Dinsdag 17.15 uur, tijd om mijn 2-jarige zoon op te halen bij de opvang. Een leidster en drie kinderen zitten gehurkt op de grond, de kleintjes staren gebiologeerd naar het vreemde diertje op de grond. De leidster legt geduldig uit dat het een lieveheersbeestje is, een geliefd en nuttig insect. Twee van de kinderen kijken vertederd naar het beestje. Dan zet de derde zijn schoen op het lieveheersbeestje en rent weg. De andere kinderen kijken even verbaasd, maar ook zij zoeken al snel hun weg naar het klimtoestel.
Leren door te experimenteren
Wat is dat toch met kinderen en dieren? Ik leg de kwestie voor aan Ouders van Nu expert en ontwikkelingspsycholoog Steven Pont. Hij legt uit: 'Kinderen doen inderdaad regelmatig nare dingen met dieren, maar dat is niet abnormaal. Een kind leert het leven door te experimenteren. Daarnaast is hun gewetensfunctie nog niet goed ontwikkeld. Kinderen kunnen zich dus nog niet verplaatsen in een ander. Daarbij komt ook nog eens dat een insect geen geluid maakt, ze krijgen dus niet te horen dat er iets niet goed gaat.'
Lees ook: Veilig omgaan met honden en kinderen
Ook macht uitoefenen
Daarnaast speelt ook mee dat er veel macht wordt uitgeoefend over kinderen. Zo kunnen wij, als ouders, een kind ineens optillen en uit een situatie halen. Pont legt uit: 'Nu is er een kleiner wezen waar zij hun macht over uit kunnen oefenen. En dat is niet alleen maar uit slechtheid. Het is echt experimenteren. Daarnaast zijn insecten ook niet erg knuffelbaar. Daarom maken we ons ook veel meer zorgen over kinderen die katten of honden pijn doen en hier plezier aan beleven. Dat zien we namelijk veel terug bij mensen die psychologische problemen ontwikkelen.'
Lees meer: Overlijden huisdier, hoe vertel je het je kind?
Stel een ferme grens
Jouw reactie als verzorger is belangrijk. Het is goed om kinderen duidelijk te maken dat dit gedrag moet stoppen. 'Gebruik hier een ferme maar vriendelijke toon bij. Leg ook uit waarom jouw kind dit niet mag doen. Zeg bijvoorbeeld: 'Jij merkt het niet, maar je doet dat beestje pijn. Als jij pijnt hebt, kun je dat aangeven maar zij kunnen dat niet. Daarom moet je voorzichtig met dieren omgaan. Ik wil dat niet meer zien.' Je mag die grens best stellen. Een kind weet niet wat hij doet maar door het uit te leggen, geef je ze de kans om het te snappen.'
Lees ook: Waarom kleuters vaak naar de dood vragen (en wat je ze kunt vertellen)
Wanneer aan de bel trekken?
Stel, je vindt het gedrag van je kind tegenover dieren alarmerend. Wanneer trek je dan aan de bel? Pont antwoordt: 'Je hebt experimenteren en modelling, dat laatste houdt in dat kinderen mensen nadoen. Als kinderen ergens hebben gezien dat een hond wordt geslagen, is er een kans dat zij dat gedrag kopiëren. Maar je kunt ervan uitgaan dat hoe ouder het kind wordt, hoe meer impulscontrole hij heeft. Elk kind gebruikt geweld, maar dat moet afnemen naarmate de leeftijd vordert. Als je echt denkt: 'Mijn kind is oud genoeg om het te snappen, maar doet dieren veelvuldig pijn en beleeft hier plezier aan: dan is het goed om aan de bel te trekken.'
Ook interessant: Zo laat je je hond of kat wennen aan een pasgeboren baby