Ouderenpsycholoog en theatermaker Sarah (36) woont met haar broers David (relatietherapeut en liefdesonderzoeker) en Misha (kinderpsycholoog en singer-songwriter), moeder (beeldend kunstenaar en actrice) en haar drie kinderen in een theaterhoeve in Buren (Gelderland). Een soort woongroep, waarin zoons Ira (7) en Benjamin (2,5) en dochter Raiza (8 maanden) heel goed hun weg vinden.
Allemaal samen
Paspoppen, roze muren, botanische hoekjes, vintage vondsten, zes keukens, een eigen theater… De theaterwoonhoeve van Sarah en haar familie is een bonte verzameling, van spullen en van levens.
Sarah woont met haar moeder en kinderen in het woonhuis, haar twee broers hebben er ieder hun eigen appartement. Zodat iedereen zich kan terugtrekken als-ie dat wil. In de praktijk doen ze dat niet vaak, want naast samen wonen maken ze ook samen theatervoorstellingen en helpt iedereen mee met de zorg voor Sarahs kinderen.
Onder één dak
Sarah: 'Ik woonde tijdens mijn studie met mijn broer David in Utrecht op kamers toen het idee ontstond. We dachten: we moeten theaterstukken maken waar we onze psychologische inzichten in kunnen verpakken. Mijn moeder is beeldend kunstenaar en actrice, mijn vader was socioloog. We zijn opgegroeid met een fascinatie voor het menselijke gedrag en voelen allemaal de drang om te delen.
We dachten: eigenlijk zouden we met z'n allen onder één dak moeten wonen, mét eigen theater, om zo samen aan die stukken te werken. We vonden deze hoeve, bouwden er een theater in en zijn met z'n allen vertrokken naar Buren.
Wil jij mij helpen?
Ik wilde graag kinderen, maar was op mijn 28e nog niet de partner tegengekomen om dit samen aan te gaan. Ik voelde heel sterk: ik ga het alleen doen. Ik wilde mijn kinderen een goede basis geven, een andere dan die ik zelf heb gehad met mijn vader.
Toen ben ik gaan zoeken naar de juiste man om mij te helpen. Die vond ik binnen mijn sociale netwerk. Iemand die me een vertrouwd gevoel gaf, met een sterke inborst, fijne familie, goeie genen. Na niet lang nadenken zei hij ja. Er volgden een aantal goede gesprekken, want ik wilde volledige zeggenschap, en dat contractueel laten vastleggen.
Wachten op de juiste
Ik kom veel vrouwen van mijn leeftijd tegen die graag een kind willen en wachten op de juiste partner. Dat ideaal van huisje-boompje-beestje heb ik niet. Ik kijk liever naar wat ook kan en twijfelde er niet aan of ik dat zonder partner kon.
Dat heeft natuurlijk te maken met hoe ik zelf ben opgegroeid. Mijn vader was een vrij stressgevoelige, afgesloten man. Ik kan me zijn arm om me heen niet herinneren. Hij is zes keer weggelopen en bleef soms maanden weg. Hij trok de verantwoordelijkheid van een gezin niet. Dat gaf me vaak het gevoel dat ik er niet toe deed.
Mijn gedachte was daarom: ik wil onafhankelijk zijn en mijn kinderen ervoor behoeden dat ze zo'n vader krijgen als ik had. Of ik nog in de liefde geloof? Jazeker, heel erg zelfs. Alleen koppel ik dat dus niet aan samen een kind krijgen.
Genoeg hulp
Na vier pogingen was ik zwanger. Ik weet het nog goed, mijn moeder was aan het strijken en ik riep vanaf de wc: "Mama, mama, het is gelukt!" Blijdschap, ja, en daarna kwamen er ook twijfels. Ik wilde het zo graag en ineens was het zo. Dat besef dat alles zou veranderen, ik had twijfels over of ik het zou kunnen. De verloskundige zei: "Dat hoort erbij." Mijn moeder zei: "Ik ga je erbij helpen."
Mijn broers stonden er meteen positief in. Ik besefte dat het ook op hen impact zou hebben, maar had geen twijfel over dat het goed samen zou gaan. We staan gezamenlijk in het leven, met dezelfde visie en dat geef je automatisch door aan je kinderen.
Samen opvoeden
Toen Ira werd geboren, ging alles als vanzelf. Na een lange nacht met weinig slaap zeiden ze meteen: "Ga jij maar even slapen, wij nemen Ira wel mee." En hun hulp is er nog steeds. David brengt de kinderen naar school, haalt ze 's ochtends uit bed, ik kook 's avonds voor ons allemaal.
Soms vragen ze me in te grijpen of te corrigeren, als hun grijphandjes bijvoorbeeld ergens telkens aanzitten. Dat doe ik dan ook. Ook maak ik gebruik van een gastouder en een kinderdagverblijf.
De vaders van de kinderen spelen ook een rol in ons leven. Ik vond het belangrijk dat de kinderen niet rondlopen met vragen als: wie is mijn vader dan? Een vader is een deel van wie jij bent, van je identiteit. Mijn broers nemen ook zeker de rol van vader in.
Twee en drie
Na Ira had ik niet meteen behoefte aan een tweede. Alles samen voor het eerst ontdekken, ik vond het een heerlijke tijd. Toen ik er wél klaar voor was, heb ik dezelfde vriend weer om hulp gevraagd, dat hadden we ook zo afgesproken.
Raiza, de derde, is wel geboren zonder planning, zoals je dat dan zegt. Zij heeft een andere vader. Ik was al drie maanden aan het daten en we waren onvoorzichtig geweest. Toen ik erachter kwam dat ik zwanger was, wist ik dat dit niet de man was met wie ik verder wilde.
Ik vertelde het hem meteen allemaal tegelijk. Ik zei: "Ik ben zwanger en wij gaan niet met elkaar door." De verliefdheid was al wat minder hevig en vertroebelde mijn blik niet meer. We pasten gewoon niet bij elkaar.
Voortzetten?
Toen heb ik een tijd moeten nadenken over of ik de zwangerschap wilde voortzetten. Die hele zwangerschap was best wel een donderslag bij heldere hemel. Ja, we waren onvoorzichtig geweest, maar deze kans was echt zo klein. Ik was misselijk en herkende het gevoel. Twee streepjes op de test. Fuck, wat nu? Ja, ik dacht ook meteen aan de impact op mijn moeder en mijn broers.
Mijn moeder zei: "Ik kan je geen advies hierin geven." Daar ben ik haar nog steeds dankbaar voor. Mijn gevoelens en gedachten gingen alle kanten op: wil ik dit, ga ik dit doen, speel ik niet met het lot want ik heb al twee gezonde kinderen?
Mijn broers bemoeiden zich er ook niet mee, terwijl een derde kind ook impact zou hebben op hun leven. Mijn kinderen bepalen een groot deel van de structuur hier in ons huis. Dat ze hun mening niet gaven, vond ik belangrijk, het moest mijn beslissing zijn.
Kers op de taart
Ondertussen groeide er een kind in me, met wie ik een connectie voelde. Ik dacht: schouders eronder, ja, het zal zwaar worden, maar ik kan dit. Bij de twintigwekenecho zeiden ze: "Het is een meisje." Ik was in tranen. Een meisje, een kers op de taart! Stiekem hoopte ik daarop. Ik heb zelf ook zo'n intensieve, fijne band met mijn moeder en ooit hoop ik die ook met Raiza te krijgen.
De band met haar vader is nog zoekende. Ik geef nog steeds borstvoeding, dus hij ziet haar nu vooral bij ons. Ik wil dat ze samen een band kunnen opbouwen, maar hoe? Dat zijn we nu aan het vormgeven.
Slaapgebrek
Van een naar twee vond ik niet zo'n grote overgang, maar nummer drie erbij is wel heftig, ook al geniet ik natuurlijk ook veel van haar. Er is altijd wel iemand die iets van me wil. Soms voelt het als een orkest dat over me heen walst.
Vooral het slaapgebrek en de logistiek maken het lastig. Ik slaap vaak pas om half twee 's nachts. Na onze voorstelling zit ik hoog in mijn adrenaline, dan ga ik thuis nog even tv kijken, beetje lezen en hop, daar gaat de wekker weer om zeven uur in de ochtend.
Maar waarschijnlijk heb ik iemand gevonden die mij 's ochtends helpt met de kinderen, zodat ik twee uur langer kan slapen. Dat maakt een wereld van verschil.
Beste moeder
Ik wil graag een perfecte moeder zijn, maar dat kan niet. Ik ben door mijn jeugd ook vrij beschermend, wil voorkomen dat mijn kinderen ook getekend worden. Dat is onmogelijk, ze zullen misschien gepest worden, zich buiten de groep voelen staan.
Daarnaast komt een kind met zo veel behoeftes ter wereld dat het voor een ouder onmogelijk is om daar allemaal aan te voldoen. Als mijn zoon sip uit school komt, kan ik moeilijk denken: morgen weer een dag. Dan wil ik het voor hem oplossen en komt een redder in mij naar boven. Wat is er aan de hand? Misschien maak ik het dan ook wel groter dan het is. En dan denkt hij misschien: ik moet voor mama gelukkig zijn, anders wordt mama sip.
Volg je hart
Mijn moeder heeft me altijd op het hart gedrukt: je gaat doen wat jij wilt, volg je hart, niks is te gek. Ik heb mazzel met zo'n moeder, ze is een creatieve kunstenares in hart en nieren. Ze was niet streng, behalve als het over sociaal gedrag gaat, dat is bij ons thuis belangrijk. Oog voor je medemens hebben. Mijn eerste joint rookte ik met haar in een bedstee. Ontdek het leven, dat was haar boodschap, en die wil ik aan mijn kinderen doorgeven.
Het schrijven van een opvoedshow is nu de volgende stap. Onze voorstellingen zijn altijd zo opgebouwd: eerst ervaar en doorvoel je alles in een stuk, daarna wordt alles wat je hebt gezien en gevoeld voorzien van handvatten en inzichten, over opvoeden dus. Die je aan het denken zetten, ook over jezelf, en je in je leven kunt toepassen.
Altijd druk
Ik voel me regelmatig schuldig. Of ik ben te veel bezig met onze theatertour, onze shows of de patiënten die ik als ouderenpsycholoog ook nog zie, en te weinig met de kinderen. Of andersom. Ik wil overal het beste geven, altijd.
Zelfzorg? Nee, daar doe ik niet echt aan. Ik ben druk, druk, druk, altijd al geweest. Maar als ik dan op het podium heb gestaan, mijn ding heb gedaan, mensen geraakt en blij gemaakt, ja dat voedt mij ook. Dat is ook een soort zelfzorg.
Ik kom wel altijd uren tekort. Een vriendin terugbellen lukt vaak niet, krijg ik weer zo'n appje omdat ik te weinig reageer. Schilderen met de kinderen, het schiet er soms bij in. Maar de laatste tijd denk ik ook: goed dat ze zich soms vervelen. Alsof een kind continu geprikkeld moet worden. Het is gezond om je te vervelen en jezelf te leren vermaken. Ik heb wel makkelijk praten, mijn kinderen hebben hier een hele tuin om zich in te vermaken.
Geluksmomenten
In de kleine momenten voel ik geluk. Voorlezen, stoepkrijten. Lachen, een armpje om me heen. Het is hier altijd een komen en gaan van mensen. Mijn broers, moeder en ik hebben veel gezamenlijke vrienden. Mensen komen hier vaak het liefst iets voor zessen, ze weten dat ze altijd kunnen mee-eten. In de zomer zwemmen we met z'n allen in het zwembad, barbecue aan.
Ik gedij het best met het zooitje ongeregeld om me heen. Alleen ben ik dan ook vrijwel nooit. Ik moet echt samenleven en dat gevoel geef ik ook aan mijn kinderen mee, merk ik. Het zijn echte gezelligheidsdieren. Ira wil vaak mee op tournee, en als we bezoek hebben, komen ze er graag bij zitten.
Bij ons thuis is het warm en vrij. Vaak zie je dat als een relatie uitgaat van een van ons, de partners nog blijven langskomen. We zijn eigenlijk meer een soort leefgemeenschap. O wacht, we hebben ook nog zes zwerfhonden. Dat zeg ik, een drukte van jewelste.'
Sarah en haar familie zien? Ze touren nu door het land met hun voorstellingen: psychologieintheater.nl.
