Terwijl mijn vriend achter onze 4-jarige zoon de trap oprent voor het avondritueel, pak ik beneden snel het speelgoed bij elkaar. Met mijn armen vol puzzels en legobouwwerken loop ik de trap op. Ik voel de stapel verschuiven en voor ik het weet, ligt de trap bezaaid met puzzelstukjes en legoblokjes.
Propvolle agenda's
Ergens wist ik natuurlijk al dat dit zou gebeuren. Die 'ik doe het even snel dan is het meteen maar gedaan'-modus lijkt handig, maar zorgt vaak alleen maar voor extra to do's op het lijstje. Alsof dat nog niet lang genoeg is. Door je werk, het huishouden, gezin, sociale leven, en vaak ergens bungelend onderaan: tijd voor jezelf. Er zijn zo veel ballen om in de lucht te houden, geen wonder als er eentje valt. Hoe komt dat toch? En vooral ook: hoe komen we hier vanaf?
Ik vraag het aan productiviteitsexpert Ibtissam Kamal, die ondernemende moeders helpt hun planning en leven weer op de rit te krijgen. Ze beaamt dat ik bij lange na niet de enige ben die alle ballen in de lucht probeert te houden. Kamal: 'Daarbij moet alles ook nog eens perfect: met propvolle agenda's en to-dolijsten tot gevolg. Vaak doodvermoeiend, en die privé-werkbalans is dan ook ver te zoeken. De grap is dat we van niemand anders dan onszelf zo veel moeten.'
Lees ook: Hoe vind je balans tussen werk en privé?
Tot 's avonds laat doorwerken
Erg herkenbaar: de afgelopen maanden ben ik druk geweest met het schrijven van mijn boek Vallen, opstaan en doorgaan: zonder falen geen succes. De meeste schrijfuren besteed ik thuis achter mijn laptop. Handig, want tijdens het schrijven kan ik tussendoor mooi even een wasje doen, de vaatwasser uitruimen en de bedden verschonen. En hé, die vloer kan ook wel weer een stofzuiger gebruiken. Voor ik het weet, is het alweer bijna half drie, tijd om richting schoolplein te gaan.
Of er een vriendje mee kan? Ja hoor. Dan vanavond maar weer verder schrijven. Met als resultaat: avond na avond tot middernacht doortikken – inderdaad af en toe gepaard met een glas wijn, of twee – en de volgende ochtend steeds minder fit opstaan. Plus eetdates met vriendinnen die ik moet cancelen, want te druk met werk. Kortom: mijn privé-werkbalans inclusief sociale leven is inmiddels ver te zoeken.
Structuur gezocht
Het gaat dus vaak mis door een combinatie van perfectionisme, een overvolle agenda en onvindbare privé-werkbalans. Begin met inzicht creëren, tipt Kamal: 'Een van de eerste vragen die ik de vrouwen die ik coach stel: wat doe je precies en hoeveel tijd kost het je? Wat ze doen, weten ze vaak wel, maar hoeveel tijd het ze kost niet. Als je dit te hoog of te laag inschat, weet je ook niet hoe je moet plannen.
Vaak heb je het gevoel dat je het heel druk hebt, maar geen idee met wat. De oorzaak: er is geen overzicht, geen rust, geen structuur. Daardoor krijg je een druk hoofd. Dat is dus niet hetzelfde als productief zijn, iets wat vaak met elkaar wordt verward. Mijn advies: zet alles op papier en houd bij hoe lang je hierover doet. Dan zie je al snel waar het misgaat en hoe productief je daadwerkelijk bent. Helemaal als je jouw uren aanvult met jouw verdiensten: wat levert welke taak op?'
Lees ook: Taakverdeling thuis: zo maak je van de to-dolijst in je hoofd een gedeelde verantwoordelijkheid
Doe het samen
Dit alles levert je meteen een duidelijk overzicht op van al het onbetaalde werk dat je – vaak ongemerkt – op je bordje krijgt. Uit onderzoek van Women Inc blijkt dat vrouwen anderhalf keer meer tijd besteden aan onbetaald werk dan hun partners. Niet dat die niet mee willen helpen, de intentie om het samen te doen is er bij 43 procent van de stellen namelijk wel. Het lukt alleen bij slechts 9 procent.
Kamal merkt op dat het hierbij vaak misgaat door een gebrek aan communicatie: 'Niet alle partners hebben een telepathisch vermogen, voelen direct aan dat je in een drukke werkperiode veel minder tijd hebt voor het huishouden en de kinderen, en snappen zonder woorden wat jij nodig hebt. Iets wat vrouwen wel vaak verwachten. Dus: communiceer en vraag waar nodig om hulp.
Besef ook dat werk en privé nu eenmaal onlosmakelijk met elkaar zijn verbonden. Dus komt er een drukke werkperiode aan en leef je samen, geef dan aan dat je de komende tijd meer uren in je werk zal stoppen. Anders krijg je struggles en gaat het wringen. En dat kost weer energie.' Oké, note to self: niet meer denken ik doe het zelf wel even, dan is het maar gebeurd. De volgende keer geef ik de helft van de stapel speelgoed dus aan mijn vriend.
Eén ding tegelijk
Blijven communiceren is voor Dorien Camps – oprichter van Bossy, magazine en online platform voor ondernemende vrouwen – onmisbaar. 'Helemaal als ondernemer én moeder van een zoon van 3 en tweelingdochters van 1,5. Gelukkig doen mijn partner en ik het echt samen, en overleggen en communiceren we goed: dit is nu mijn prioriteit dus daar ligt nu mijn focus. Vroeger dacht ik: ik moet de dingen sneller doen, of meer tijd hebben. Nu weet ik dat het een kwestie van focus is, dit duidelijk communiceren en dan komt de tijd vanzelf.'
Focus is dus ook van onschatbare waarde, gaat Camps verder: 'Als ik schakel tussen de rol van mama, vriendin en ondernemer helpt het motto: whatever you are, be a good one. Met die gedachte probeer ik vol in die rol te stappen en de rest achterwege te laten. Al is dit ook weleens anders geweest. Ik heb echt moeten leren om me niet schuldig te voelen als ik bijvoorbeeld twee dagen wegga om een werkdeadline te halen. Of als ik na werk nog even ga sporten terwijl de kinderen op de opvang zijn.'
Eigen tempo
Inmiddels heeft Camps veel minder last van mom guilt. Haar geheim? 'Mezelf vooral niet te veel druk opleggen. Of het nu om het ouderschap of het ondernemerschap gaat. Sowieso is dat voor mij de sleutel tot succes en geluk: de lat leggen waar jij 'm zelf wilt. Want als je het succes en geluk van anderen nastreeft, krijg je nooit hetzelfde resultaat. Het zorgt alleen maar voor vergelijking met frustratie tot gevolg.
We racen vandaag de dag zo hard tegen elkaar, en uiteindelijk zo hard tegen onszelf. Hierdoor zijn we vaak al uitgeput nog voordat het begonnen is. Ik geloof dan ook echt dat je alleen maar slaagt in wat je in het leven wilt als je dat op je eigen tempo doet.'
Nu even niks
Om niet uitgeput te raken, is rust van groot belang. Iets waar ik in dit soort megadrukke periodes zo naar kan verlangen. In alle eerlijkheid sowieso sinds ik moeder ben. Gewoon een uurtje even helemaal niks moeten. In mijn eentje in de tuin chillen met een kop koffie of een wandeling maken. Alleen dus. Ik doe weleens een poging, maar vaak zit of wandel ik nog niet of daar is die innerlijke criticus al: 'Weet je wel wat je allemaal in deze spaarzame tijd kunt doen?!' Gevolgd door een opsomming van mijn to-dolijst.
Niet naar luisteren, tipt psycholoog en wellbeing-expert Mariska Fissette. 'Vertragen en tijd nemen voor jezelf is belangrijker dan ooit. Helemaal met die overvolle agenda's en alle prikkels die de hele dag op ons afkomen – ook via sociale media. Niks doen is iets wat we verleerd zijn. En dat terwijl we het zo hard nodig hebben om onze creativiteit te laten flowen, en meer op je intuïtie en je hart in plaats van je hoofd af te gaan.
Het is iets waar we elkaar vaak op aankijken. Bezig zijn associëren we met succes, niks doen met luiheid. Terwijl je rust dus juist nodig hebt, alleen al om alles te laten bezinken, zodat er weer ruimte komt voor nieuwe ideeën. Het is niet voor niets dat de meest succesvolle mensen als vast ritueel regelmatig 'alleen-tijd' plannen waarin ze zich terugtrekken, en vaak gaan wandelen.'
Lees ook: Als je introvert bent, maar je kind niet: 'Ik moet me van haar losmaken om op te laden'
Versnellen en vertragen
Wat het je oplevert als je jezelf rust gunt en al die 'ballen' even naast je neerlegt, heeft Fissette zelf laatst ook weer gemerkt tijdens de kraamtijd met haar dochter Bo. 'Ik hoefde niks van mezelf. Dus alles wat ik deed, voelde als bonus. Na een paar weken had ik een ritme gevonden en ook weer zin om te werken, dus besloot ik tijdens haar ochtendslaapje aan mijn boek De Work-Life Revolutie verder te schrijven.
Dat ging heel relaxed, tot ik aan dit ritme gewend raakte en onbewust de knop omging: nu moest ik van mezelf elk ochtendslaapje schrijven. Elke dag dus. Dat leverde onverwachts druk op, helemaal toen het ochtendslaapje plotseling korter werd. Ineens was daar weer dat oude opgefokte gevoel en was er niks relaxeds meer aan. Nu heb ik met mezelf afgesproken dat ik alleen nog op werkdagen werk en op de dagen met mijn dochter rust neem en vertraag. Dat werkt voor mij.'
Hoofd- en bijzaken scheiden
Waarom zijn we eigenlijk zo streng voor onszelf en moet alles perfect? Een topmoeder zijn én de beste werknemer, werkgever of topondernemer. Iets wat Kelly Weekers – bestsellerauteur (De kracht van keuze en Happy life 365) en ondernemer – bij veel vrouwen ziet die ze coacht. 'Ik kan op werkgebied zelf ook in bepaalde mate een perfectionist zijn. Ik weet alleen wat ik moet doen om hier niet in door te slaan. Namelijk door zelf te bepalen waar ik op focus, en wat er precies perfect moet zijn. Alles om mijn eigen grenzen niet voorbij te lopen.
Zo weet ik: als het heel druk is met werk, dan lijden andere dingen daaronder, vaak mijn huishouden. Dat vind ik niet erg. Ik sta het mezelf op zo'n moment toe om op andere vlakken de kantjes ervan af te lopen. Ik kan nu eenmaal niet de sterren van de hemel koken en tegelijkertijd een miljoenenbusiness draaiende houden. Daarbij ben ik sowieso geen keukenprinses.
Het helpt me dat ik hoofdzaken goed kan scheiden van bijzaken, en weet wanneer ik waarop moet focussen. Daar help ik andere vrouwen bij. Doe je dat namelijk niet, dan maak je het jezelf heel moeilijk, en kost het veel te veel energie. Het is ook helemaal niet haalbaar om tegelijkertijd echt op elk vlak te pieken. Misschien voor even, maar op de lange termijn hou je het nooit vol.'
De boel de boel
Duidelijk, het is voor mij de hoogste tijd om het anders aan te pakken. Geen schrijfsessies meer tot middernacht, de boel vaker de boel laten en om hulp leren vragen. En ook: liever voor mezelf zijn. Inmiddels is mijn boek zo goed als af, past mijn takenlijst weer in mijn agenda, en ga ik vanavond eindelijk uit eten met vriendinnen. Nu alleen niet vergeten om mijn vriend te vragen of hij het speelgoed opruimt, voordat ik bij thuiskomst op een legoblokje sta en het hele huis wakker maak.
Tekst: Kim Buitenhuis
