Sanne is zwanger van haar zwager: 'Twee wensen gaan in vervulling'

Dit verhaal is ook te luisteren:

Op 22 december 2023 gooi ik een bom in de redactievergadering. ,,Ik ben zwanger!" Luid applaus van mijn collega's. ,,Maar niet van mijn man." Doodse stilte. ,,Van een van mijn zwagers." Ik hoor de gedachten over affaires in hun hoofden bijna hardop. Deze reacties tekenen het hele proces. We denken graag in hokjes, doen aan stereotypering, ook al willen we graag een ruimdenkend land zijn.

Om draagmoeder te zijn moet je met beide benen op de grond staan, want de weg naar succes is lang en zwaar en tegelijkertijd het meest bijzondere dat ik ooit in mijn leven heb meegemaakt. 'Normale' stellen verven een babykamer als er een kleintje op komst is, wij regelen een rechtszaak om mijn twee zwagers ook voor de wet de officiële ouders te maken.

Lees ook: Regenboogouderschap: alle informatie op een rij

We hebben een match

Het idee draagmoeder te worden ontstond tijdens een kerstdiner in 2021. Mijn zwagers Erik (broer van mijn man Rob) en Nick uit Waddinxveen vertellen over hun geparkeerde kinderwens. Opties zoals commercieel draagmoederschap in de VS kosten al snel een ton en bij adoptie worden heterostellen nog altijd voorgetrokken. Rob en ik willen geen tweede kind, maar ik wil dolgraag nog een keer zwanger zijn. Een match.

Ook Rob staat er open voor, want hij weet zeker dat ons huwelijk dit psychologisch aankan. Gelukkig maar, want zonder zijn steun ging het plannetje niet door. Hij heeft één voorwaarde: goed uitzoeken wat de voor- en nadelen zijn.

Dat laat een journalist zich geen tweemaal zeggen. Ik pluis websites van stichtingen uit, ik spreek ervaringsdeskundigen en sluit me aan bij een besloten groep draagmoeders op Facebook. Op Vaderdag 2022, een weloverwogen datum, doe ik zenuwachtig mijn aanbod. ,,Ons eigen gezin is compleet, ik wil met alle liefde jullie kindje dragen." Erik en Nick zijn met stomheid geslagen. Pas later komt het besef dat het vervullen van hun kinderwens letterlijk heel dichtbij is.

Welke eicel?

Beide heren willen zaadcellen 'doneren'. Het lot mag bepalen wie de biologische vader is. We krijgen stof tot nadenken als het aankomt op de eicel. Erik en Nick willen graag dat het kind later weet wie de moeder is. Ik wil een hechte familie, ook in de bloedband. Mij lijkt een halfbroertje of -zusje voor onze zoon Cas leuk. Een speelmaatje waar je echt jezelf in herkent. Samen leuke dingen doen, maar geen slapeloze nachten. Wel de lusten, niet de lasten. Om meer praktische redenen is zwanger raken met een eigen eicel goedkoper en heb je minder kans op miskramen, omdat je lichaam eerder afstoot 'wat niet eigen is'.

Meer lezen? Eiceldonatie voor vruchtbaarheidsbehandelingen

Draagmoedercontract

Ik word er bijna dagelijks aan herinnerd dat de Nederlandse wetgeving gericht is op heterostellen. Na de geboorte zullen Rob en ik de wettelijke ouders zijn, simpelweg omdat we getrouwd zijn. We hebben dus twee gespecialiseerde advocaten nodig en de baby krijgt een curator toegewezen.

We stellen aan de hand van een kant-en-klare vragenlijst een dertig pagina tellend draagmoedercontract op. Hierin staat van alles: van wie er bij de geboorte mag zijn tot wie op de verjaardag van het kind mag komen, mochten Rob en ik in een vechtscheiding belanden.

Bij het tekenen verschijnt een prachtige regenboog en bekruipt mij een warm gevoel. Vanaf nu zijn Rob en ik draagouders en Erik en Nick de wensouders. Wat staat ons te wachten? Een sprong in het diepe voor ons allemaal.

In het najaar starten we met zelfinseminatie. Een potje warm houden onder je oksels, een spuitje vullen en afgeven aan je schoonzus. Dit levert ongemakkelijke situaties op, maar we verpakken het met humor. ,,Wanneer komt Thuisbezorgd?" De eerste keer zit er een kaart bij met een persoonlijke boodschap, ze kunnen het niet genoeg benadrukken hoe dankbaar ze mij zijn. Twee jaar lang ben ik overladen met cadeaus en lieve teksten.

De miskramen

De derde ronde is raak, maar de vreugde is van korte duur, een miskraam. Na een complex fertiliteitstraject voor Cas kon ik het verdriet delen met mijn man, nu sta ik er voor mijn gevoel alleen voor. Ook de volgende ronde loopt uit op een miskraam. Na de derde miskraam zoek ik medische hulp, maar tevergeefs (zie kaders).

Opgeven voelt als falen, ik zie dit als mijn persoonlijke missie. Als het bij de achtste ronde raak is en we een kloppend hartje zien op de eerste echo is de blijdschap onbeschrijflijk. Dit is onze bijzondere regenboogbaby. In mijn buik doop ik haar tijdelijk om tot Jopie.

Ook al beleven de mannen de zwangerschap van een afstand, ik probeer ze als echte vaders erbij te betrekken. We doen aan zwangerschapsyoga, hebben fotoshoots en ze gaan mee naar alle echo's. Met oud en nieuw houden we ons gender reveal-feestje. Roze siervuurwerk verklapt dat ik zwanger ben van een meisje.

Even bekruipt mij een schuldgevoel en slaat de twijfel toe. Voor velen is een jongetje en een meisje het ideale plaatje en ik geef het meisje zomaar weg. Wat voor moeder ben ik? Een vriendin drukt mij op het hart dat alle gevoelens er mogen zijn.

Hartverwarmende reacties

Mijn buik begint te groeien en we verspreiden het bijzondere babynieuws in onze omgeving. De reacties die ik krijg vullen mijn hart met liefde. Nog nooit heb ik zoveel woorden van respect en liefde over me heen gekregen. Van de kinderopvang tot mijn collega's en van buren tot naaste vrienden. Zelfs mijn ouders staan er volledig achter, ook al worden zij niet voor de tweede keer opa en oma.

Hilariteit is er ook. ,,Wij willen toch geen tweede", zeg ik dan met een bolle buik en een peuter aan mijn hand. Rob pakt vooral uit met de oneliner: ,,Mijn vrouw is zwanger, maar niet van mij... misschien wel van mijn broertje."

In de meivakantie gaan we met onze gezinnetjes op babymoon naar Fuerteventura. Een laatste vakantie voor de baby er is. Ik vlieg met een buik van 34 weken, drie mannen en een peuter – natuurlijk heb ik aanspraak van veel mensen. Wie is de vader, hoor je ze telkens denken. We horen daar welke naam ons nichtje krijgt: Evy. Prachtig, deze naam had ik ook zelf kunnen kiezen.

De bevalling

Zoals Erik heeft voorspeld, op 6 juni midden in de nacht, wil Evy kennismaken met haar vaders. Veel mensen vroegen het aan me: 'Zijn zij bij de bevalling?' Natuurlijk, al voelt het enorm kwetsbaar om het intiemste moment van je leven te delen met je zwagers. Zij zitten op gepaste afstand in de bevalkamer en binnen vier uur is ze daar. Haar papa's mogen haar ontmoeten. Ik geniet van de laatste momentjes waarin we nog direct verbonden zijn.

Erik en Nick knippen samen de navelstreng door en voor mij is dit het symbolische moment dat Jopie ineens Evy is geworden. Haar tweede naam is Rosanne, vernoemd naar twee trotse draagouders. Haar achternaam is automatisch Van Stijn, omdat Rob nu de wettelijke vader is. Dit kunnen de vaders altijd nog aanpassen.

Loslaten

We verhuizen met het gezin in de kraamweek naar een vakantiehuisje, om de overgang zo zacht mogelijk te maken. Zo kan ze mij nog dagelijks horen en ruiken. Evy heeft de stemmen van haar vaders al maandenlang gehoord, dankzij opnames van voorleesboekjes die ik afspeelde.

Iedereen krijgt de tijd om te wennen aan de nieuwe situatie. Praktisch gezien is het ook handig voor de kraamhulp, die ook controles bij mij uitvoert. Luiers verschonen en flesjes geven, de mannen lijken hiervoor in de wieg gelegd.

Ik ben vooral aan het kolven en Sex and the City aan het bingewatchen. Soms voorzie ik ze van ongevraagd advies – ach, nu mag dat nog. Alles verloopt harmonieus en precies zoals we wilden. Midden in de week ga ik een nachtje naar huis, om te ervaren hoe de afstand voelt. Ik voel me gelijk weer Sanne in plaats van kraamvrouw en ga een wijntje drinken op het terras.

Zoals verwacht komen de kraamtranen. Opmerkelijk genoeg koppel ik die niet aan het afstaan van Evy, maar aan mijn roerige kraamtijd met Cas. De laatste dag, als onze wegen scheiden, benadrukt Nick hoe belangrijk het is dat ik contact opneem als ik Evy wil knuffelen of als het niet zo goed met me gaat.

We maken de afspraak dat Evy mij later mama mag noemen als ze dat wil, en dat Cas haar zusje kan noemen. Voorlopig houden we het even op tante en nichtje. Op het geboortekaartje spelen Rob en ik als draagouders een centrale rol.

De eerste dagen zonder Evy zijn moeilijk, ik heb huilbuien, mis het gezellige getrappel in mijn buik. Maar ik weet dat het goedkomt, tot nu toe voelt alles zoals verwacht. ,,Mama verdrietig, pleister en kusje erop", zo is het maar net, Cas. Voor hem is het ook een gekke situatie. Mijn hart brak toen hij zei: ,,Toen ik baby was, ik ook wonen bij ome Erik en Nick." Alsof alle baby's eerst naar hen toe gaan. De kinderopvang speelt er fantastisch op in. Cas mag regenboogcupcakes trakteren en de juffen lezen een boekje voor: De papa's van Teddy.

De rechtszitting

Na wat administratieve hordes zoals aangiftes, de kinderbijslag en medewerkers van consultatiebureaus die het spoor volledig bijster zijn, is op 24 september de rechtszitting en daarmee is de overdracht officieel. De rechtbank in Amsterdam heeft alle verzamelde documentatie, zoals rapporten van de curator en de kinderbescherming om een oordeel te vellen. Rob ontkent zijn vaderschap. Een van de vaders is volgens een officiële DNA-test de biologische vader en de ander is adoptievader. Wie wat is, doet er volgens ons niet toe.

Voor mij voelt dit als het einde van een proces, maar we zien het ook vooral als het begin van onze nieuwe regenboogfamilie. ,,Het zal nooit afgerond worden", klinken de bemoedigende woorden van Nick. ,,Je zet een meisje op de wereld, dat blijft voor altijd."

Ik krijg na een gezellig etentje een mooi fotoalbum van de bevalling en de kraamweek. Op de eerste lege pagina staat een ontroerende boodschap. 'Dit fotoboek is nog niet compleet. Er komen nog vele herinneringen en bijzondere momenten waar jullie deel van uit gaan maken. De verbintenis met Evy blijft altijd bestaan. De lege pagina's symboliseren deze verbintenis en de toekomst die wij met elkaar vorm gaan geven. Er volgen nog vele foto's!'

De afgelopen twee jaar was een achtbaan vol emoties. Ongemakkelijke inseminaties, hartverwarmende reacties, verdrietigmakende miskramen, verbijstering over het uitblijven van medische hulp. We kregen een hechter gezin en hebben veel gelachen om aparte situaties, zoals onze 'daddy reveal party' en een weegschaal die 66.6 aantikt. Of dat moment toen Erik iets wilde eten in het ziekenhuis, maar te horen kreeg: ,,Dit is alleen voor de partner."

Woorden voor Evy

Dit verhaal is voor jou lieve Evy, zodat je weet dat je bij twee papa's opgroeit die zielsveel van je houden. En dat ik je negen maanden onder mijn hart heb gedragen, als je speciale tante. Dat je beseft hoe welkom je bent en dat we voor je hebben gestreden. Ik hoop dat alles later echt inclusief is, ook in de wetgeving, politiek en de zorg. Ik hoop intens dat alles wat nu nog grijs is, de kleuren van de regenboog heeft.