Waarom vervelen nuttig is voor je kind

‘Ik verveel me zo…’ Hóór je het je kind zeggen? Veel kinderen kunnen zichzelf soms moeilijk vermaken en hangen dan wat om. Toch is het beter om niet meteen met oplossingen en ideeën te komen. Vervelen kan juist heel nuttig zijn.

De functie van verveling

Vooral in het weekend of tijdens de schoolvakanties kan de verveling toeslaan. De normale routine is dan weg en er is meer tijd om zelf in te vullen. Een vaste dagindeling met bezigheden geeft een kind duidelijkheid: hij weet dan waar hij aan toe is. Sommige kinderen vinden het lastig als dit tijdelijk wegvalt en weten niet goed hoe ze zich zelfstandig kunnen vermaken. Dat kan even vervelend voelen voor je kind, maar eigenlijk is het helemaal niet erg. Het hoeft ook zeker niet direct te worden opgelost.

Iemand die zich verveelt ziet er misschien passief uit, maar in het brein gebeurt ondertussen heel veel. Als er even geen nieuwe informatie binnenkomt, krijgen de hersenen rust om eerder opgedane ervaringen en prikkels te verwerken. Wetenschappelijk onderzoek laat zien dat kinderen meer tijd nodig hebben om prikkels te verwerken dan volwassenen.

Verveling: goed voor het humeur

Dat klinkt tegenstrijdig, hè? We vinden verveling vooral iets negatiefs. ‘Ik verveel me dood’, hoor je je kind misschien zeggen. Of je wordt er zelf ongeduldig van: ‘Als je je zit te vervelen, ga je je kamer maar opruimen.’ Terwijl verveling niet alleen functioneel is, maar uiteindelijk ook blij kan maken. Loopt je kind te lummelen of vindt hij alles ‘saai’, dan betekent dit dat er rust is. Hij hoeft even niet actief na te denken, zoals op school of bij een spelletje.

Als er niets is om over na te denken, gaat een kind fantaseren. Door vrijuit te dagdromen en aan leuke dingen te denken, komt de neurotransmitter dopamine vrij. Die zorgt voor een geluksgevoel. Al moet je kind eerst misschien even door een ontevreden moment heen, verveling is ook ontspannend en maakt vrolijk.

Verveling en creativiteit

Door het fantaseren kan je kind ook inspiratie krijgen om weer te gaan spelen. Er komt vanzelf een creatief idee bij hem op. Het is fijn als dit uit hem zelf komt, omdat hij dan zijn eigen speelbehoefte volgt. Kinderen verwerken ervaringen in hun eigen spel, kunnen zich uiten en dingen uitproberen die op dat moment bij hun ontwikkeling passen. Dit kan ook gebeuren als je kind uit eigen beweging begint te tekenen of knutselen. Dat doen kinderen uit zichzelf meestal heel anders dan wanneer een volwassene voor ze bedenkt wat ze moeten doen.

De creativiteit wordt ook gestimuleerd als een kind zelf gaat zoeken naar een oplossing om zich niet meer te vervelen. Dat kan verrassende ideeën opleveren en leert hem om ook in andere situaties creatieve oplossingen te bedenken.

Lees meer: Zo stimuleer je de creativiteit bij je kind

Verveeltax

Nu is het natuurlijk niet zo dat je je kind zich een hele dag kunt laten vervelen. Er bestaat ook nog zoiets als een ‘verveeltax’. De gunstige effecten van verveling verdwijnen na een bepaalde tijd. Afhankelijk van het karakter en de leeftijd van je kind is dat na zo’n tien minuten. Waarschijnlijk weet hij daarna zelf iets te vinden om zich weer een tijd mee te vermaken. Wil jij iets afmaken waar je mee bezig bent, of wil je het nog wat langer aanzien? Dan kun je ook een kookwekker zetten en met je kind afspreken dat je samen iets gaat doen als de wekker afgaat. Dat geeft duidelijkheid.

Verveeltax bereikt? Dit boek staat vol ‘Eerste Hulp Bij Verveling’ ideeën

Vermaak je kind niet continu

Je hoeft dus niet continu voor entertainment te zorgen voor je kind. Het is niet erg, en juist goed, als hij even niets te doen heeft. Vind je het juist leuk om samen te knutselen of koekjes te bakken? Prima natuurlijk, zolang je je maar realiseert dat je je kind niet steeds hoeft te vermaken. Hebben jullie samen iets gedaan, laat hem daarna dan weer zelfstandig bedenken wat hij gaat doen. Is dat lummelen? Lekker laten gaan. Ook als hij iets gaat doen wat in jouw ogen nutteloos is, zoals op zijn rug op de grond liggen of ergens mee friemelen. Misschien is hij ondertussen aan het dagdromen en uitrusten, of is het gefriemel voor hem spelen. Daar kan ook een ander spel uit ontstaan.

Voordelen van vervelen

Nog even de gunstige effecten van verveling op een rijtje:

Van vervelen rust je kind uit. Even niets doen brengt zijn hersenen tot rust.
Tijdens het vervelen krijgt zijn brein tijd om eerdere prikkels te verwerken.
Door een beetje te dagdromen gaat hij zich tevreden of vrolijk voelen.
Van vervelen leert je kind denken in oplossingen. Hoe kan hij ervoor zorgen dat hij zich niet meer verveelt?
Verveling leidt vaak tot nieuwe ideeën en creativiteit.

Wat kun je als ouder beter niet doen bij verveling?

Misschien erger je je aan verveling als het gepaard gaat met negatief gedrag. Toch kun je de volgende dingen beter niet doen:

Boos worden. Al mag je gerust afspreken dat jullie allebei niet zeuren over verveling.
Het voor hem oplossen door direct activiteiten voor hem te bedenken. Verveling is immers geen ‘probleem’, het is goed voor je kind.
Zwichten voor aanhoudend gezeur en dan toch maar met hem gaan spelen. Zet eventueel een kookwekker en spreek af dat hij tot die afgaat zichzelf moet vermaken.
Vervelende klusjes opnoemen die hij kan gaan doen. Dat voelt voor hem alsof hij stout is.
Je druk maken. Lanterfanten is gezond en verveling hoort er soms bij, al zijn we dat niet meer zo gewend doordat er altijd online vermaak voorhanden is.
Waak ervoor om het op te lossen met schermen. Kijken naar een scherm is een passieve bezigheid, waar je kind ook in kan blijven hangen.

Wat kun je wel doen bij verveling?

Wil je je kind helpen om een hangerige middag door te komen? Hier kan hij iets aan hebben:

Laat hem weten dat het niet geeft als hij zich verveelt. Iedereen heeft dat wel eens en het gaat ook weer voorbij.
Verveelt hij zich al een tijd en wil je hem op weg helpen, laat hem dan eerst zelf wat dingen opnoemen die hij zou willen doen. Kijk of daar dingen tussen zitten die hij zelfstandig kan doen.
Verveelt hij zich al een hele tijd en wil hij iets samen met jou doen, geef dan aan wanneer jij dat ook weer kunt of wilt (wacht niet te lang): ‘Ik maak dit mailtje even af en dan gaan we samen wat verzinnen.’
Zoek samen naar speelgoed waar hij een tijd niet mee heeft gespeeld. Daar zit vast iets tussen waar hij weer zin in heeft. Of help hem op weg met een tekening of Lego-bouwwerk waar hij zelf mee verder kan.
Ga samen naar buiten. Frisse buitenlucht en beweging kunnen je kind weer actief maken en de fantasie prikkelen.
Verveling kan ook komen door een gebrek aan energie. Misschien is je kind moe van school en moet hij gewoon een middag in pyjama op de bank hangen, lekker in bad of een keer vroeg naar bed. Daar is vrije tijd ook voor bedoeld.

Lees meer: Zo leer je je kind zijn eigen speelgoed op te ruimen

Lui ouderschap

Je kunt wel duizend-en-één dingen bedenken voor je kind als hij zich niet weet te vermaken, maar dat is helemaal niet nodig. Je hoeft niet alles perfect te regelen voor je kind, sterker nog: kinderen hebben voor een gezonde ontwikkeling ook teleurstellingen nodig. Hier lees je zeven situaties waarbij lui ouderschap een goede tactiek is.

Bemoei je niet met een speeldate

Is er een vriendje over de vloer en hangen ze samen verveeld rond? Ook dan hoef je niet gelijk voor ze te bedenken of ze moeten gaan kleuren of buitenspelen. Van samen aanmodderen leren kinderen ook allerlei vaardigheden. Doordat ze samen moeten bedenken wat ze zullen gaan doen, leert je kind zich inleven in een ander. Zo ontwikkelt hij empathisch vermogen. Ook leert hij samenwerken, rekening houden met elkaar en overleggen over een oplossing.

Lees meer: Je kind leren vriendjes maken, zo doe je dat

Gesponsord

Speelgoed

Verveling in de klas

Je kind kan zich thuis vervelen, maar ook op school. Vertelt je kind dat hij zich verveelt in de klas? Als hij je dit vaker tegen je zegt, kun je het beste in gesprek gaan met de leerkracht. Neem je kind serieus, want er kunnen allerlei oorzaken zijn voor de verveling:

Je kind wordt niet genoeg uitgedaagd. Misschien kan je kind meer lesstof krijgen.
De lesmethode spreekt je kind niet aan. Het ene kind denkt in beelden in plaats van woorden. Andere kinderen raken snel verveeld als ze veel binnen zitten en lang moeten luisteren.
Als een kind zegt dat hij zich verveelt, kan het ook een schreeuw om aandacht zijn. Misschien vindt hij geen aansluiting bij zijn klasgenoten. Praat hierover met de leerkracht als je zelf ook het vermoeden hebt dat je kind zich niet prettig voelt op school.

Meer weten? Zo ontdek je de talenten van je kind