In Noorwegen willen ze een minimumleeftijd van 15 jaar. Premier Støre zegt dat de maatregel gepaard zal gaan met strenge controles. 'Kinderen moeten beschermd worden tegen de schadelijke inhoud op sociale media', zegt hij tegen de Noorse krant VG.
Australië kijkt naar een wet voor leeftijdsverificatie op sociale media, waardoor hoge boetes kunnen worden opgelegd aan bedrijven als er niet wordt gehandhaafd.
Lees ook: Veilig op internet: hoe bescherm je je kind online?
Leeftijdsgrenzen zijn ook in Nederland nodig
Mariëlle Beckers, orthopedagoog en Ouders van Nu-expert, begrijpt de maatregelen van Noorwegen en Australië heel goed en maakt zich zorgen over de jongere generatie in Nederland. 'Ik denk echt dat we met het intensieve socialemediagebruik onder kinderen en jongeren tot 18 jaar een generatie mentaal ziek aan het maken zijn.
Ik zie veel kinderen, met name tussen de twaalf en achttien jaar, die echt veel te veel op social media zitten, met name op TikTok. Daarbij krijgen ze eigenlijk een heel scheef beeld van wat normaal is. De normaalverdeling verschuift eigenlijk. Je ziet of hele mooie, succesvolle mensen, of je ziet de bloopers. Maar het normale leven valt eigenlijk weg.
En zeker voor jongeren die echt al worstelen met vrienden maken—wat heel normaal is op die leeftijd—denken dat ze daardoor abnormaal zijn. En die krijgen daar echt last van. Social media heeft ook ontzettend leuke kanten, maar ik ben ervan overtuigd dat er leeftijdsgrenzen moeten worden gesteld.'
Geen mentale vaardigheden om weerstand te bieden
Beckers ziet regelmatig kinderen van nog maar 8 jaar oud die druk bezig zijn op TikTok. 'Ze zijn bezig met make-up en andere dingen, terwijl ze eigenlijk nog met hun handen in de klei zouden moeten zitten. Ze leren op die manier vaardigheden aan waar ze niet perse baat bij hebben.'
Op die leeftijd hebben kinderen mentaal nog niet de vaardigheden om weerstand te bieden tegen de verslavende werking van zulke platforms. Het is niet alleen enorm verslavend, maar het kan ook schadelijk zijn voor de ontwikkeling van een gezond zelfbeeld. Zeker voor tieners die daarin toch al kwetsbaar zijn.'
Lees ook: Mediawijsheid: je kind verstandig leren omgaan met media
Ouders weten het ook niet meer
Waar blijven de ouders in dit verhaal? Volgens Mariëlle Beckers weten zij het vaak ook niet meer. 'Ik zeg vaak tegen ouders dat ze gewoon mogen zeggen dat ze het niet oké vinden. Dat vinden ouders lastig, omdat ze zelf als kind geen ervaring hadden met sociale media. Ouders van nu zijn immers niet opgegroeid in deze digitale wereld.'
Daarnaast ervaren ouders veel druk van buitenaf. 'Vaak hebben ze thuis kinderen die blijven zeuren. Vriendjes en vriendinnetjes hebben vaak al een mobiele telefoon, en ouders geven uiteindelijk toe aan die druk.'
Beckers benadrukt dat het advies is om kinderen pas een mobiele telefoon te geven in groep 7 of 8. 'Op die leeftijd zijn ze beter in staat om bepaalde gevolgen te overzien. Maar als iedereen in de klas al een telefoon heeft, voelen ouders zich toch gedwongen om mee te gaan met de rest.'
Lees ook: Danielle wil af van smartphones voor piepjonge kinderen en lanceert daarvoor een slimme oplossing
Overheid moet ingrijpen
Beckers benadrukt dat het gebruik van sociale media door kinderen niet alleen de verantwoordelijkheid van ouders is, maar ook van scholen en de overheid. Ze zegt: 'Scholen nemen gelukkig al stappen, zoals het verbieden van mobiele telefoons op school. Dat is echt een goede ontwikkeling. Maar opvoeding blijft een gedeelde verantwoordelijkheid. We moeten ouders hierin ondersteunen.'
Volgens Beckers is het belangrijk dat de overheid een krachtig signaal afgeeft over de risico's van overmatig gebruik van sociale media, vergelijkbaar met hoe er regels zijn voor gokken of roken. Ze legt uit: 'Ouders kunnen natuurlijk altijd hun eigen keuzes maken, maar het is belangrijk dat we gezamenlijk duidelijk maken dat dit niet goed is voor de mentale gezondheid van onze jeugd.'
Leeftijdsgrens instellen
In Scandinavië wordt een leeftijdsgrens van 15 of 16 jaar voorgesteld voor het gebruik van mobiele telefoons. Beckers vindt dit ook een geschikte grens voor Nederland. 'Op die leeftijd hebben kinderen meestal al bepaalde vaardigheden ontwikkeld. Zo lukt het ze net iets beter grenzen aan te geven', legt ze uit.
Daarnaast biedt het uitstellen van telefoonbezit meer ruimte voor traditionele sociale contacten, zoals samen afspreken, naar de bioscoop gaan of de stad in. 'Dat soort interacties zien we nu steeds minder, omdat sociale media vaak de overhand hebben.'
Rond de leeftijd van 16 jaar is het puberbrein bovendien verder ontwikkeld, waardoor jongeren iets beter in staat zijn risico's in te schatten. 'Het is vergelijkbaar met wanneer jongeren op een brommer mogen rijden', zegt Beckers. 'Op die leeftijd kunnen ze letterlijk en figuurlijk beter remmen dan op hun 12e.'