Een lui oog bij je kind: wat is het?

Wat is een lui oog?

Een lui oog, in medische termen ook wel amblyopie genoemd, is een oog dat niet goed heeft leren kijken. Je kind kijkt eigenlijk maar met één oog. Het andere, het luie oog, wordt door de hersenen 'uitgeschakeld'. Hierdoor wordt het te weinig of zelfs niet gebruikt. Daardoor kan het gezichtsvermogen zich niet goed in balans ontwikkelen.

Het is belangrijk om bij je kind op tijd met de behandeling van een lui oog te starten, want hoe langer het luie oog 'inactief' is, hoe moeilijker het wordt om hiermee goed te kunnen zien. Dit is later niet meer met een bril op te lossen, omdat de 'uitschakeling' in de hersenen zit.

Is een lui oog erfelijk?

Een lui oog ontstaat in de periode dat het scherp zien nog in ontwikkeling is, vanaf 3 maanden tot 8 jaar. Deze oogafwijking komt voor bij ongeveer vier op de honderd mensen, waarbij erfelijke aanleg een belangrijke rol speelt.

Wat zijn de oorzaken?

Hoe krijg je een lui oog? Een lui oog kan verschillende oorzaken hebben:

1. 01.

   Lui oog door scheel kijken
   Dit is de meestvoorkomende oorzaak van amblyopie. Als je kind scheel kijkt, ziet hij dubbel. Dit slechte zicht proberen de hersenen te corrigeren door één oog 'uit te schakelen'. Je kind ziet dan niet meer dubbel, maar kijkt alleen nog maar met één oog. Het 'uitgeschakelde oog' doet daardoor nauwelijks nog mee en wordt lui.

2. 02.

   Grote afwijking zicht beide ogen
   Als één oog minder scherp ziet dan het andere, wordt dit oog ook buitenspel gezet door de hersenen. De hersenen letten alleen nog maar op wat het goede oog ziet.

3. 03.

   Andere oogafwijkingen
   Er zijn ook andere oogaandoeningen die het zicht van een oog kunnen beperken. Zoals vertroebelingen van de lens (aangeboren staar), een hangend bovenooglid en hoornvlies- of netvliesafwijkingen. Ook hierbij kiezen de hersenen ervoor om dit oog niet te gebruiken.

Lees ook: Bijziend kind: zo voorkom je het

Hoe ziet een lui oog eruit?

Het is lastig om bij baby's te zien of ze een lui oog hebben. Het wordt daarom vaak pas op latere leeftijd ontdekt en behandeld. Op het consultatiebureau controleren ze regelmatig de ogen van je kind. Hoe eerder dit wordt geconstateerd, hoe groter de kans dat het oog zich volledig ontwikkelt en het gezichtsvermogen normaal wordt.

Heeft mijn kind een lui oog?

Het vaststellen van de gezichtsscherpte bij een kind is lastig. Bij kleine kinderen wordt dit getest door ze met één oog een klein lichtje of voorwerp te laten volgen. Vanaf 3 jaar wordt er een kaart met symbolen gebruikt. Als ouder kan het je opvallen dat je kind scheel kijkt. Of dat hij vaak valt en misgrijpt bij dingen pakken. Geef dit dan aan bij het consultatiebureau of de jeugdarts op school.

Is je kind nog jong en vermoed je dat hij een lui oog heeft? Dan kun je de volgende test doen: laat hem een interessant plaatje zien. Zodra hij geboeid zit te kijken, doe je je hand voor het goede oog. Als hij het plaatje niet meer goed kan zien, begint hij waarschijnlijk te huilen.

Kan een lui oog genezen?

Een lui oog is goed te behandelen, maar het is wel belangrijk dat het wordt ontdekt voordat je kind rond de 8 jaar oud is. Als je kind jonger dan 8 jaar is, is het 'scherp zien' nog in ontwikkeling. Daarna kan de behandeling niet meer optimaal worden uitgevoerd, omdat na deze leeftijd de gezichtsscherpte niet meer te verbeteren is.

Behandeling van een lui oog

Bij de behandelingen wordt ervoor gezorgd dat het goede oog minder goed ziet, zodat het luie oog gedwongen wordt om te kijken. Het is per kind verschillend wat de beste behandeling is. Dit kun je met de orthoptist of oogarts bespreken. Voor een optimale behandeling ben jij als ouder erg belangrijk. Jij moet er namelijk voor zorgen dat je kind daadwerkelijk zijn bril of ooglap/pleister draagt.

Soorten behandelingen

Er zijn verschillende (combinaties van) behandelingen bij een lui oog mogelijk:

• Oog afplakken (occlusie)
  Hoelang en hoe vaak de pleister op moet, is afhankelijk van de leeftijd van je kindje en hoe slecht hij ziet met het luie oog. Dit kan verschillen van een paar uur per dag voor een aantal maanden, tot een aantal jaar. Als het luie oog weer optimaal ziet, wordt de behandeling geleidelijk afgebouwd. In het begin kan het voor je kind lastig zijn om de pleister te dragen. Het is tenslotte even wennen dat het beeld aan één kant weg is en hij hierdoor slechter ziet. Traplopen of – bij oudere kinderen – fietsen kan tijdelijk minder makkelijk gaan.

• Een bril
  Als een gezichtsscherpte-afwijking de oorzaak van amblyopie is, wordt deze vaak eerst behandeld door middel van een bril. Soms is dit al voldoende en is afplakken daarna niet meer nodig.

• Oogdruppels (farmacologische penalisatie)
  Een alternatief voor afplakken is druppelen van het goede oog. De druppels verwijden de pupil. Het doel hiervan is vergelijkbaar met afplakken: het goede oog gaat hierdoor slechter zien, waardoor gebruik van het luie oog wordt gestimuleerd. Een pleister heeft over het algemeen de voorkeur boven druppelen, omdat de oogdruppels kunnen irriteren.

Heeft je kind andere oogproblemen, zoals staar of een hangend ooglid, dan zal dit eerst verholpen worden voordat er wat wordt gedaan aan het luie oog.

Bronnen: Oogartsen.nl, Oogfonds.nl, Thuisarts.nl, Groeigids.nl