordelroos van, maar waterpokken.

Licht voor de zekerheid wel het kinderdagverblijf of de school in, zodat ze weten wat je kind heeft. Het kan zijn dat de opvang of school andere regels hanteert.

Wat merkt je kind op latere leeftijd van gordelroos?

Net als andere herpesvirussen blijft het varicella zoster virus in het lichaam. Het kan meerdere keren gordelroos veroorzaken, al komt dat gelukkig zelden voor. Als je kind gordelroos heeft, wordt zijn immuunsysteem geactiveerd en krijgt hij het waarschijnlijk niet nog een keer.

Wanneer bel je de huisarts bij gordelroos?

Bij kinderen met gordelroos zijn de klachten meestal minder heftig dan bij volwassenen. Bel wel de huisarts als je kind pijn aan zijn oog of een rood oog krijgt, of als er blaasjes bij zijn oog of neus ontstaan. Dit geldt ook voor pijn of blaasjes bij het oor. Het kan zijn dat je kind in dat geval medicijnen nodig heeft om een oogontsteking of gehoorbeschadiging te voorkomen.

Lees ook: EHBO bij kinderen en baby's: dit moet elke ouder weten

Bronnen: RIVM, Thuisarts.nl, Máxima MC, Huidarts.com