'We zien kinderen van 3, 4 jaar oud binnenkomen die overal gaatjes hebben', zegt Nicolette Kleppe, directeur-bestuurder bij Stichting Jeugd Tandzorg West, waar jaarlijks 35.000 kindergebitten worden geïnspecteerd.
De gevolgen zijn groot. 'Je melkgebit is een heel belangrijke graadmeter voor je gezondheid en ontwikkeling. Het heeft bovendien een groot effect op zaken als je spraak en sociale status.'
De staat van Nederlandse melktanden is al een tijd punt van zorg. In coronatijd trokken tandartsen en mondhygiënisten aan de bel: het dagelijkse tandenpoetsmomentje verdween naar de achtergrond en kinderen aten meer tussendoortjes.
Lees ook: Als tandenpoetsen bij je kind niet lukt: een handig stappenplan
Honderden gaatjes
Ook in de ligstoel bleken de problemen verontrustend groot. Zo troffen tandartsen van de mobiele schooltandartsbus in Zoetermeer honderden gaatjes per jaar aan bij kinderen, met name in wijken met een mindere sociaal-economische status.
En dan zijn er ook nog duizenden kindergebitten in de regio die de tandarts niet eens te zien krijgt. Volgens de Nederlandse Vereniging Instellingen Jeugdtandzorg (NVIJ) gaat één op de vijf kinderen in de grote steden niet naar de tandarts of mondhygiënist.
'In de grote steden ligt dat aantal nog hoger', zegt een woordvoerder van NVIJ. 'Soms zelfs rond de 30 procent. Landelijk zien wij zelfs dat rond de 60 procent van de kinderen tot 4 jaar niet naar de tandarts gaat.'\
Handig overzicht: Dit zijn de 10 bestverkochte elektrische tandenborstels voor kinderen
Haagse Poetsweek
In Den Haag wordt actie ondernomen met een speciale Poetsweek, die was van 17 tot en met 21 maart. Bijna de helft van de Haagse kinderen tot 4 jaar gaat niet naar de tandarts, volgens GGD Haaglanden. Veel ouders denken dat een melkgebit minder belangrijk is dan blijvende tanden, maar de praktijk ligt net even anders.
Slechte mondzorg veroorzaakt gaatjes, ontstekingen van het tandvlees en in sommige gevallen zelfs kronen in het melkgebit. Ook de algemene gezondheid lijdt eronder: er is zelf een grotere kans op bijvoorbeeld hart- en vaatziekten of dementie. Devies is daarom om kinderen vanaf hun eerste melktand tweejaarlijks naar de tandarts te sturen.
Lees ook: De eerste keer naar de tandarts met je kind
Financiële middelen
Dat kinderen massaal wegblijven bij de tandarts heeft volgens Nicolette Kleppe verschillende oorzaken, die vrijwel allemaal aan de opvoeders zijn toe te schrijven. 'Zo is voor een relatief grote allochtone groep preventief naar de tandarts gaan niet gebruikelijk. Ze gaan alleen als er wat aan de hand is. Maar als je pijn hebt, ben je te laat.'
Een andere belangrijke, maar onterechte oorzaak zit hem in de portemonnee. 'De ouders gaan niet omdat ze de financiële middelen niet hebben. Terwijl dat helemaal niet hoeft: de basisverzekering vergoedt tandartskosten voor kinderen gewoon. En je hebt ook nog veel ouders die hun kinderen niet laten gaan omdat ze zelf slechte ervaringen hebben met de tandarts. Dat is een heel lastige groep om te bereiken.'
Toch willen Kleppe en consorten het proberen. In de jeugdtandartsklinieken staat de poetsweek hoog in het vaandel. 'Zulke initiatieven sluiten aan bij de belevingswereld van kinderen, dat lijkt me een goede strategie.'