Wat is zintuigelijke ontwikkeling?
Zien, horen, voelen, proeven en ruiken, je baby gebruikt al deze zintuigen om de wereld te begrijpen. De zintuigelijke ontwikkeling gaat over het ontwikkelen van de vijf zintuigen bij je baby, waarbij hij alle zintuigen steeds beter leert gebruiken.
Wist je dat je baby in de baarmoeder sommige zintuigen al ontwikkelt, zoals het voelen, horen en zien. Het zintuig wat bij je baby het eerst ontwikkelt, is voelen.
Zintuigelijke ontwikkeling baby: voelen
Een baby is in de baarmoeder al in staat om te voelen. De huid van een pasgeboren baby is dan ook extra gevoelig voor aanrakingen. Dat dit zintuig bij de geboorte al zo ontwikkeld is, is niet voor niets: het zet zijn reflexen in werking, en die zijn nodig om te overleven. Bij een baby die wordt aangeraakt bij de mond treedt bijvoorbeeld de zoekreflex op, waardoor hij op zoek gaat naar een tepel om uit te drinken.
Ook zijn vroege vermogen om warm en koud te onderscheiden helpt hem je tepel te vinden: een tepel is namelijk warmer dan de rest van het lichaam. Ook is hij direct in staat om harde en zachte materialen te onderscheiden en te voelen of hij wollen of kantoenen kleding draagt.
Baby's vinden het heel fijn om aangeraakt te worden. Is je baby ontzettend met zijn armpjes en beentjes aan het zwaaien of is hij onrustig of huilerig, kan het helpen hem een babymassage te geven. Ook goed instoppen of inbakeren kan helpen. Hij voelt dan waar zijn lijfje ophoudt, daar wordt hij rustig van.
Een pasgeboren baby reageert ook meteen op pijn. Dit zie je aan zijn gezichtsuitdrukking en hoor je aan hoe hij huilt. Ook krijgt hij een snellere hartslag en gaat hij zweten. De eerste paar maanden reageert je baby pas na enkele seconden op pijn. Hoe ouder hij wordt, hoe sneller hij reageert.
Baby's vanaf zes maanden stoppen alles wat ze te pakken krijgen in hun mond. Het voelen met de mond geeft ze veel extra informatie. De lippen en de mond zijn namelijk heel gevoelig voor aanraking en daarmee een belangrijk zintuig bij het voelen, ontdekken en verder onderzoeken.
Zintuigelijke ontwikkeling baby: zien
Alles wat een pasgeboren baby kan zien is wazig, behalve dat wat zich op twintig tot dertig centimeter van zijn gezicht bevindt. En laat dat nu net jouw gezicht zijn wanneer je hem de borst of fles geeft. Verder ziet hij vooral licht, vormen en beweging.
In het begin ziet een baby vooral licht en donker. Dit is ook de reden dat de tepel en tepelhof tijdens de zwangerschap groter en donkerder worden: die donkere kleur helpt je baby de weg naar je tepel te vinden om te drinken.
-
1 maand: een pasgeboren baby kan nog niet op afstand kijken en ziet vooral contrasten. Hij herkent zijn moeder nog voornamelijk vanwege haar geur.
-
2 maanden: je baby ziet steeds meer details. Vanaf zes weken kunnen baby's vrij scherp zien op een afstand van twintig centimeter.
-
3 maanden: de fixatiereflex werkt nu. Dat betekent dat hij met beide ogen gecoördineerd naar een punt kan kijken. Na drie maanden kan een baby van dichtbij scherp zien.
-
4 maanden: je baby gaat diepte zien en naar voorwerpen grijpen.
-
5-6 maanden: hij kan bewegende objecten volgen en zijn oog-handcoördinatie verbetert. Hij gaat nu ook van alles in zijn mond stoppen.
-
Na 6 maanden: je baby ziet zowel dichtbij als ver weg even goed als een volwassene. Tussen de zes en negen maanden leert hij verschillende gezichten te onderscheiden.
Lees ook: Het gezichtsvermogen van je baby in het eerste jaar
Zintuigelijke ontwikkeling baby: horen
Het gehoor van je baby ontwikkelt zich al in de baarmoeder, waar hij ook al kan reageren. Hij kan bijvoorbeeld schrikken van een plotseling en hard geluid, zoals het dichtslaan van een deur. Bij de geboorte is hij dus al vrij goed in staat om te horen en kan hij ook een voorkeur hebben voor bepaalde geluiden, zoals jouw stem of specifieke muziek.
-
1-3 maanden: luistert naar vader of moeder als ze tegen hem praten en reageert hier ook op.
-
4-6 maanden: reageert op zijn eigen naam en gaat geluiden nadoen. Hoort het verschil tussen boze en vrolijke stemmen en begint hardop te lachen.
-
7-9 maanden: begint geluiden te maken die op woorden lijken en begint het verband tussen woorden en gebaren te begrijpen.
-
10-12 maanden: begrijpt en zegt simpele woorden.
Het is belangrijk dat het gehoor van je baby zich goed ontwikkelt. Een kind dat goed hoort, kan leren praten. Maak je je zorgen over de gehoorontwikkeling van je kind, neem dan contact op met het consultatiebureau of je huisarts.
Zintuigelijke ontwikkeling baby: ruiken en proeven
Direct na de geboorte kunnen baby's al goed ruiken. Een baby die borstvoeding krijgt, herkent de geur van zijn moeder al na een paar dagen. Op vieze geuren reageert een baby met hetzelfde vertrokken gezicht als volwassenen.
Ook kunnen baby's bij de geboorte al goed verschillende smaken proeven, zoals het verschil tussen bitter, zoet en zuur. Baby's hebben een voorkeur voor zoet, waarschijnlijk omdat (moeder)melk een zoete smaak heeft. Ook kan een baby een voorkeur hebben voor specifiek eten of drinken dat de moeder tijdens haar zwangerschap vaak at of dronk.
Lees ook: Als je kind een zesde zintuig heeft: 'Mama, er staat iemand achter je'
Bron: Centrum voor Jeugd en Gezin
