Kraamzorg in Nederland
Een kraamverzorgende blijft normaal gesproken ongeveer acht dagen (49 uur) na de bevalling. Wettelijk gezien krijgen alle ouders in Nederland minimaal 24 uur kraamzorg. Soms langer, in overleg, als er bijvoorbeeld complicaties zijn opgetreden, de baby niet snel genoeg aankomt of de borstvoeding niet goed verloopt.
Lees ook: Kraamzorg regelen, zo doe je dat
Tekort aan personeel
Helaas kampt de kraamzorg met personeelstekort. Hierdoor krijgen nieuwe ouders soms korter kraamzorg dan normaal. Ook krijgen gezinnen vaker te maken met verschillende kraamverzorgenden in een paar dagen tijd, dat blijkt uit bezoeken door de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) bij zes grote kraamzorgbedrijven.
Het personeelstekort wordt per moment en per regio bekeken. Zo kan het zijn dat het ene gezin wel meer uren krijgt en het andere gezin niet.
Kraamzorg noodgedwongen heringericht
Bij een tweede kind, krijgen ouders vanaf 2025 minder uren kraamzorg dan dan bij een eerste kind, mits de omstandigheden van het gezin het toelaten. Dat staat in een plan van werkgeversorganisatie Bo Geboortezorg. De beperking moet volgens de organisatie worden ingevoerd vanwege de tekorten op de arbeidsmarkt.
Handig! Met onze complete uitzetlijst heb je alle handige en onmisbare babyspullen op een rij
Brandbrief
Vakbonden vrezen dat er op korte termijn geen passende kraamzorg meer is in Nederland voor veel moeders en baby's. Om hun zorgen te uiten, hebben ze in december 2023 een brandbrief gestuurd aan het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS). In de brief staat dat de werkdruk is te hoog en de lonen achterblijven. Wekelijks verlaten mensen de kraamzorg om elders te gaan werken.
Nood in kraamland
Het is niet de eerste keer dat de nood in kraamland hoog is. Ook in 2008 en 2017 trokken kraambureaus vanwege personeelsgebrek aan de bel. Maar zoveel tekorten als nu, is nog niet eerder voorgekomen, zegt Corina Munts in NRC. Zij is beleidsadviseur van Bo Geboortezorg, de brancheorganisatie die met 132 leden een groot deel van de sector – 8.679 kraamverzorgenden onder wie 1.140 zzp'ers – vertegenwoordigt.
Gevolgen tekorten in de kraamzorg:
Minder tot soms zelfs geen kraamzorg aan huis voor sommige nieuwe ouders
Sommige kraamzorgorganisaties moeten hun werkgebied verkleinen. Daardoor ontstaan er gebieden met weinig aanbod aan kraamzorg.
Gezinnen krijgen te maken met twee of drie verschillende kraamverzorgenden in een paar dagen tijd. Dat hoeft geen probleem te zijn als voor de overdracht de dossiers (op papier of digitaal) goed op orde zijn.
Steeds meer kraamverzorgenden kiezen er na hun opleiding voor als zelfstandige (zzp'er) te werken. Volgens de kraamzorgbedrijven zorgt dat bij hen voor personeelsproblemen.
Niemand beschikbaar
Een pas bevallen moeder, die anoniem wil blijven, vertelt: 'Vorige week ben ik bevallen met een keizersnede. Eigenlijk zou ik hierdoor extra kraamzorg moeten krijgen, maar de kraamverzorgster kwam juist drie dagen minder. We kregen digitale kraamzorg aangeboden, maar die hebben we afgeslagen.'
Dit is niet het enige gezin waar dit probleem speelt. 'De kraamverzorgster vertelde dat wij nog geluk hebben omdat er in andere regio's veel gezinnen zijn die helemaal geen kraamzorg krijgen omdat er niemand beschikbaar is. Dan krijg je dus als kersverse ouder een digitaal consult, een videobelletje.'
Lees ook: Zwangeren met geldproblemen nemen minder of geen kraamzorg
Digitale kraamzorg
De digitale kraamzorg die de ouders krijgen aangeboden, werd voorheen ingezet als extraatje na de kraamweek. Inmiddels wordt het in plaats van de fysieke zorg gedaan en gaat het van je uren af, die al sterk verminderd zijn.
Verloskundigen, maar ook kraamverzorgers vinden de digitalisering van hun vak lastig. 'Ik kijk daar sceptisch tegenaan' zegt Lieneke van den Brink, verloskundige en voorzitter van de zorggroep Verloskunde Zuidoost Brabant tegen de NOS. 'Mensen met een derde kindje weten al meer, maar in situaties waar mensen gevlucht zijn, de taal niet spreken, geen familie hebben, of kampen met een verstandelijke beperking, hebben echt ondersteuning nodig. Daarvoor moet je in huis zijn'.
Bron: Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd, NRC, NOS, RTLnieuws
