Ik ontplof. Ik voel het al een tijdje aankomen. Ik probeer een telefoongesprek te voeren, Norah vraagt aandacht, in de verte piept de wasdroger. En als dan ook nog Simcha binnenkomt en begint te piepen dat haar trui te strak zit, ga ik op error. Ik verhef mijn stem op een manier waarvan ik zelf ook wel weet dat-ie kant nog wal raakt. Het is alsof ik kortsluiting maak. Lawaai, rommel en telkens weer vragen moeten beantwoorden, is voor mij niet te doen. In de buurt zijn van anderen vond ik altijd al heftig omdat ik alle gevoelens en spanningen van anderen in me opneem alsof ik ze zelf beleef. Maar als moeder vermijd ik helemaal vaak sociaal contact.
Lees ook: 13 ouders vertellen hoe ze hun kinderen corrigeren zonder te schreeuwen
Altijd overweldigd
Het dagelijkse leven met mijn twee kinderen is me vaak al veel te veel. Speelafspraakjes voorkom ik waar ik kan. Want dat betekent nog meer lawaai, nog meer rotzooi en nog meer verzoeken die me totaal overbelasten. Lang dacht ik dat iedereen dat zo beleeft. Maar op het schoolplein ontmoet ik moeders met baby's die lachend nog een stel kinderen van school mee naar huis nemen. Geen probleem! Hoe meer zielen hoe meer vreugd. Ook veel vriendinnen lijken stukken minder te worstelen met het combineren van de verzorging van de kinderen en het alledaagse leven dan ik. Met een combinatie van bewondering en jaloezie kijk ik vaak naar het speelse en energieke gemak waarmee zij het doen. Ik ben eigenlijk altijd overweldigd. En dus voel ik me als moeder vaak falen. Het komt allemaal zo binnen dat ik op veel momenten niet de flexibele moeder kan zijn die ik wil zijn. Die waarbij niks te gek is. Want het is me al snel te gek.
Lees ook: Dit zijn de beste slaaptrainers voor kinderen van dit jaar
Check, check, check
Vooral na de komst van de tweede liep ik tegen een muur op. In mijn zoektocht naar hoe ik om moest gaan met mijn totaal overspannen geraakte zintuigen, kwam ik een test tegen. Als je op veertien of meer van de stellingen bevestigend kon antwoorden, zou je hoogsensitief zijn. 'Ik word diep geraakt door kunst en muziek.' Check. 'Het maakt me zenuwachtig als er van me verwacht wordt dat ik veel dingen tegelijk moet doen.' Uhuh. 'Soms liggen mijn zenuwen zo bloot dat ik het liefste alleen wil zijn.' JA! Ik had op wel zestien stellingen bevestigend geantwoord.
Lees ook: Vermoed je dat je kind hoogsensitief is?
Constant prikkels
Ik kocht het boek Hoogsensitieve ouders van psychotherapeut en onderzoeker Elaine Aron om te ontdekken waar ik nou precies mee te maken had. Hoogsensitieven omschrijft ze als mensen met gevoelige zintuigelijke verwerking. Met een groot bewustzijn voor de meest subtiele prikkels, die diepgaand nadenken over alles en de dingen sterker voelen. Ze merken dus elk klein dingetje op en beleven de wereld intenser dan anderen. Hierdoor raken ze sneller vermoeid en kunnen echt overprikkeld raken. Vooral als je constant prikkels om je heen hebt, zoals ouders met kleine kinderen, is het een uitdaging om je niet door de wereld om je heen te laten overweldigen. Van het ouderschap kun je zelden pauze nemen. Het is bijna onmogelijk om je regelmatig terug te trekken en even op te laden. Maar voor een HSP-ouder zijn momenten van stilstand geen luxe, maar een noodzaak.
De ommekeer
In het boek van Aron zag ik mezelf voor het eerst glashelder opgetekend. Ik had geen idee dat zo veel waar ik tegenaan loop het gevolg is van hoogsensitiviteit. Ik had er nooit bij stilgestaan dat het zo'n effect heeft op mijn ouderschap, mijn opvoedstijl en mijn eigen welbevinden. En ook niet dat een beetje inzicht in hoogsensitiviteit me echt zou helpen om me staande te houden in de chaotische wereld van een gezin met jonge kinderen. Het sloeg in als een bom en betekende echt een ommekeer. Ik begon in te zien dat ik zelf veel kan veranderen om mijn leven als hoogsensitieve ouder met kleine kinderen aan te kunnen.
Bevrijdend
Overprikkeling leerde ik te voorkomen door pauze te nemen voordat ik erdoorheen zit. Ik leerde het aantal prikkels in mijn leven te beperken. Door duidelijke en bewuste keuzes te maken en dus ook vaker 'nee' te zeggen. Voor m'n omgeving en voor mezelf wel even wennen, maar ontzettend bevrijdend. Het boek motiveerde me om minder te focussen op anderen, om het niet iedereen naar de zin te willen maken, ondanks het feit dat ik ieders emoties zo feilloos aanvoel. Want als je de hele tijd afstemt op anderen om je heen, is je accu sneller leeg, dan worden lawaai, rommel en al het andere dat aandacht vraagt al gauw te veel. Voor je het weet ben je elke dag uren aan het opruimen, omdat je gestrest raakt door alle prikkels die rotzooi veroorzaken. En ben je mentaal pas rustig als het huis even netjes is.
De moeder die ik wil zijn
Ik moest leren om mijn eigen behoeften meer centraal te stellen. Om beter voor mezelf te zorgen zodat ik de moeder kon zijn die ik graag wilde zijn. Ik heb moeten leren accepteren dat ik het niet perfect kan en hoef te doen. Als ik mezelf in gedachten met meer compassie behandel, scheelt dat alles in de mate waarin ik van binnenuit overprikkeld raak. Zelfkritiek put me uit. Het blijft een conflict tussen hoe ik het allemaal graag zou willen doen en mijn beperkte mogelijkheden. Maar als ik niet veel kan hebben en merk dat het me allemaal te veel wordt, probeer ik dat te accepteren. Ik laat het huishouden nu soms versloffen en zeg keihard nee tegen mijn schuldgevoelens. Ik probeer nu tijdig toe te geven aan mijn eigen behoeften en hou mijn energieniveau goed in de gaten. Zodra mijn accu leeg dreigt te raken, ga ik over op de laagste versnelling. En voor als ik te gestrest ben om helder mijn mogelijkheden te kunnen zien, heb ik zelfs een lijstje met noodoplossingen (zie kader 'Doen in nood' onderaan dit artikel).
De geur van haartjes
Nu klinkt hoogsensitiviteit misschien als een straf of op z'n minst als een enorme last. En zo ervaarde ik het eerst ook. Maar hoogsensitiviteit kan volgens coach voor hoogsensitieve ondernemers Elena Herdieckerhof ook heel waardevol zijn. HSP-ouders hebben een sterke intuïtie en kunnen zich goed inleven in andere mensen en situaties waardoor ze vaak al weten hoe hun kind zich voelt en wat het nodig heeft voordat hij erom vraagt. Ze zien allerlei mogelijk-heden en kansen die ook het leven van hun kind verrijken. Ze kunnen hun kinderen intens liefhebben door hun grote inlevingsvermogen. En ook de heerlijke dingen van het ouderschap als de geur van het haar van je kind of het gevoel van zijn handje in de jouwe komen intens binnen.
Mezelf verliezen
Had ik eerder geweten dat ik hoogsensitief was en hoe ik daar als ouder mee om moest gaan, dan had ik misschien wel om hulp durven vragen zodat ik tussendoor even zou kunnen opladen. Maar in plaats daarvan schaamde ik me dat ik het allemaal niet aan kon en gaf nog een tandje gas bij. Ik heb altijd geleerd 'flink' te zijn en daarmee mijn grenzen te negeren. Toen ik zelf moeder werd, zag ik glashelder wat het beste was voor mijn kinderen en wilde ze dat allemaal geven. Maar het lukte me niet zonder mezelf totaal te verliezen. Ik had geen idee hoe ik ook goed voor mezelf moest zorgen.
De zoete vruchten plukken
Ben je op dit moment zwanger dan vraag je je waarschijnlijk sowieso af hoe je het ouder zijn gaat ervaren. Of je de chaos aan zal kunnen. De weinige tijd voor jezelf. Het is normaal dat ouders zich weleens overweldigd voelen. Ik ken niemand die altijd gemakkelijk door het ouderschap heen zeilt. Maar als hoogsensitieve ouder zal hoe verdraagzaam je bent naar de kinderen ook te maken hebben met hoe erg je overprikkeld bent geraakt. Wil je echt van het ouderschap kunnen genieten, dan zul je hier je leven op moeten inrichten. Ik heb moeten besluiten beter voor mezelf te zorgen. En mezelf niet te veroordelen omdat het me soms te veel is. Als ik ervoor zorg dat ik voldoende uitgerust ben, kan ik alle prikkels wel verdragen. En plukt het hele gezin vooral de zoete vruchten van mijn hoogsensitiviteit.
Doen in nood
De wc is je beste vriend
Tel tot tien als je voelt dat het je te veel wordt. Zo kun je jouw reactie uitstellen of afzwakken. Loop weg als je zo vermoeid bent dat je geen controle meer hebt over je woede. Trek je bijvoorbeeld even terug op het toilet. Of ga naar buiten. Zoek afleiding voor jezelf of je kind totdat je rustig bent geworden en weer kunt bedenken hoe je kunt inspelen op je behoeften.Adem in
Verleg je aandacht naar je adem. Adem een paar keer diep in. Hierdoor stuur je de boodschap naar jezelf dat er niets is om je zorgen over te maken. In door je neus en uit door je mond, alsof je een luchtbed opblaast. Wat mij helpt is om regelmatig te mediteren. Ik geef toe: als je net begint, is het een uitdaging om niet gefrustreerd te raken als je steeds wordt onderbroken. Maar na een tijdje volhouden, kroop Norah zelf bij mij op schoot en bleef daar de hele meditatie doodstil zitten. Als ik weer tot mezelf kwam, zuchtte ze diep en mompelde opgelucht 'Mama daar!'. Ik was er weer.Hop, koptelefoon op
Als het me niet gegund is om even de rust op te zoeken en ik voel dat ik overprikkeld raak, zet ik mijn noise cancelling koptelefoon op. Ik slaap met oordopjes op een andere verdieping dan Norah, zodat ik niet van elk geluidje wakker wordt. Want rust blijkt de basis voor activiteit.Verwen jezelf
Om je overprikkelde zintuigen weer tot rust te brengen, kun je ze het beste verwennen. Zet je lievelingsmuziek op of zet een kop thee. Ik heb altijd een vriezer vol soep om tussendoor kracht mee op te doen. Of voor het avondeten, als het me allemaal te veel is en ik geen puf heb om te koken. Ik beweeg elke dag. Oefeningen voor de spiegel met gewichten. Maar het kan ook een lange wandeling of dansen met de kinderen zijn. Ik merk dat ik het mentaal beter aan kan als mijn lijf sterk is. Ik heb gemerkt dat water helpt: water drinken, erlangs wandelen of in zwemmen, douchen of een warm bad nemen, zelfs het horen van het geluid van lopend water. Bedtijd is een van onze meest stressvolle momenten en dus spelen we zeegeluid af in Norah's kamer als ik haar naar bed breng. Ze blijkt er ook goed bij te kunnen slapen.Laat je troosten
Mijn liefste oplossing voor overprikkeld zijn is samen met je kind lang knuffelen, minstens een volle minuut. Je hartslag zakt onmiddellijk. Als je kind juist de bron van je prikkels is en je emoties een kant op gaan die je niet aanstaan, zoek dan steun bij een vriend. Laat je tranen komen. Stop je verdriet niet weg. Zodra het er mag zijn, kan het weer gaan.
Dit artikel is eerder verschenen in Ouders van Nu Magazine. Tekst: Lisa Wade. Fotografie: Ilvy Njiokiktjien
/534683adb59c47c9b5f9258be963348b/image.jpg)
/b2b3fe9f9ca94039819e9a7074a549fb/image.jpg)
/be54ef659fef4ea392d9c3ae4987c9fd/image.jpg)
/935a245ee1a74f858907d25b448ac8a7/image.jpg)
/b7b63ea94da84747bd7abba69863a00e/image.jpg)
/f44814cf5ced404b8ce3514ccc671a51/image.jpg)
/6c0952386f7743fcbda33300267d7071/image.jpg)
/89ebb86ce26548669e1cd5b4cd353baa/image.jpg)
Artikelen van Ouders van Nu ontvangen in je mailbox?
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief.
