Insectenbeet herkennen en behandelen bij je kind

Soorten insectenbeet herkennen

Insecten bijten of prikken mensen uit verdediging of omdat ze uit zijn op bloed als voeding. Is je kind gestoken of gebeten, maar heb je het insect niet gezien? Dan kun je soms aan de reactie van de huid en hoeveel pijn de beet doet herkennen door welk insect je kind geprikt is.

Tip: Een zalf met calendula verzacht de pijn of jeuk na een insectenbeet

Muggenbeet herkennen

Muggen vind je vooral in gebieden met veel water: daar leggen ze eitjes in. Wetenschappers zijn er nog niet over uit waarom de één wel en de ander (bijna) niet wordt gestoken. Een muggenbult ontstaat als reactie op de muggenbeet, op de plek van de huid waar de mug bloed zuigt.

De jeuk ontstaat meteen na het steken en de bult is meestal lichtrood of wit. De bult verdwijnt grotendeels binnen een paar uur, maar de jeuk kan langer aanhouden. Soms kan er een allergische reactie op een muggenbeet ontstaan, maar dit is gelukkig zeldzaam.

Hevige reactie op een muggenbeet

Soms verandert een muggenbultje in een blaasje of blaar. Dit kan geen kwaad, de plek droogt vanzelf in. Als de plek opengaat, is het verstandig om naar de huisarts te gaan. Bij tekenen van een bacteriële infectie schrijft de huisarts soms antibiotica voor.

Deze verschijnselen, die soms pas na een paar dagen ontstaan, kunnen wijzen op een hevige reactie op muggenbeten:

• De muggenbult is een stuk groter dan normaal. Soms kan zelfs een deel van de huid opgezet raken.

• De bult wordt rood met een witte rand.

• De bult jeukt, maar doet ook pijn.

• Er ontstaat een blaasje of blaar op de muggenbult.

• Naast de muggenbult komen meer lichtrode, jeukende bultjes op de huid.

• Je kind krijgt koorts en voelt zich grieperig.

Heeft je kind veel last van hevige klachten na een muggenbeet, bel dan je huisarts. Die kan een antihistamine en eventueel corticosteroïdenzalf (hormoonzalf) voorschrijven, waardoor de symptomen snel verdwijnen.

Bij een forse zwelling of een bacteriële ontsteking werken ontstekingsremmers het beste. Bijvoorbeeld diclofenac of ibuprofen in de juiste kinderdosering (paracetamol werkt niet ontstekingsremmend). Overleg altijd met je huisarts voordat je deze medicijnen aan je kind geeft.

Lees ook: Wat te doen bij een allergische reactie op een muggenbeet

Wespensteek herkennen

Wespen steken als ze zich bedreigd voelen. Ook als ze te weinig voedsel kunnen vinden, kunnen ze agressief worden en sneller steken. Een wespensteek doet flinke pijn en daarna wordt de huid eromheen dik en rood. Soms is er eerst een witte bult, die later rood wordt. De angel blijft meestal niet achter in de huid. Zie je hem toch zitten, verwijder hem dan. Het gif wegzuigen is niet nodig. De pijn en jeuk gaan meestal binnen een paar uur over. Het kan helpen om een ijsblokje in een washandje op de huid te doen.

Tip: Zo behandel je het beste een wespensteek

Allergische reactie wespensteek

Een wespenallergie ontstaat pas ná de eerste steek. Het lichaam maakt dan antistoffen aan tegen het wespengif. Pas bij een volgende steek komt de allergie tot uiting. Bij verschijnselen van een wespenallergie, maar ook bij een wespensteek in de mond of keel, is het belangrijk om direct 1-1-2 te bellen.

Bij een wespenallergie komt er na een wespensteek histamine vrij in het lichaam. Dat kan levensgevaarlijke reacties veroorzaken. Dit kunnen de klachten zijn, van mild tot zeer ernstig:

• Jeukende roodheid over het hele lichaam

• Zwellingen en bulten op andere plekken dan de steek

• Opgezwollen lippen of oogleden

• Opgezwollen handpalmen of voetzolen

• Zwellingen van de tong of keel

• Misselijkheid en overgeven

• Diarree

• Hartkloppingen

• Heesheid

• Benauwdheid of piepende ademhaling

• Flauwvallen, buiten bewustzijn raken (anafylactische shock)

Bijensteek herkennen

Zie je een angel zitten? Dan gaat het waarschijnlijk niet om een wespensteek, maar om een bijensteek. Bijen steken alleen wanneer ze zich bedreigd voelen. Je kind heeft een stekende, brandende pijn en je ziet een klein gaatje met een angel erin. Probeer de angel te verwijderen door erover te vegen, bijvoorbeeld met een bankpas of met je nagel. Als je in de angel knijpt of als hij breekt, kan er nog meer gif in de huid spuiten. Met een gifzuiger kun je het gif uit de huid zuigen. Ontsmet het wondje met huidjodium voor kinderen.

Allergische reactie bijensteek

Als je kind is gestoken door een bij en allergisch is, merk je dat binnen een aantal minuten tot een uur. Een allergie voor bijengif kan net als een wespenallergie levensgevaarlijk zijn. Dit zijn de symptomen van een allergische reactie bij een bijensteek:

• Jeuk, rode jeukende bultjes over het hele lichaam

• Galbulten

• Zwelling van bijvoorbeeld oogleden, lippen, tong en/of keel

• Misselijkheid en/of overgeven

• Licht gevoel in het hoofd

• Ademhalingsproblemen, ernstige kortademigheid

• Bewusteloosheid

• Verlaagde bloeddruk

• Shock

Bel meteen 1-1-2 als je kind last heeft van ademhalingsproblemen, ernstige kortademigheid, bewusteloosheid, een verlaagde bloeddruk of shock na een bijensteek. Heeft je kind na een bijensteek last van jeuk over zijn hele lichaam, galbulten, zwellingen of misselijkheid, neem dan contact op met de huisarts.

Lees ook: Zo herken je een allergische reactie bij je kind

Tekenbeet herkennen

Een teek is 1-3 millimeter groot, bruinzwart van kleur en lijkt op een plat spinnetje. Teken kruipen en kunnen niet springen of vliegen. Ze leven van bloed van dieren of mensen en kunnen ongemerkt uren- of dagenlang op de huid zitten en zich volzuigen met bloed. Een tekenbeet doet meestal geen pijn. Door het opzuigen van het bloed zwellen teken na een paar dagen op tot een bruin of grijs bolletje zo groot als een erwt.

Controleer je kind na het buitenspelen altijd op teken en verwijder ze zo snel mogelijk met een tekentang. In deze video zie je hoe je dit veilig doet. Bel de huisarts als je vermoedt dat de teek langer dan 24 uur op de huid van je kind heeft gezeten.

Tip: Hoe bescherm je je kind tegen een tekenbeet?

Ziekte van Lyme

De ziekte van Lyme wordt veroorzaakt door de bacterie Borrelia burgdorferi. Een teek wordt hiermee besmet als hij bloed opzuigt van kleine (knaag)dieren of vogels die de bacterie bij zich dragen. Als een teek later een mens bijt, kan de bacterie worden overgedragen. Ongeveer één op de vijf teken draagt de bacterie bij zich. Tot 3 maanden na de tekenbeet kan er een rode tot blauwe vlek ontstaan. Let hierop bij je kind en bel de huisarts als je dit ziet. Doe dit ook als je kind koorts krijgt of ziek wordt na een tekenbeet.

Dazenbeet herkennen

Een daas (ook wel steekvlieg of paardenvlieg genoemd) kan bij warm en windstil weer gemeen bijten. De meeste dazen zijn grijs of bruin van kleur, hebben vlekkerige vleugels en een gestreept achterlijf. Ze worden vaak verward met horzels, terwijl horzels niet bijten. Een insectenbeet van een daas kan veel pijn doen. De zwelling is vaak klein en gauw weer over, maar sommige kinderen krijgen grote zwellingen of een ontstekingsreactie. Bel in dat geval de huisarts.

Hevige reactie op een dazenbeet

Dazen kunnen bacteriële infecties overbrengen. Dit kan erg pijnlijk zijn en voor verdere ontstekingen onder de huid zorgen. Om de infectie te bestrijden, kan de huisarts antibiotica en ontstekingsremmers voorschrijven.

Wat te doen na een insectenbeet of -steek?

Meestal is een insectenbeet vooral heel vervelend vanwege de jeuk of pijn, maar kan het verder gelukkig geen kwaad. Een aantal tips bij insectenbeten:

1. 01.

   Probeer te voorkomen dat je kind gaat krabben. Dit kan namelijk leiden tot een infectie en nog veel meer jeuk. Dek de pijnlijke plek af met een pleister. Of met een koude, natte doek, dat vermindert ook de jeuk .

2. 02.

   Is je kind gestoken door een bij? Probeer de angel met je nagel of een bankpas uit de huid te vegen. Gebruik liever geen pincet, want dan kan de angel afbreken, waardoor er nog meer gif in de huid komt.

3. 03.

   Een insectenbeetzalf of mentholpoeder kan de pijn of jeuk van de insectenbeet verlichten. Zoals lidocaïne-zalf, Azaron, Nestosyl-crème of de After Bite pen (speciaal voor kinderen).

4. 04.

   Is je kind jonger dan 2 jaar? Gebruik dan geen zalf met menthol, want dit kan bij jonge kinderen benauwdheid veroorzaken. Gebruik bijvoorbeeld een zalf met aloë vera of calendula. Vraag de apotheek of drogist advies.

5. 05.

   Mocht je een homeopathisch middel willen gebruiken bij een insectenbeet, dan is er Prrrikweg (VSM).

Deze producten verlichten de pijn en jeuk:

Wanneer de dokter bellen bij insectenbeet?

Normaal gesproken verdwijnt de jeukende/pijnlijke plek door een insectenbeet na een paar dagen en is er niks aan de hand. In de volgende gevallen moet je wél een arts raadplegen:

• Allergische reactie
  Dit kan alleen gebeuren als je kind al eens eerder door hetzelfde insect is gestoken. Bel 112 als je kind suf of bewusteloos is en/of benauwd wordt. Soms is overgeven ook een teken van een allergische reactie.

• Insectenbeet op gevaarlijke plek
  Bij een insectenbeet in de mond, keel en hals moet je met een kind altijd direct naar een arts gaan. De tong en slijmvliezen kunnen namelijk gaan opzwellen, waardoor hij lastiger kan ademhalen. Ga ook naar de huisarts bij een insectenbeet vlakbij het oog.

• Meerdere insectenbeten
  Is je kind jonger dan 3 jaar en heeft hij meerdere wespen- of bijensteken opgelopen, bel dan ook de huisarts.

• Rode streep
  Wanneer er een pijnlijke rode streep verschijnt op de plek van de insectenbeet, kun je het beste de huisarts om advies vragen. Zo'n rode streep kan namelijk wijzen op een ontsteking van het lymfevat.

• Rode vlek na tekenbeet
  Ontstaat er binnen 3 maanden na een tekenbeet een verkleurde vlek op de huid, ga dan naar de huisarts. Doe dit ook als je bij je kind een teek ontdekt die er misschien langer dan 24 uur heeft gezeten.

• Zwelling of uitslag op andere plek
  Bel de huisarts als je kind na een insectenbeet huiduitslag of zwellingen krijgt op andere plekken op zijn lichaam. Doe dit ook als hij dikke lippen of oogleden krijgt.

Lees meer: Hoe herken je of je kind last van allergieën heeft?

Insectenbeet of -steek voorkomen

Je kunt een insectenbeet natuurlijk niet voorkomen. Maar er zijn wel tips waarmee je de kans dat je kind wordt geprikt verkleint:

• Plaats horren voor de ramen en (openslaande) deuren.

• Muggen houden niet van tocht, dus zet overdag de ramen zoveel mogelijk open om ze te verdrijven. Een ventilator in de slaapkamer kan muggen ook weghouden.

• Gebruik een insectenwerend middel zoals Deet of een homeopathisch middel. Let op dat het geschikt is voor kleine kinderen, en dat het percentage Deet niet te hoog is. Vraag eventueel advies in de drogist of apotheek.

• Bij een groter kind kun je een klamboe om het bed gebruiken. Voor baby's en kleine kinderen is dit niet veilig. Lees hier waar je op moet letten.

• Leer je kind om niet naar insecten zoals wespen en bijen te slaan.

• Bijen en wespen komen af op zoete geuren. Let daarom op met frisdranken, ijsjes en fruit. Ga bij het zwembad, in het park of op het strand ver uit de buurt van vuilnisbakken zitten.

Lees meer: 10 plaagdiertjes die in de zomer voor overlast zorgen

Bronnen: Thuisarts.nl, EHBO.nl, Huidarts.com, Rode Kruis