De onderzoekers van University of Southern California in Los Angeles tonen aan dat vooral spoedkeizersnedes een risico vormen voor het ontwikkelen van depressieve klachten bij aanstaande vaders. Bevallingen die eindigen in zo'n spoedoperatie, leveren significant meer stress op bij vaders dan vaginale bevallingen met óf zonder pijnstilling en geplande keizersnedes.
Lees ook: Zo verwerk je een traumatische bevalling
Strak van stress na geboorte dochter
Ivo van Gool kan erover meepraten. Ook al verliep de geboorte van zijn dochter prima, stond hij strak van de stress toen zijn vrouw kort daarna met spoed werd afgevoerd; later bleek dat naast de nageboorte ook haar baarmoeder omgeklapt naar buiten was gekomen. ,,Ik had geen idee wat er aan de hand was, maar voelde de onrust en de paniek in de kamer." Zijn pasgeboren dochter werd in zijn armen gedrukt terwijl zijn vrouw richting de ok verdween.
Een uur stond ik daar, in paniek met mijn kind in mijn armen
,,Een uur stond ik daar in m'n eentje, hopeloos en in paniek, met mijn kind in mijn armen. Niet wetend of ik mijn vrouw nog terug zou zien." Uiteindelijk kwam een verpleegkundige vertellen dat het goed ging met zijn vrouw en dat ze zo terugkwam naar de kamer.
Dat was een enorme opluchting, maar het veranderde niets aan de doodsangsten die Van Gool kort daarvoor doormaakte terwijl hij moederziel alleen met zijn dochter in de kraamkamer zat. ,,Het was een traumatische ervaring."
Hoe meer stress, hoe groter de kans op depressieve gevoelens
Al voor de bevalling stijgt de aanmaak van stresshormonen bij de vader. Dat is normaal, net als het dalen van zijn testosteronwaarden na de geboorte. Wanneer mannen tijdens de bevalling - zoals bij een spoedingreep - extreem veel stress ervaren, is er een link met de depressieve klachten die ze ná de bevalling kunnen ontwikkelen. Uitingen daarvan zijn vaak vluchtgedrag in werk, ook komt het voor dat mannen verdovende middelen gebruiken om hun gevoelens te onderdrukken.
Dat vluchtgedrag komt ervaringsdeskundige Van Gool bekend voor. ,,Ik wilde voor mijn gezin zorgen, werken, doorgaan met mijn leven. Ik stopte de nare gevoelens weg en focuste me op hoe mooi de zwangerschap en de bevalling waren, gaf bewust weinig aandacht aan dat minder fijne deel."
Maar zijn gevoel liet zich niet wegstoppen. ,,De enkele keren dat ik er met mijn partner over sprak, raakte het me en kwamen er emoties los." Uiteindelijk was het zijn vrouw die met de onverwerkte gebeurtenis aan de slag ging door middel van therapie. En hij volgde.
Praten over gevoelens is een taboe
Gz-psycholoog Linda Zwinkels ontvangt mannen als Ivo in haar behandelkamer in Groningen. Of nou ja, de kleine groep die hulp zoekt. Want van de 10 procent van de mannen die psychische klachten ontwikkelt na de bevalling, meldt slechts een handjevol zich. En dat is niet verrassend, want praten over gevoelens is een enorm taboe onder mannen in het algemeen: 80 procent praat er niet of nauwelijks over.
Mannen zijn geneigd zichzelf weg te cijferen
,,Mannen zijn vaak geneigd om zich na een heftige bevalling weg te cijferen, om zich te focussen op het verhaal van hun vrouw." Onterecht, zegt Zwinkels, omdat ook de man iets heel heftigs meemaakt. ,,Het moet heel ingewikkeld zijn om te aanschouwen waar je vrouw doorheen gaat. Helemaal als je het hebt over ingrepen en complicaties." Bovendien zijn de klachten van mannen vaak anders dan die van vrouwen, waardoor ze vaak niet of nauwelijks worden herkend.
Lees ook: Somber, prikkelbaar en géén roze wolk: waarom een postnatale depressie bij mannen nog onbekend is
Praten in plaats van het wegdrukken
De psycholoog ziet dat veel mannen net als Ivo hun gevoelens in eerste instantie wegdrukken, terwijl de enige manier om ermee te dealen is: praten. ,,Het is zo belangrijk om te delen hoe zij de bevalling hebben ervaren, juist als ze bang waren om hun vrouw te verliezen of op een moment dachten 'waarom wilden we ook al weer een kind?' De lading gaat ervan af als mannen beseffen dat ze niet gek zijn, dat het heel normaal is wat ze voelen. Daarmee kunnen ze latere mentale problemen al voorkomen."
Als het gevoel toch onder de huid kruipt, adviseert Zwinkels vaders om professionele hulp te zoeken. ,,Een bevaltrauma is goed te behandelen met gesprekken en/of EMDR. Vaak zijn één a twee sessies al voldoende. Het is zo zonde dat mannen er nu vaak niets meedoen."
Meer aandacht voor de vader
Praten, praten, praten dus. Maar volgens de psycholoog ligt de verantwoordelijkheid niet alleen bij de man en mogen 'we' allemaal wat meer aandacht geven aan vaders. ,,De verloskundige tijdens een controle en een verpleegster tijdens een heftige ziekenhuisbevalling, maar ook de familie die op kraamvisite komt. Stel de man dezelfde vragen als je aan de vrouw stelt. Vraag hoe het voor hem was."
Lees ook: Zorgwet moet veranderen om partner van zwangere niet buiten te sluiten, zegt deze onderzoeker
Voor Ivo werkte het. Het delen van zijn verhaal maakte hem vrijer en meer verbonden met de mensen om hem heen. Om andere mannen te helpen, richtte hij Vader-Verhalen.nl op, een online platform waar vaders ervaringsverhalen kunnen lezen en delen. Hij deelde er 'zijn eigen shit' en hoopt dat meer mannen zijn voorbeeld volgen.
Aan het onderzoek deden 77 heteroseksuele mannen mee die hun eerste kind verwachten en samenwoonden met de moeder. De aanstaande vaders vulden vragenlijsten in over depressieve klachten tijdens de zwangerschap, tijdens de bevalling en erna. Feitelijke informatie over de bevalling kwam uit het dossier van de moeder.
/3d92d5fbb85b46c1afdf6636b29f1eaf/image.jpg)
/0d08feb13978463f8d4efdca88f68869/image.jpg)
/af6d9f88a78f461ebc703bfd5b1d0056/image.jpg)
/fd4af8782b8843ec8355c672dffc0b23/image.jpg)
/f2109d417e32482da378173f8cdbad24/image.jpg)
/ef9a26d98e234cb581e1d10db8d21ef3/image.jpg)
/f53e31a228564204b1d72981f0edba32/image.jpg)
/7786d3e6f23e4f3b8691d756acb73c6b/image.jpg)
/904452ae8a2e4cfca8fcebb4a39d4425/image.jpg)
/6c49a28157d149daa316b539fad373b9/image.jpg)
/021b5f1c9912417083420aa5db9477f5/image.jpg)
/dd28095d175d4f50a3bb4e498c6b6d47/image.jpg)
