Galith wist het zeker: haar dochter Sarai (nu zeven maanden) was de mooiste baby van de wereld. 'Ze had een mooi rond koppie, donkere haren en lange, dunne vingers die constant bewogen, alsof ze zwaaide. Volgens de kraamhulp zou ze later vast een beroemd pianiste worden.
We waren helemaal in de wolken met haar, ze was perfect. Pas veel later, toen we een grote foto van de pasgeboren Sarai boven de bank hingen, zagen we dat ze een grote bult op haar hoofd had. Dat was ons nooit eerder opgevallen.'
Mini alien
Ook Marloes en haar vriend vonden hun dochter Charlotte (nu zes maanden) de mooiste baby ever. En dat terwijl Charlotte eigenlijk heel dun was. Ze had een vorm van epilepsie en was daardoor erg afgevallen. 'Een vriendin heeft later gezegd dat ze Charlotte net een mini alien vond,' vertelt Marloes.
'We kregen ook weleens bezorgde vragen en opmerkingen, maar zagen zelf niet dat Charlotte er nogal slecht uit zag. Nu ze weer een beetje is aangesterkt en ik de foto's van haar eerste weken terugkijk, zie ik dat ze er lang niet zo mooi en gezond uitzag als wij dachten. Bizar hoe dat werkt.'
Lees ook: Pasgeboren baby: de eerste 30 minuten
Hoezo niet perfect?
En zo werkt het bij bijna alle kersverse ouders. Die hebben allemaal de aller-, allerknapste baby aller tijden. En dat terwijl zussen of zelfs vriendinnen misschien weleens voorzichtig zeiden dat de baby toch eigenlijk best verfrommelde oortjes had. Of nogal schilferig was. Of, rechter voor zijn raap, dat alle baby's lelijk zijn en deze dus ook.
En dat is natuurlijk vaak ook zo, laten we eerlijk zijn. Ze komen nou eenmaal niet als een blozende Zwitsalbaby naar buiten gekropen. Maar als kersverse ouder zie je het scheve kinnetje, punthoofd en andere onvolkomenheden van je kind simpelweg niet, terwijl je die wel opmerkt bij de baby van je buurvrouw op de kraamafdeling. Als het om je eigen kind gaat, ben je als het ware blind van liefde. Hoe kan dat toch?
Hou me vast
Allereerst zorgt de baby daar zelf voor: die doet namelijk zijn best om mooi en schattig gevonden te worden. Met zijn flinke hoofd, grote ogen, bolle wangetjes en kleine neus en mond, en daarbij zijn mollige lijfje en korte maar 'chubby' armpjes en beentjes, straalt je kind niets anders uit dan: hou me vast, knuffel me en voed me, beschreef de Oostenrijkse onderzoeker Konrad Lorenz al in 1943.
Later voegden andere wetenschappers daar nog aan toe dat ook de geluidjes die baby's maken er, net als hun specifieke geur, voor zorgen dat mensen (lees: hun ouders) ze aantrekkelijk vinden. En dus niet in de steek laten, maar voor ze gaan zorgen.
Lees ook: Dit is waarom een baby zo lekker ruikt
Kwestie van hormonen
Moeders vallen óók als een blok voor hun baby's door, tadaa, daar zijn ze weer: hormonen. Het gelukshormoon oxytocine in dit geval, waarmee je tijdens je zwangerschap, bevalling én de periode daarna helemaal vol zit. Dit hormoon, dat ook wel knuffelhormoon wordt genoemd omdat het ook vrijkomt bij lichamelijk contact, wordt geproduceerd door de hypothalamus in je hersenen. Het zorgt er onder andere voor dat je moedergevoelens tot wasdom komen en je je goed aan je baby hecht.
Het is een sterk hormoon, laten Amerikaanse dierstudies zien: vrouwtjesratten zonder baby's die een stoot oxytocine kregen toegediend, zorgden ineens als ware oermoeders voor kleine ratjes die niet eens van hen waren. Tijdens je zwangerschap en bevalling wordt het oxytocinelevel in je lijf hoger en hoger en op het moment dat je je pasgeboren baby in je armen houdt, zwem je werkelijk in het hormoon.
Ook krijg je dan een flinke stoot dopamine, een ander hormoon dat ook vrijkomt als je verliefd bent. Door dopamine ben je onder andere in staat snel te reageren op de behoeftes van je baby. Deze hormonencocktail zet je dus als het ware wagenwijd open voor je kind, waardoor je bijna niet anders meer kan dan hem volledig adoreren.
Lees ook: Oxytocine, wat doet dit knuffelhormoon?
Mens vs. dier
En dat is maar goed ook, want het voortbestaan van de mensheid hangt ervan af. Als je je kind niet zo mooi zou vinden en niet zo verliefd op hem zou zijn, is de kans dat je goed voor hem gaat zorgen, zodat ie groot wordt en later ook zelf weer kinderen gaat krijgen, een stuk minder groot.
Nu laten mensen hun kinderen natuurlijk niet zo snel in de steek, ook niet als de binding om wat voor reden dan ook wat minder is, maar in de dierenwereld gebeurt dat wel vrij makkelijk. Evolutionair gezien is het dus van belang dat ouders hun jongen grootbrengen.
Ook voor je baby zelf is het trouwens belangrijk dat je meteen verliefd op hem wordt. Uit onderzoek blijkt namelijk dat baby's die weinig tot geen ouderliefde krijgen, minder goed groeien en op latere leeftijd vaker sociaal-emotionele problemen hebben.
Ook de partners
Galith was overigens niet de enige die haar ogen niet meer van Sarai kon afhouden. 'Ook mijn vrouw, die Sarai niet heeft gedragen, was niet bij haar weg te slaan. Ook zij vond haar de allermooiste en -knapste baby op aarde en ook zij zag de bult op haar hoofdje in eerste instantie niet. Dat vond ik best bijzonder, omdat ze geen bloedband heeft met Sarai en dus ook niet hormonaal was.'
Het klopt, de toename van oxytocine komt niet alleen voor bij kersverse moeders, maar ook bij hun partners, zowel mannen als vrouwen. Zelfs adoptieouders, die geen bloedband hebben met hun baby, krijgen een beetje extra oxytocine op het moment dat ze hun kind ophalen en in de eerste periode thuis.
Volgens een Canadese studie maken sommige mannen zelfs oestrogeen aan na de geboorte van hun kind, waardoor hun brein makkelijker oxytocine kan aanmaken. Toch heeft de partner altijd minder gelukshormoon in zijn of haar lijf dan de biologische moeder.
Klein brein
Het is niet alleen maar de oxytocine die ervoor zorgt dat je je baby de knapste van de wereld vindt. Er gebeurt nog meer in je hersenen, blijkt uit onderzoek. Neurowetenschapper Elseline Hoekzema onderzocht de hersenen van zwangere en pas bevallen vrouwen en ontdekte dat de zogenaamde grijze stof die in de hersenen zit en waarin de zenuwcellen zitten, tijdens de zwangerschap een stuk kleiner wordt.
'Dat klinkt eng, maar is juist positief,' zegt Hoekzema. 'Het gebeurt ook in de puberteit. Dan zorgt de afname van grijze stof ervoor dat het puberbrein verfijnt, waardoor het onder andere efficiënter kan werken. Zoiets gebeurt tijdens je zwangerschap ook: doordat je hersenen kleiner worden, zijn ze, kort door de bocht, in staat om beter en sterker te reageren op je baby.' Met instant verliefdheid als gevolg.
Lees ook: Dit doet een zwangerschap met je brein
Verslavende baby's
Hoekzema en haar collega's ontdekten nog iets anders in de hersenen. 'Er treden ook grote veranderingen op in het beloningssysteem. Dat wordt tijdens de zwangerschap als het ware klaargestoomd voor het moederschap, zodat de moeder zich na de bevalling direct aangetrokken voelt tot haar baby,' aldus Hoekzema.
'We weten uit dierstudies dat het beloningssysteem in de hersenen sowieso al sterk reageert op het zien van jongen. Voor rattenmoeders bijvoorbeeld is het zien en aanraken van babyratjes verslavender dan cocaïne. Bij mensen zien we dat ook het beloningsgebiedje in de hersenen tijdens de zwangerschap krimpt.
Maar hoe kleiner het wordt, hoe sterker het juist reageert op de baby. Daarom ervaar je een groot gevoel van beloning als je bij je kind in de buurt bent, en dat zorgt er dus voor dat je niets liever wilt dan hem vasthouden, naar hem kijken en hem verzorgen.'
Het gaat weer over
In de twee jaar na je bevalling worden je hersenen langzaam weer normaal. Dat verklaart dus ook waarom je op een gegeven moment minder blind van liefde wordt en ineens wél gaat zien dat je baby eigenlijk best een kreukelig mormel was. Gelukkig ben je dan meestal al zo aan je kind gehecht, dat er weinig kans meer is dat je hem alsnog aan de buurvrouw geeft.
Toch ervaart zo'n 30 procent van de kersverse moeders geen instant verliefdheid voor haar baby, blijkt uit onder andere Amerikaans onderzoek. Dat is dan vooral een kwestie van hormonen: een zware bevalling, stress, uitputting of een moeilijke start kunnen allemaal factoren zijn waardoor de gelukshormonencocktail niet ontploft en je eigenlijk helemaal niet zo blij bent met je baby.
Laat staan dat je hem het mooiste wezen aller-tijden vindt. Daar ben je helemaal niet mee bezig. Het voelt enorm rot als je je baby niet zo leuk vindt, maar het maakt je geen slechte moeder. En gelukkig gaan die sombere gevoelens in de meeste gevallen weer weg, ook moeders met een moeilijkere start zijn vaak uiteindelijk dol op hun kind.
Lees ook: Moedergevoelens ontwikkelen, hoe gaat dat eigenlijk?
Blind van liefde
Charlotte, de dochter van Marloes, is inmiddels een blakende baby van ruim een halfjaar. 'Als ik haar nu zie, zo stevig en schattig, ben ik verbaasd hoe blind ik na haar geboorte was, haha. Blind van liefde, zullen we maar zeggen.'
Galith en haar vrouw hebben de bult op Sarais hoofd uiteindelijk aan de dokter laten zien. Gelukkig was het niks ernstigs. Maar van hun roze wolk zijn ze na zeven maanden nog lang niet: 'Sarai is en blijft de mooiste die er bestaat. En ik kan me niet voorstellen dat we daar ooit anders over gaan denken.'
Tekst: Neeltje Huirne - Beeld: GettyImages
