Omgaan met een boos kind

Hoe ga je ermee om als je peuter uit boosheid bijt of als een boos kind knijpt? En ook handig: hoe zorg je dat je kind minder snel boos wordt en wat doe je als je toch een boos kind hebt? Heel veel praktische tips bij een boos kind.

In samenwerking met expert

Tischa Neve

Kinderpsycholoog

Tip! Boeken over ouderschap, die je helpen bij moeilijke opvoedkwesties, shop je via deze link.

Boos kind: leren wat goed en fout is

Om te leren wat goed en fout is, let een kind vooral op zijn ouders en oudere broers en zussen. Het goede voorbeeld geven is dus belangrijk. Niet alleen zéggen wat de bedoeling is, maar het ook in je eigen gedrag laten zien. Voorleven, noemen ze dat ook wel. Ouders kunnen soms erg primair reageren als hun kind een ander kind pijn doet. Ze pakken de arm van hun kind en bijten, slaan of knijpen zachtjes terug, om het kind te laten voelen dat dat niet leuk is. Toch is dat niet zo verstandig: je reageert dan met precies het gedrag dat je liever niet wilt zien bij je kind. En je geeft hem geen voorbeeld van gedrag dat wél gewenst is. Een boos kind uit zijn boosheid ook niet fysiek om jou of een ander te pesten, het hoort bij de fase waar hij in zit. Hij moet nog leren om zijn emoties onder controle te houden, en dat valt vaak niet mee. Wat je kun je dan wel doen bij een boos kind? Help je kind om woorden te geven aan zijn gevoel, benoem en erken de emoties bij een boos kind. En geef duidelijk aan met welk gedrag je wilt dat hij stopt en waarom. Keer op keer. Zo leef je voor dat praten een oplossing is en dat slaan, schoppen, krabben of bijten niet mag.

Praktische tips bij een boos kind

Hoewel bijten of knijpen vanuit boosheid er op jonge leeftijd bij hoort, is het de taak van de ouders om kinderen te helpen dit gedrag zoveel mogelijk voor te zijn:

• Merk je dat je kind moe wordt en meer emoties vertoont, ga dan samen iets rustigs doen: een boekje lezen, een filmpje kijken, een spelletje doen.
• Kinderen moeten hun energie kwijt. Ze hebben veel beweging (buiten) nodig om hun energie kwijt te raken. Als ze die energie niet voldoende kwijtraken, kan er lastig en fysiek gedrag ontstaan.
• Bereid kinderen voor. Vertel als je samen op stap gaat aan je peuter wat het programma is, zodat hij zich daarop kan instellen. Leg je kind uit wat er gaat gebeuren. Zeker als je naar de kapper, de tandarts of de dokter gaat, geeft dat houvast en voorkomt het onrust en pittige emoties, en bovenal voorkom je zo een boos kind.
• Hoe meer je emoties van kinderen wegstopt, bijvoorbeeld door een snoepje, scherm of speen te geven, of boos te worden en het af te kappen, hoe groter de kans dat ze er op een ander moment nog heviger uitkomen. Om ontploffingen bij een boos kind te voorkomen, helpt het dus om emoties er te laten zijn: ‘huil maar even al je tranen eruit’, ‘oeh, je bent echt boos, ik zie het, dat is oké, stamp maar even al je boos eruit’.
• Soms lukt het je kind echt niet meer om samen te spelen met een ander kind of broertje of zusje. Blijven corrigeren heeft dan weinig zin. Doorbreek het geheel, speel even mee of haal ze even uit elkaar.
• Neem de tijd voor je peuter. Hij heeft geen boodschap aan druk-druk-druk. Gun hem zijn eigen tempo en manier, dat voorkomt veel emoties en weerstand.
• Gun je kind wanneer mogelijk regie over situaties. Geef keuzes binnen jouw kaders. Als hij het gevoel heeft dat hij iets te zeggen heeft over zijn eigen leven, voelt hij zich minder in het nauw gedreven en minder snel boos.
• Probeer vooral aandacht te schenken aan positief gedrag van je kind. Wat lukt er wel en gaat er wel goed? Beschrijf dat.
• Zorg op verschillende manieren voor voldoende contact (een glimlach, even iets zeggen, een knuffel) en momenten met echte aandacht van jou. Dat scheelt een heleboel oplopende emoties!

Boos kind: je boosheid op een andere manier uiten

Een boos kind dat is niet heel erg gek, want elk kind zo nu en dan boos, dat hoort erbij en het heel gezond als je kind boos is. Zo help je je kind om zijn woede op een andere manier te uiten, dus zonder een ander pijn te doen en wel als boos kind zijn of haar frustraties te uiten:

• Blijf zelf rustig en help je kind. Hij is niet boos voor zijn lol of om jou te pesten. Hij heeft jouw hulp nodig om als boos kind tot rust te komen.
• Verwoord en erken de emotie, die mag er zijn. Corrigeer eventueel wel zijn gedrag: ‘Je bent boos, ik zie het, dat is oké. Stoppen met slaan, slaan doet pijn. Ik hou je handen vast, ik laat je niemand pijn doen.’
• Probeer je kind eens aan te moedigen om heel hard op de grond te gaan stampen. Ga naast hem staan en stamp om het hardst. Wie weet vergeet hij te slaan, schoppen of Krassen op een blaadje of springen op de trampoline zijn ook goede manieren om boosheid kwijt te raken.
• Soms is het genoeg als je een emotie van je kind benoemt (‘Je bent boos…’) en erkent (‘Het is ook jammer dat je geen koekje meer mag van mama’). Dat je begrijpt hoe hij zich voelt, kan hem al ontzettend helpen. Leg vervolgens de reden kort uit: ‘We gaan zo eten, dus het is nu genoeg.’
• Ga niet mee in de buien van je kind en zorg dat je niet in een machtsstrijd verzeild raakt. Moedig je kind aan om te zéggen dat hij boos is, zodat je samen naar een oplossing of een uitlaatklep zoekt. Leer je kind onder woorden brengen wat hem dwarszit door het eerst zelf te verwoorden. Doe je dat elke keer, dan leert hij het uiteindelijk zelf.

We verwachten erg veel van jonge kinderen als het gaat om het beheersen van hun emoties. Vaak vragen we té veel. Volwassenen vinden het vaak al lastig om hun emoties te beheersen, laat staan een jong kind dat erdoor wordt overmand en het nog moet leren. Laat staan de emoties als boos kind, er is nog zoveel te leren.

Dit artikel is tot stand gekomen en goedgekeurd door artsen en andere (medische) deskundigen van het Ouders van Nu expertteam.

How2talk2kids

Bestel

Complimentenspel

Bestel

Emotieklets

Bestel

Voor een positieve mindset

Bestel

Van Peuter tot Kleuter

Bestel

Inspiratieboek voor leuker en makkelijker opvoeden

Bestel

Zorgen opzij, helemaal blij

Bestel

Hoogvliegers en pechvogels

Bestel

Hoogsensitieve kinderen

Bestel

Feedback is fantastisch

Bestel

De kleine koning(in)

Bestel