Een app die een seintje geeft als de luier van je baby verschoond moet worden. Een apparaat dat in een handomdraai een perfecte fles maakt. Een sokje dat de hartslag en het zuurstofgehalte van je baby meet. Handsfree kolfapparaten. Babyfoons met een camera die white noise aanzetten zodra je baby een kik geeft.
Menig jonge ouder zal het herkennen: tijd voor jezelf is er weinig, slaaptekort maakt geen leuker mens van je, de onzekerheid over de gezondheid van je baby en je oppvoedskills zijn vermoeiend en regelmatig kom je handen tekort. Hallo babytech, wat fijn dat je er bent.
Lees ook: Verrassend en innovatief: deze nieuwe babyproducten maken het verschil voor ouders
De wieg die wiegt
Maar weten hoe je de babytech gebruikt, waarom je het gebruikt en wat je baby nodig heeft: dat moet je zeker niet uit het oog verliezen. Orthopedagoog en onderzoeker Roos Rodenburg deed samen met wetenschappers Eline Möller en Wieke de Vente van de Universiteit van Amsterdam en Sein, expertisecentrum voor epilepsie en slaapgeneeskunde, onderzoek naar de Snoo Smart Sleeper (met het megaprijskaartje van 1295 euro).
Hun onderzoeksvraag: wekken inbakeren, geluid en wiegen een troostreactie op bij baby's door een 'slim' bedje te gebruiken en/of als ouders troosten? Hoe het werkt: als de baby zacht huilt, wiegt het bedje zachtjes en hoor je het geluid van vallende regen op een dak. Hoe harder de baby huilt, hoe groter de wiegbeweging en klinkt het geluid van een stofzuiger of een hartslag.
Ontworpen volgens The Happiest Baby-methode van de Amerikaanse kinderarts Harvey Karp waarbij je zo veel mogelijk de omstandigheden uit de baarmoeder nabootst als je je baby troost. Zoals wiegen, achtergrondgeluid en inbakeren. Als het wiegje na drie minuten niet voor rust heeft gezorgd, krijgen de ouders een signaal om bij te springen. Het onderzoeksteam stelde vast dat zowel het troosten van de ouders als het 'slimme' bedje effectief zijn: de baby werd in beide gevallen zichtbaar rustiger en de hartslag daalde, een teken van ontspanning van de baby.
Lees ook: Slimme producten die je baby langer laten slapen (zodat jij je handen even vrij hebt)
Competent in troosten
Techniek mag nooit de nabijheid van de ouder, die een baby in die eerste periode zo nodig heeft, vervangen, benadrukt Rodenburg. Het 'slimme' bedje is dan ook een hulpmiddel voor bijvoorbeeld ouders die zo na het vele huilen en de slapeloze nachten van hun baby weer een beetje op adem kunnen komen.
'Ik werkte al langer met ouders op het gebied van huilen en troosten. Zoals met ouders die totaal uitgeput met hun huilbaby in het ziekenhuis kwamen. Daar leerden ze onder andere troosten volgens de The Happiest Baby-methode, de baby werd ondertussen opgenomen zodat de ouders thuis konden bijslapen.
'Vaak zag je na een tijdje opluchting, werden ze competent in troosten, de frequentie van huilen nam af en het slapen nam toe. Ouders kregen veerkracht en hun positiviteit nam toe. Om vervolgens te kunnen wat alle ouders willen: genieten van de baby.' Maar zover hoeft het, dankzij het slimme bedje, dus niet altijd meer te komen.
Goed hulpmiddel
Rodenburg kwam ook thuis bij ouders en hun jonge kind, onder andere in haar werk bij de jeugdgezondheidszorg. 'Ouders bij wie het moeilijk gaat om 's nachts na een voeding de baby verder te laten slapen, kunnen zich daar zo uitgeput van voelen.' Ze zag deze ouders, onder andere door het slaapgebrek, in een post-partumdepressie belanden of totaal oververmoeid het evenwicht tussen hun gezin en zichzelf verliezen.
Rodenburg: 'Dat kan echt het contact tussen ouder en kind verstoren. In veel gevallen zetten we dan (kosteloos) het 'slimme' bedje in. Als hulpmiddel. Als de baby zich dan makkelijker kan overgeven aan de slaap en makkelijker doorslaapt, kun je als ouder ook beter uitrusten.' En hoe meer slaap je als ouder hebt, hoe beter je in je vel zit.
Goede hechting
'In die zin zie ik zo'n bedje als een vervanging van een gewoon bedje, niet van de vader en de moeder. Maar op het moment dat het kind zo meer slaapt en het evenwicht in het gezin niet verstoord wordt, dan is het een zegen. Zo hebben we meerdere malen kunnen voorkomen dat een baby opgenomen moest worden in het ziekenhuis.'
Geen huilbaby, wel een 'slim' bedje in huis? Rodenburg benadrukt dat het belangrijk is dat je als ouder een eigen strategie zoekt waar je je goed bij voelt. Want hoe beter je je als ouder voelt, hoe makkelijker je sensitief op je baby kunt reageren, een voorwaarde voor een goede hechting. Dus wie weet geeft het je, als je kapot bent na een lange dag, net even een zetje de goede kant op als je je kind 's avonds in een 'slim' bedje kunt leggen. Je baby slaapt rustig en snel in, en jij hebt rust en ruimte voor iets anders.
Lees ook: Gebroken nachten: hoe houd je het (beter) vol?
Valse veiligheid
Een apparaat is geen vervanging van de ouder, aldus Rodenburg: 'Er zijn inderdaad veel technische devices die ouders kunnen ondersteunen. Ouders vragen me er ook naar: is dat nou een goede aanvulling? Er zijn er veel, ik kan niet alles bijhouden, maar van sommige zaken vind ik wel iets ja.
Zo is er een device waarbij je je baby op de buik legt op een soort voetenbankje dat een beetje schommelt. Ik snap dat ouders denken dat je baby dat prettig kan vinden, en het neemt je ook iets uit handen, maar dit specifieke apparaat vind ik bijvoorbeeld gevaarlijk, omdat ouders hun kind mogelijk daarop verder laten slapen, wat het risico op wiegendood verhoogt.'
Ook het sokje dat het zuurstofgehalte van je baby meet: heb je al die informatie nou nodig? Rodenburg: 'Ik zou altijd teruggaan naar de basis. Wat maakt dat je je baby zo'n sokje wilt aantrekken? Is dat omdat je het kind in een eigen bedje legt en hij niet in jouw nabijheid slaapt? Of wil je ellende voorkomen? En is zo'n sokje niet een soort valse veiligheid?'
Zo lang mogelijk borstvoeding dankzij een kolf
Bij Philips, een producent van babytechproducten, is het uitgangspunt: producten mogen nooit de band met de ouder vervangen, vertelt Astrid Smeets, Head of Clinical Affairs Personal Health. Ze richt zich vooral op borstkolven, die de afgelopen jaren een grote technische ontwikkeling hebben doorgemaakt.
Smeets: 'Ik vind het belangrijk dat alle vrouwen de kans krijgen om zo lang mogelijk borstvoeding te geven. Een kolf kan daarbij helpen. Als je bijvoorbeeld een keizersnee hebt gehad, kan kolven helpen om de borstvoeding op gang te brengen. Of als vrouwen weer aan het werk gaan en borstvoeding willen blijven geven, kan kolven een goede oplossing zijn. En kolven geeft de partner de mogelijkheid om een flesje te geven.'
Lees ook: Kolfapparaat kopen: welke borstkolf past bij jou?
Blijf naar je kind kijken
Om te weten welke behoeften ouders hebben, doen ze bij Philips veel onderzoek. 'Wat we zien, is dat jonge ouders door de jaren heen veranderen. Ze hebben minder tijd en andere prioriteiten. De ouder van deze tijd kenmerkt zich eigenlijk door twee belangrijke dingen: tijd, die hebben ze beperkt. En ze willen veel doen, veel uit het leven halen. We zien ook onzekerheid bij nieuwe ouders; ze krijgen veel informatie en zoeken naar betrouwbaarheid.'
Door innovatie en nieuwe techniek zijn borstkolven de afgelopen jaren verbeterd in onder andere comfort en snelheid, onderzoek naar bijvoorbeeld soorten tepels heeft voor meer comfort gezorgd. 'Veel moeders zijn op zoek naar een kolf die snel kolft en makkelijk draagbaar is. De techniek is nu zo ver dat vrouwen kunnen kolven en ondertussen iets anders kunnen doen.'
Maar, zegt Smeets, de tijd met je kind aan de borst is het belangrijkst. 'Ouders spenderen minder tijd met hun kind dan vroeger en zien ook minder van andere ouders, daarom benadrukken we in onze communicatie altijd expliciet: leer je kind kennen, blijf naar je kind kijken. Ga niet altijd op het apparaat af, luister naar je gevoel.'
Handige marketing
Dankzij al die nieuwe snufjes kunnen dingen inderdaad sneller, handiger, en geeft het je als ouder soms letterlijk meer ruimte. In een leven dat, volgens recent onderzoek van Ouders van Nu onder duizend jonge ouders, eigenlijk al te vol zit. Veel werk en te weinig tijd met onze kinderen. De meerderheid van de ouders is onzeker als het op de opvoeding aankomt.
Of techniek je onzekerheid groter maakt of kleiner is de vraag. Het maakt van ons in elk geval een handige marketingdoelgroep, zo is te lezen in een artikel van Knack van april 2022: 'Inspelen op de meest primaire angsten van mensen is een uitstekende manier om hen iets te doen kopen,' aldus socioloog Ben Caudron, die de relatie tussen technologie en samenleving bestudeert.
Technologiebedrijven doen dan ook graag aan 'solutionisme', zegt hij. 'Die term werd bedacht door criticus Evgeny Morozov om er het verschijnsel mee te omschrijven waarbij er eerst producten ontworpen worden en er vervolgens, in de zoektocht naar bereidwillige idioten die ze willen kopen, een onbestaand probleem wordt gecreëerd dat door dat product wordt opgelost. We hebben dit soort producten absoluut niet nodig. Hoe hadden we anders de eeuwen voor de opkomst van slimme technologie overleefd?'
Rust en vertrouwen
Idioten klinkt niet zo gezellig, maar inderdaad: het zuurstofgehalte meten van je baby, gaat dat niet wat ver? Is angst niet een slechte raadgever? En als je dan afgaat op data, leer je dan wel te vertrouwen op je instinct? Maar: als het je helpt om geruster in het leven te staan en je zo juist een aanwezige ouder kunt zijn die meer in balans is, dan misschien wel.
Bij Lisa thuis gebruiken ze de Owlet-sok. 'Wij hebben meegemaakt dat ons zoontje bijna is gestikt in omhooggekomen voeding. Ik heb toen aan mijn partner gevraagd of hij hetzelfde geluid ook 's nachts zou hebben gehoord en er wakker van was geworden. "Nee," zei hij. Daarom ben ik gaan zoeken naar iets wat ons een veilig gevoel kan geven. Buiten dat is het ook ideaal om de slaap bij te houden.'
Martine gebruikte de Respisense bij haar dochter: een klemmetje dat op de luier gaat en zo de ademhaling van de baby in de gaten houdt. 'Haar broer zijn we helaas verloren door wiegendood, vandaar dat we onze dochter zo in de gaten hielden. Geen idee of het schijnveiligheid was, maar het gaf ons de nodige rust en vertrouwen.'
Geen vervanging
Overleven doen we inderdaad ook zonder de techniek. Babytech is vooral een handig hulpmiddel dat het leven als ouder makkelijker en evenwichtiger kan maken. Als je maar weet hoe je het gebruikt. Er is namelijk ook nog zoiets als privacy en je kind leert er noodzakelijke vaardigheden soms niet van, zoals zelf leren inslapen als er altijd white noise op de achtergrond aan staat.
Rodenburg geeft als tip: 'Zorg voor kennis over wat jouw baby nodig heeft. Wat is hechting? Hoe ontstaat jullie band? Wat is normaal qua huilen? Wat voor effect heeft geen slaap op jou als ouder? Wanneer trek je aan de bel?' Kennis dus. Zodat je goed kunt inschatten of je babytech als hulpmiddel inzet en niet als vervanging.
Want dat laatste kan tech namelijk niet, benadrukt ook Smeets nog een keer. 'We kunnen nooit een apparaat maken dat precies dezelfde, natuurlijke hormonale processen nabootst als bij borstvoeding. Dat speciale tussen moeder en kind kun je nooit vervangen.'
