Hoe praat je met je kind over Parijs?

Meteen na de aanslagen in Parijs waren er gruwelijke beelden op televisie. Als ouder wil je maar één ding: je kind afschermen voor deze ellende. Een logische reactie, maar misschien niet altijd de beste aanpak, zeggen deze deskundigen.

‘Wacht met dit soort heftige gebeurtenissen niet te lang om het je kinderen te vertellen’, zegt Harold Koplewicz, voorzitter van het Child Mind Institute, een Amerikaanse organisatie die zich inzet voor de verbetering van de mentale gezondheidszorg van kinderen. ‘De kans is groot dat je kind al iets heeft gehoord via vriendjes of het nieuws. Het is beter dat jij het zelf uitlegt, zodat je de feiten kan overbrengen, vragen kunt beantwoorden en op emoties kan inspringen.’

Praten is goed, luisteren nog belangrijker

De beste aanpak is om er eerst achter te komen wat je kind al gehoord heeft over de situatie. Stel daarom vragen en laat het kind vooral zelf vertellen. Wat heb je gezien, gehoord of gelezen? Wat vind je ervan? Laat je kind het gesprek leiden. Dat kan informeel tijdens het middageten, maar bijvoorbeeld ook tijdens een wandeling. Liever niet net voor het slapen gaan. ‘Door zelf de dialoog op te zoeken en je kinderen toe te staan om hun gevoelens te uiten, help je kinderen om dit soort heftige dingen op een gezonde manier te verwerken. Daar zullen ze in de toekomst veel plezier van hebben’, aldus Koplewicz.

Zo praat je samen over heftige nieuwsfeiten

Volgens traumapsychologen moet je een gesprek over de aanslagen in Parijs niet uit de weg gaan. Afschermen is zinloos en vergroot alleen maar de angst. Hoe je met kinderen over terrorisme praat, hangt af van de leeftijd. Dit is een geschikte aanpak per leeftijd:

Kinderen tot 4 jaar: dit is de enige leeftijd waarop deskundigen aanraden om het onderwerp zoveel mogelijk te vermijden. Kinderen jonger dan 5 jaar hebben de neiging om feiten met angsten te verwarren, zegt Koplewicz. Zijn advies: leg beknopt uit wat er gebeurd is, maar zeg daar duidelijk bij dat de kans heel erg klein is dat het hier ook gebeurt. Filter het nieuws en laat ze alleen kijken naar dingen die jij acceptabel vind. Ben daarin creatief, leg de krant boven op de kast en ga toevallig net eten als het journaal begint.

Kinderen 4 t/m 8 jaar: de meeste deskundigen zeggen dat ouders hun kinderen zelf het gesprek moeten laten leiden. Psycholoog Paul Coleman, schrijver van Finding Peace When Your Heart Is in Pieces: ‘Stel als ouders veel vragen. Zo kun je er achter komen wat de zorgen en angsten van je kind zijn. Maar soms krijgen kinderen hun gevoelens niet goed verwoord. Let daarom op signalen. ‘Buikpijn’ en niet kunnen slapen kan met het nieuws te maken hebben. Vraag door en bedenk dat het kind bang, boos of verdrietig kan zijn en dat niet ieder kind dat aangeeft.

Benedenbouw leerlingen zijn nieuwsgierig en zijn in staat om abstract te denken. Ze willen vaak praktische dingen weten, zoals ‘wat blijft er van een lichaam over als een bomvest ontploft?’. Ga dit niet uit de weg. Leg uit wat terreur is en wat de redenen er achter zijn. Concrete informatie helpt vaak bij het begrijpen van de situatie. Coleman: ‘Maak het niet dramatischer dan het is, maar ook niet minder erg. Kinderen hoeven niet onnodig gruwelijke details te weten. Ga niet in op het aantal doden of welke wapens er zijn gebruikt. Als ze toch van dit soort details tegenkomen, laat ze er dan zelf over vertellen’.

Kinderen 9 t/m 12 jaar: Pre-pubers willen waarschijnlijk een rationeel, ‘volwassen’ gesprek over de wereld. Grote kans dat ze boos zijn. Ze snappen dat Parijs dichtbij is. Psychologen benadrukken dat het er niet om gaat dat je als ouders alle vragen kan beantwoorden, het is belangrijker om kinderen te helpen om het nieuws een plekje te geven zodat ze zich veilig voelen.

Bij tieners moet je erover waken dat ze niet alles op een hoop gooien. Ze mogen hun boosheid tonen, maar vermijd uitspraken als ‘in welke wereld leven wij?’, ‘wat doen ze ons aan?’ en ‘het is gruwelijk’. Daardoor krijgt je kind namelijk het gevoel dat zijn ouders hem niet kunnen beschermen en dat het gevaar in huis is.

Meer tips voor een open gesprek:

1. Probeer kalm te blijven. Kinderen pikken jouw signalen feilloos op. Dus als jij angstig bent, zijn zij het ook.
2. Vertrouw op je eigen gevoel. Elk kind is verschillend en gaat ook verschillend met heftig nieuws om. Jij kent je kind het beste en weet ook het beste wat hij aankan.
3. Benoem ook positieve dingen.Vertel bijvoorbeeld dat hulpverleners de slachtoffers helpen, dat de politie er alles aan doet om de daders te pakken en te zorgen dat dit niet nog een keer gebeurt. Benadruk dat bijna alle mensen op de wereld zijn boos over de aanslagen. Presidenten, prinsessen, vluchtelingen, moslims, katholieken en de juf.
4. Blijf bij de feiten.Vooral op social media is niet alles wat geschreven wordt waarheid. Hoe alles zit is bij terreuraanslagen niet meteen duidelijk. Je mag best tegen je kind zeggen ‘er is nog veel onduidelijk’.
5. Benadruk de zeldzaamheid.Vertel dat een aanslag als deze bijna nooit voorkomt, en dat het daarom groot nieuws is. Daarom lijkt het misschien dat het overal gevaarlijk is, maar op de meeste plekken is het hartstikke veilig. Zeker in Nederland.
6. Samen ‘er iets aan doen’. Als je kind in actie wil komen is dat heel goed, zo leert hij omgaan met onrecht. Maak (samen) een tekening of schrijf een brief.

Zie ook: prachtig gesprek vader en zoontje over parijs

Auteur: Suzanne de Goeij – Bron: time.com en De Kindercorrespondent