Baby huilt in slaap

Sommige baby’s huilen terwijl ze slapen. Niet heel handig, want jij wordt er wakker van. Waarom huilen baby’s in hun slaap? Heeft je baby een nachtmerrie? En wat moet je doen om je baby te troosten als hij huilt tijdens het slapen?

Baby huilt tijdens slaap

Als je baby ’s nachts huilend wakker wordt, kun je hem troosten door hem te knuffelen, een liedje te zingen, een speen te geven of hem te voeden. Maar wat doe je als je baby midden in de nacht begint te huilen, terwijl hij nog slaapt? 

Sommige baby’s kunnen in hun slaap plotseling gaan jammeren, huilen of zelfs keihard krijsen. Troosten kan dan lastig zijn. Misschien wil je je baby ook liever niet wakker maken, omdat hij vervolgens weer moeilijk in slaap te krijgen is. Voordat we uitleggen hoe je een slapende, huilende baby kunt troosten, is het handig om wat inzicht te krijgen in de slaapcyclus van een baby.

Lichte slaap en diepe slaap

De slaapcyclus van mensen – en dus ook van baby’s – bestaat uit vijf fases: 

• Lichte slaap:
  Fase 1. De overgang tussen wakker zijn en slapen.
  Fase 2. Begin van de echte slaap. 
• Diepe slaap:
  Fase 3. De overgangsfase naar een diepe slaap. De ademhaling wordt regelmatig.
  Fase 4. De echte diepe slaap.
• Droomslaap:
  Fase 5. REM-slaap, de Rapid Eye Movement. Tijdens deze fase zijn er vaak snelle oogbewegingen en zijn de hersenen actief. Waarschijnlijk verwerken baby’s in de REM-slaap alle prikkels van overdag.

Meer lezen: Zoveel slaapt een baby gemiddeld het eerste jaar

Op het moment dat je baby tijdens het slapen van de ene fase naar de fase gaat, kan hij wat onrustiger zijn. Hij kan wat geluidjes maken, rollen of bewegen en soms ook even kort wakker worden en weer indommelen. Tijdens deze overgangsmomenten kunnen baby’s ook gaan huilen. Soms worden ze dan wakker, soms niet. In dat geval huilt je baby dus terwijl hij slaapt. 

Het is ook mogelijk dat je baby in een soort halfbewuste toestand lijkt te zijn, waarin het moeilijk te zeggen is of hij nog slaapt of al wakker is. Zo lang hij nog lijkt te slapen, kun je je kind het beste even met rust laten. De kans is namelijk groot dat hij binnen een paar minuten in een volgende slaapfase terecht komt en vanzelf weer stil wordt. 

Bij volwassenen duurt een complete slaapcyclus ongeveer negentig minuten. Maar bij baby’s duurt zo’n slaapcyclus vijftig tot zestig minuten. Per nacht doorloopt een baby dus meer slaapcyclussen dan een volwassene en heeft hij dus meer momenten van lichte slaap. En dus ook veel mogelijkheden om wakker te worden of te huilen in z’n slaap. 

Lees ook: Dit zijn de meest voorkomende slaapproblemen bij baby’s

Slapende baby troosten

Huilt je baby in zijn slaap? Hoewel je natuurlijke reactie waarschijnlijk is om je huilende baby wakker te maken en te knuffelen, kun je juist beter even afwachten en aankijken wat er gebeurt. Als je baby huilt terwijl hij slaapt, is dat namelijk niet per se een teken dat hij klaar is om wakker te worden. Mogelijk zit je baby in de overgang van lichte slaap naar diepe slaap, waardoor hij even onrustig is. Zodra je kind in die diepere slaap terecht komt, zal hij vanzelf weer rustig worden. 

Zou je hem oppakken, dan bestaat de kans dat hij daardoor wakker wordt. Dan ben je misschien verder van huis, omdat je je kind vervolgens weer in slaap moet krijgen. 

Een aantal tips: 

1. Haal je baby dus niet automatisch uit bed omdat hij huilt, maar kijk eerst even goed of hij wel echt wakker is. Lijkt hij nog te slapen, laat hem dan liggen en kijk de situatie even aan. 
2. Luister ondertussen goed naar het huilgeluid. Misschien herken je het huiltje wel en weet je wat er aan de hand is. Als je baby huilt omdat zijn luier vol is, hij hongerig is, het koud heeft of misschien wel ziek is, zal hij niet uit zichzelf weer stil worden. In dat geval zal het huilen juist steeds erger worden. Dan is het wel tijd om in te grijpen.  
3. Huilt je slapende baby om een duidelijke reden, zoals een volle luier of omdat hij honger heeft, pak hem dan heel kalm op. Op die manier kan hij op een rustige manier wakker worden. Geef je baby wat hij nodig heeft: een voeding, schone luier of warmere slaapzak. Doe dat zonder veel geluid te maken of felle lampen aan te doen. Een klein nachtlampje is voldoende. Hou het kort, maak het niet te gezellig en leg hem daarna weer rustig in bed. 

Afwachten en aankijken is dus de beste reactie. Je hoeft een huilende, slapende baby in principe niet te troosten zoals je bij een wakkere baby zou doen. 

Je baby laten huilen of meteen troosten, dit is volgens experts de beste methode.

Baby met nachtmerries?

Als je baby huilt terwijl hij slaapt, denk je al snel aan een nachtmerrie. Maar kunnen baby’s wel nachtmerries hebben? Op die vraag is geen duidelijk antwoord te geven. Het is niet bekend, baby’s kunnen het ons immers niet vertellen. Ook uit onderzoeken blijkt geen duidelijke conclusie. Wetenschappers gaan ervanuit dat kinderen pas verhalend gaan dromen als ze zich situaties kunnen voorstellen en kunnen associëren. Dat zou betekenen dat echte nachtmerries pas vanaf vier jaar voorkomen. Toch ervaren veel ouders van jongere kinderen wel degelijk dat hun kind plotseling bang of verdrietig wakker kan worden door een droom. 

Als baby’s al dromen, zou dat volgens de wetenschap vooral gaan om flarden over basisbehoeften als warmte, drinken en knuffelen. Maar wat er precies in een babyhoofd omgaat terwijl hij slaapt, dat blijft voorlopig nog een mysterie. 

Lees ook: Kan een baby dromen?

Nachtangsten

Nachtangsten of ‘night terrors’ zijn wat anders dan nachtmerries. Kinderen vanaf 18 maanden kunnen nachtangsten krijgen, maar het komt vooral voor op iets latere leeftijd. 

Een kind met nachtangst kan ’s nachts plotseling compleet overstuur zijn. Hij is in paniek, lijkt ontroostbaar, beweegt druk en is verward. Soms ademt hij ook gejaagd en zweet hij flink. Je kind kan z’n ogen open hebben, maar toch lijkt hij niet wakker te zijn. Het lukt ook niet om hem te troosten of gerust te stellen. Mogelijk gaat hij zelfs harder huilen als je hem oppakt en vasthoudt. Een kind met nachtangsten lijkt vaak niet in de gaten te hebben dat jij bij hem bent. 

Wakker maken heeft in dit geval geen zin. Aanrakingen kunnen het huilen zelfs verergeren. Blijf rustig bij je kind zitten. Na een minuut of tien slaapt hij vaak vanzelf weer rustig verder. Kinderen die nachtangsten hebben gehad, herinneren zich daar de volgende dag niks meer van. Deze nachtangsten zijn onschuldig, maar wel heel naar om mee te maken als ouder. Ze ontstaan wanneer je kind van een lichtere fase van slapen naar een diepere fase van slapen gaat en zijn het gevolg van een zich ontwikkelend zenuwstelsel. 

Meer weten? Dit is de reden dat kleuters vaak nachtmerries hebben.

Huilend in slaap vallen

Sommige baby’s huilen zichzelf in slaap. Het is een onderwerp waar de meningen over verschillen: laat je je kind huilen tot hij slaapt of ga je hem troosten, met als mogelijk gevolg dat je kind weer klaarwakker wordt door jouw aanwezigheid? 

Er zijn verschillende onderzoeken naar gedaan, met tegenstrijdige resultaten. Wel is de algemene consensus dat je baby’s tot zes maanden beter niet kunt laten huilen. Pasgeboren baby’s kunnen namelijk nog niet leren om zichzelf te troosten. Bij baby’s die ouder zijn dan zes maanden kun je wel slaaptrainingen toepassen waarbij je ze (kort en gecontroleerd) laat huilen. 

Huilt jouw baby elke dag wel even voor het slapengaan? Maak je er niet te druk om, zo lang het om een paar minuten huilen gaat. Sommige kinderen hebben het nodig om kort te huilen voor het slapengaan. Op die manier verwerken ze alle prikkels van de dag. 

Lees hier meer over verschillende slaapmethodes.

Andere oorzaken voor huilen tijdens slaap

Het is mogelijk dat er meer aan de hand is als je baby veel huilt terwijl hij slaapt. Misschien krijgt hij tanden of kiezen en voelt hij de pijn door zijn slaap heen. Misschien is hij ziek en jammert hij daardoor tijdens zijn slaap. Wordt het nachtelijke huilen echt een probleem en hebben jullie veel slaapgebrek waardoor je overdag niet meer goed kunt functioneren, neem dan contact op met je huisarts. 

Meer lezen: Doorslapen in het eerste jaar helemaal niet zo gebruikelijk als gedacht

Bronnen: Dijklander ziekenhuis, Centrum Jeugd en Gezin